Een e-bike is geen motorfiets, althans verzekeringstechnisch dan

Een elektrische fiets is geen motorvoertuig, heeft de Europese rechter bepaald. Dat las ik bij TaxLive. Het ging hier om een fiets met trapondersteuning, geen volledige motoraandrijving. Desondanks: dat ding heeft een motor, zou je zeggen als techneut. Maar we zitten hier in het verzekeringsrecht, en dat heeft haar eigen definities.

Het ging in deze zaak om een speed pedelec, een e-bike die maar liefst 45km/uur kan. Dat is harder dan normaal, maar het gaat hier dus om trapondersteuning. Voor een speedpedelec gelden dezelfde regels als voor de bromfiets, aldus de Rijksoverheid. Denk aan een helmplicht en een geel plaatje.

Het maakt juridisch nogal uit of je op een fiets of een bromfiets bij een ongeval betrokken raakt. Een `zwakke’ verkeersdeelnemer heeft eerder recht op schadevergoeding, zo staat in de Nederlandse wet (art. 185 Wegenverkeerswet). Het moet dan wel gaan om een verkeersongeval tussen een motorrijtuig en een niet-motorrijtuig. Er ontstaat dan risico-aansprakelijkheid: ook als het niet de schuld van de bestuurder van het motorrijtuig was, moet deze de schade van de wederpartij vergoeden.

In deze zaak – aangebracht door een Belgische verzekeraar – kwam het argument naar voren dat een speed pedelec een motorrijtuig is. Er zit immers een motor in, en dat die het handmatig trappen versterkt in plaats van het wiel geheel zelf te dragen, hoort niet relevant te zijn. Dus geen sprake van een botsing motorvoertuig/zwakkere, dus geen risico-aansprakelijkheid.

Deze risicoverdeling komt uit Europese regels (Richtlijn 2009/103), dus de Belgische rechter legde de kwestie voor aan het Hof van Justitie. De kern van het argument:
Op basis van de door de fabrikant van de betrokken elektrische fiets verstrekte informatie, heeft de rechtbank vastgesteld dat de motor van de fiets, ook in boostfunctie, enkel trapondersteuning biedt, en dat deze functie pas kan worden geactiveerd nadat er spierkracht is gebruikt, door te trappen, door te lopen met de fiets of door deze te duwen. De rechtbank heeft daaruit afgeleid dat het slachtoffer geen bestuurder was van een motorrijtuig in de zin van artikel 1 van de wet van 21 november 1989 en dat het in het kader van artikel 29 bis van die wet als „zwakke weggebruiker” aanspraak kon maken op schadevergoeding (…).
Wat is dan precies een `motorvoertuig’? Die Richtlijn geeft een aanwijzing:
alle rij- of voertuigen die bestemd zijn om zich anders dan langs spoorstaven over de grond te bewegen en die door een mechanische kracht kunnen worden gedreven, alsmede al dan niet aan de rij- of voertuigen gekoppelde aanhangwagens en opleggers;
Mechanische kracht, dus als tegenstelling van menselijke of dierlijke kracht (de ossenwagen). Maar betekent dat `kunnen’ dat ze enkel en alleen in staat zijn om mechanisch te worden gedreven, of is het genoeg dat ze ook mechanisch kunnen worden gedreven?

Dit staat nergens, en er zijn dus geen aanknopingspunten om hiermee verder te gaan. In haar arrest (C-286/22) kiest het Hof dan ook een andere insteek:
Vervoermiddelen die niet uitsluitend door mechanische kracht worden aangedreven en die zich dus niet over de grond kunnen voortbewegen zonder dat er spierkracht wordt gebruikt, zoals de in het hoofdgeding aan de orde zijnde elektrische fiets, die overigens zonder trappen een snelheid van 20 km/u kan bereiken, kunnen derden evenwel geen lichamelijke of materiële schade berokkenen die qua ernst of omvang vergelijkbaar is met de schade die kan worden veroorzaakt door motorfietsen, auto’s, vrachtwagens of andere voertuigen (…)
Het doel van die risicoverdeling uit de wet is het beschermen van zwakkere partijen. Dat noemen we dan wel “gemotoriseerd versus ongemotoriseerd” maar je moet het eigenlijk lezen als “kan mechanisch en met hele grote snelheid aan komen rijden” versus “kan alleen ondersteuning aan spierkracht bieden”. Met dit criterium is de speed pedelec dus géén motorrijtuig en is haar bestuurder dus een zwakke verkeersdeelnemer.

Het roept wel vragen op: kennelijk is een scooter (met maximumsnelheid van 25km/u) nu ook ongemotoriseerd? Immers, die kan niet “een zekere snelheid bereiken die aanzienlijk hoger is dan die welke met [motoraangedreven] vervoermiddelen kan worden bereikt, en thans nog steeds het overgrote deel van het verkeer uitmaken”. Dit terwijl die dingen wel degelijk volledig door mechanische kracht voortbewogen worden.

Arnoud

 

 

Het bericht Een e-bike is geen motorfiets, althans verzekeringstechnisch dan verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Dezelfde regels voor speed-pedelecs en bromfietsen (17/11/16 13:52)
• Geldt het herroepingsrecht bij fietsverhuur via internet? (19/01/23 08:12)
• De e-bike: ook papa en mama rijden er nu op (24/02/11 09:43)
• Blauwe fietsenplan in New York (28/08/12 08:29)
• Ministerie: apparaten zoals Oxboards mogen niet de openbare weg op (09/12/15 08:09)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.