Wet Houdbare overheidsfinanciën: Rijk en decentrale overheden samen verantwoordelijk voor begrotingsevenwicht

Het Rijk en de decentrale overheden (gemeenten, provincies en waterschappen)
moeten een gelijkwaardige inspanning leveren om het begrotingstekort
(EMU-tekort) de komende jaren verder weg te werken. Dat is het centrale punt van
de Wet Houdbare overheidsfinanciën (wet Hof), die minister De Jager van
Financiën vandaag heeft ingediend bij de Tweede Kamer. Ook de belangrijkste
uitgangspunten en randvoorwaarden van het Nederlandse begrotingsbeleid zijn
onderdeel van het wetsvoorstel.

Het Nederlandse EMU-tekort, voor het jaar 2013 geraamd op € 16,7 miljard
(2,7% bbp), is een optelsom van het tekort van het Rijk (€ 13,5 miljard) en de
tekorten bij de decentrale overheden (in totaal € 3,2 miljard). Het op orde
brengen van de overheidsfinanciën is daarom een gezamenlijke
verantwoordelijkheid van het Rijk, gemeenten, provincies en waterschappen. De
wet Hof bepaalt dat het Rijk en de decentrale overheden een gelijkwaardige
inspanning leveren ten aanzien van de Europese begrotingseisen uit het
aangescherpte Stabiliteits- en Groeipact. Daarin is vastgelegd dat lidstaten hun
begroting in structurele termen (na correctie voor de conjunctuur) in evenwicht
moeten brengen.

De afgelopen maanden hebben minister De Jager, minister Spies (Binnenlandse
Zaken) en staatssecretaris Atsma (Infrastructuur & Milieu) meerdere malen
overlegd met Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal
Overleg (IPO) en de Unie van Waterschappen (UvW). Op basis van die gesprekken is
het wetvoorstel op een aantal punten verbeterd. Meest in het oog springend is
het loslaten van specifieke eisen ten aanzien van de maximale EMU-tekorten van
afzonderlijke gemeentes, provincies en waterschappen. In plaats daarvan wordt er
een maximum gesteld aan het EMU-tekort van alle decentrale overheden samen. De
wet geeft op die manier ruimte aan lokale investeringen. Welke bijdrage de
decentrale overheden exact leveren aan het op orde brengen van de
overheidsfinanciën wordt steeds – na overleg met de koepelorganisaties – aan het
begin van iedere kabinetsperiode vastgesteld. In 2012 en 2013 is het aandeel van
de decentrale overheden in het totale EMU-tekort op basis van bestuurlijke
afspraken gemaximeerd op 0,5% bbp. De komende jaren moeten het Rijk en de
decentrale overheden samen optrekken bij het streven naar begrotingsevenwicht.
Dat betekent dat de wederzijdse EMU-tekorten, mede op basis van de wet Hof,
geleidelijk afgebouwd moeten worden.

Het wetsvoorstel voorziet in een correctiemechanisme voor het geval Nederland
uit koers zou raken bij het pad naar begrotingsevenwicht. In een dergelijke
situatie is het kabinet in de toekomst op basis van de wet Hof verplicht om
aanbevelingen vanuit de Europese Commissie onverkort over te nemen. De
bijbehorende budgettaire maatregelen worden in de vorm van een herstelplan aan
de Tweede Kamer voorgelegd. De Raad van State geeft advies over het herstelplan
en waakt tevens over de uitvoering en planning.

Naast de Europese eisen worden ook de uitgangspunten van het Nederlands
trendmatig begrotingsbeleid in de wet Hof vastgelegd. Hiermee geeft het kabinet
invulling aan het verzoek van de Tweede Kamer om de begrotingsregels wettelijk
te verankeren. Het gaat daarbij onder andere om het hanteren van vaste
uitgavenplafonds, het principe van automatische stabilisatie aan de
inkomstenkant van de begroting, en het baseren van het begrotingsbeleid op de
meerjarencijfers en de macro-economische ramingen van het Centraal Planbureau.

Documenten en publicaties

Wetsvoorstel Houdbare Overheidsfinanciën (Hof)

Minister De Jager van Financiën stuurt het wetsvoorstel Houdbare overheidsfinanciën (wet Hof) aan de Tweede Kamer. Deze ...

Kamerstuk | 21-09-2012 | Financiën

Gerelateerde berichten:

• Eerste Kamer stemt in met wet houdbare overheidsfinanciën en schatkistbankieren (10/12/13 14:01)
• Miljoenennota 2013: Schokbestendige overheidsfinanciën en een veerkrachtige economie (17/09/12 16:04)
• Ruimte voor investeringen door financieel akkoord Rijk en medeoverheden (21/01/13 12:00)
• Wet tekortreductie Rijk en medeoverheden naar Raad van State (16/10/09 16:30)
• Overheden lopen nog niet warm voor biobased producten (12/10/12 13:41)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.