Recht om onbereikbaar te zijn voor de baas is een utopie?

Een écht wettelijk recht op onbereikbaarheid, zoals dat in Frankrijk bestaat, maakt hier geen kans. Dat las ik bij Nu.nl vorige week. Het deed me wat gek aan: hoezo dan, dat kun je toch gewoon in de wet zetten en dan is het erg? Of is het soms zo moeilijk om dit te formuleren? Het artikel lezend lijkt het wel of het aan de werknemer ligt allemaal: “Sommige werknemers voelen zich verplicht op elk berichtje te reageren. Je kunt ook een bericht zien binnenkomen en dan denken: daar kijk ik morgen wel naar.” In ieder geval als hoogleraar ja.

Al een paar jaar ligt er een wetsvoorstel in Den Haag, zo schrijft men: het initatiefwetsvoorstel Wet over de bereikbaarheid van werknemers buiten werktijd, zoals het heet (Barbara Kathmann, PvdA). De strekking van het voorstel, ingediend in alweer 2020, is ietwat verrassend:
Onderdeel van het beleid ter voorkoming of beperking van werkdruk, is een gesprek tussen de werkgever en de werknemers over bereikbaarheid buiten werktijd.
Je moet dus beleid hebben om werkdruk te beperken en als deel daarvan periodiek gesprekken voeren over bereikbaarheid buiten werktijd. Ik ben vast te cynisch maar het voelt als een heel licht middel in het voordeel van de werknemer. Neem dan het Franse voorbeeld als contrast:
The annual negotiation on professional equality between women and men and the quality of life and working conditions concerns: … 7° The procedures for the full exercise by the employee of his right to disconnect and the establishment by the company of mechanisms for regulating the use of digital tools, with a view to ensuring compliance with rest periods and leave as well as personal and family life.
Door het als een `recht’ te benoemen en te eisen dat er mechanismen zijn om digitaal onbereikbaar te blijven, geef je werknemers (en vooral vakbonden natuurlijk, want die onderhandelen het) echte hulpmiddelen om zich te beschermen.

“Een goede werkgever valt werknemers buiten werktijd niet lastig als het niet echt nodig is”, zo citeert men Evert Verhulp, hoogleraar Arbeidsrecht aan de Universiteit van Amsterdam. Met vanuit mij de nuance dat het ook vaak de collega’s zijn die een beroep op elkaar doen, denk aan de chatkanalen of mensen bellen op hun 06 al dan niet onwetend van de parttime of vrije dag. Nee, dat doe je niet tenzij het echt nodig is – dat zegt de wet, maar ik heb toch sterk het beeld dat die noodzaak in de praktijk iets makkelijker wordt ingevuld dan dit citaat doet vermoeden.

Maar mogelijk is het gewoon je eigen schuld:  “Dat hangt ook wel van de werknemer af”, zegt hoogleraar Verhulp. “Sommige werknemers voelen zich verplicht op elk berichtje te reageren.” Ik zou zeggen: als een werknemer zich verplicht voelt om op elk berichtje te reageren, dan zit er iets verkeerd in je bedrijf en niet bij die werknemer. Maar toegegeven, dan gaat dit wetsvoorstel ook niet helpen want dan zal dat gesprek ook vrij eenzijdig zijn. “Kijk Japke, natuurlijk hóef je nergens op te reageren op je vrije dag, maar je begrijpt wel dat het dan voor je collega’s best vervelend wordt. Goed, dat was `m, koffie?”

“Moet je e-mailboxen blokkeren? Of mensen verbieden op bepaalde tijden te mailen?” Het klinken als retorische vragen van wederom Verhulp. Maar voor mij als ict-jurist klinken dit als hele logische suggesties. Wat is precies het probleem, dat de ict-afdeling niet weet waar het knopje zit? Wat gaat er stuk als je ergens vrijdag aanvinkt als “No access day” en dat dan die dag die persoon zhaar wachtwoord niet werkt? Of waarom is het technisch onhaalbaar om de aflevering van mail te vertragen tot de eerstvolgende dag die wél aangevinkt is als werkdag?

Kijk, ik snap wel dat veel tools er niet op ingericht zijn. Alleen al Outlook zo configureren dat de week op maandag begint, is een hele kluif voor veel bedrijven. Maar als het gewoon een wettelijke eis is dat iemand onbereikbaar mag zijn, en dat moet dan op vrijdag gebeuren, dan is daar toch gewoon een knopje voor te bouwen?

Arnoud

Het bericht Recht om onbereikbaar te zijn voor de baas is een utopie? verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Mag mijn werkgever me verplichten buiten werktijd te werken? (11/07/23 08:10)
• Mag je je smartphone uitzetten na het werk? (05/01/17 08:10)
• Vakantiewetgeving aangepast naar aanleiding van besluit Europees Hof van Justitie (18/06/10 01:00)
• Hebben werknemers recht op een kopie van hun privébestanden bij uitdiensttreding? (03/10/17 08:14)
• Taskforce wil recht op fexibele werktijden (30/03/10 16:07)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.