Hoezo moet je je ID laten zien maar mag de politie je niet dwingen daartoe?

Een lezer vroeg me:
Ik las bij Security.nl een citaat van de minister van Justitie en Veiligheid: “Burgers zijn verplicht om hun identiteitsbewijs te tonen als de politie hier om vraagt. Het is echter niet mogelijk om iemand te dwingen om zijn of haar identiteit prijs te geven.” Kun jij als jurist duiden hoe je deze twee uitspraken met elkaar moet rijmen? Als je iets verplicht moet tonen, dan is dat toch dwang?
Dit bericht ken ik ook en ik moest het ook drie keer lezen. Dus ik ga even terug naar de wet, om precies te zijn artikel 2 van de Wet op de identificatieplicht (WID):
Een ieder die de leeftijd van veertien jaar heeft bereikt, is verplicht op de eerste vordering van een ambtenaar als bedoeld in artikel 8 van de Politiewet 2012 of artikel 6a van de Wet op de bijzondere opsporingsdiensten, een identiteitsbewijs als bedoeld in artikel 1 ter inzage aan te bieden. Deze verplichting geldt ook indien de vordering wordt gedaan door een toezichthouder.
In het jargon noemen we dit een toonplicht, en geen draagplicht: nergens staat dat je altijd een identiteitsbewijs bij je moet hebben, je moet het alleen op eerste vordering ter inzage geven. De grens hiertussen is subtiel, en de Rijksoverheid zegt heel praktisch dan ook dat het op hetzelfde neerkomt. Maar in theorie zou je partner jouw ID-bewijs bij zich kunnen hebben, zodat je het direct kunt pakken. (“Ik ga hem snel thuis halen, loopt u even mee” is géén “op eerste vordering tonen”.)

De politie moet een redelijke grond hebben om de vordering te mogen doen. Maar als die er is, en je werkt niet mee, dan is dat een strafbaar feit (art. 447e Strafrecht). En nu komt `ie: omdat je dan verdachte bent van een strafbaar feit, mag men onderzoek plegen om je identiteit vast te stellen. Zie de Aanwijzing uitbreiding identificatieplicht:
Degene die zich niet conform artikel 2 van de WID identificeert, maakt zich ingevolge artikel 447e Sr. schuldig aan een strafbaar feit. Daarmee worden vanzelf ook de bevoegdheden toepasselijk die het Wetboek van Strafvordering (Sv.) biedt om de identiteit van een verdachte te achterhalen. De aanleiding voor de vordering speelt hierbij een rol. In geval van een zwaar strafbaar feit zal toepassing van dwangmiddelen eerder aangewezen zijn dan in geval van een bekeuringssituatie.
Die dwangmiddelen kunnen omvatten het (onder dwang) afnemen van je vingerafdruk en je insluiten tot nader onderzoek is afgerond. Maar, en nu ben ik even een héél formele overheidsjurist, dit zijn allemaal middelen die buiten jouw wil om worden uitgevoerd. Jij wordt dus niet gedwongen zelf te zeggen wie je bent. Dat zoekt de politie zelf wel uit, het enige is dat jij in een cel blijft zitten totdat men klaar is. Zoiets denk ik dat de minister bedoelt.

Arnoud

 

Het bericht Hoezo moet je je ID laten zien maar mag de politie je niet dwingen daartoe? verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• De legaliteit van het Lichtbildausweis (10/01/13 08:10)
• In verband met het ontbreken van een geldig identiteitsbewijs heeft het CWI appellant terecht niet geregistreerd als werkzoekende (18/06/10 10:08)
• Haagse Hof veroordeelt orthodox joodse man voor het niet kunnen tonen van identiteitsbewijs tijdens sjabbat (26/02/13 00:00)
• Banken mogen onbewerkte ID zien, maar alleen gewatermerkt (en zonder bsn/foto) bewaren (24/01/22 08:12)
• RIPE klaagt OM, KLPD en THTC aan over IP-bevriesbevel (17/11/11 08:21)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.