De strijd tegen illegale torrents, hoe zet je daar een boete op?

Krijgen we Duitse praktijken in Nederland? Die vraag stelde Tweakers in een recent Plus-artikel. In Duitsland is het gebruikelijk dat torrentgebruikers een claimbrief van een advocatenkantoor op de mat krijgen met daarin een beschuldiging en een schikkingsvoorstel. En je wordt ook echt gedaagd, dus betalen zul je. In Nederland is handhaving altijd tegen de grote jongens gericht: de torrentplatforms, de ISP’s, de grote seeders. Maar de discussie blijft: moeten particulieren ook gaan betalen? Dat riep de vraag op hoe zo’n boete in het recht moet worden vormgegeven. (Hoe dit in Duitsland werkt, is mij nog steeds niet duidelijk.)

Auteursrecht is civiel recht, iets dat burgers onderling uitvechten. Dat staat los van het strafrecht (in theorie is opzettelijke auteursrechtinbreuk strafbaar maar dat is al decennia een dode letter). Het civiel recht gaat erom dat burgers tegen elkaar beschermd worden en elkaar aan kunnen spreken op schade en ongewenst gedrag. Maar de bedoeling is niet dat je rijker wordt van andermans ongewenst gedrag. Claims gaan dus over schadeloosstelling, vergoeding van wat je kwijtgeraakt of misgelopen bent.

Als ik een auteursrecht schend, moet ik dus de schade vergoeden. Maar niet méér dan dat, niet 500 euro betalen bijvoorbeeld terwijl de schade 50 was. Als ik bij de buren een vaas omgooi, moet ik de vaas vergoeden en niet tien keer dat bedrag. (Ik ben strafbaar wegens vernieling en ik zóu bij de strafrechter een boete kunnen krijgen, maar die gaat niet naar de buren.)

Het probleem vanuit auteursrechthandhaving is dat de meeste claims veel te klein zijn. Een grote uitgever aanspreken wegens ongeautoriseerde overname van je website in hun boek dat kan nog wel, maar een blogger aanspreken op één plaatje van je stockfotoset, of een downloader voor één aflevering van een serie die op Netflix staat, welk bedrag koppel je daaraan?

Dit is een probleem omdat mensen dan redeneren “ik kan gewoon inbreuk maken, en word ik gepakt dan betaal ik 50 cent”. Dat voelt onrechtvaardig, het is immers niet de bedoeling dat mensen inbreuk maken op je rechten. (Morele discussie over auteursrecht daargelaten.) Dus men wil meer afschrikking, meer handhaving, keihard optreden. Als kinderen elke dag door mijn tuin rennen en voetballen, dan wil ik ballen lek gaan prikken, overweeg ik berenklemmen en valkuilen met stevige staken en eis ik dat de politie in vol ornaat voor mijn tuin gaat staan.

Een boete is een bekende vorm van afschrikking, en Duitsland laat zien dat dat werkt. Vraag is alleen, hoe moet je dat vormgeven in het recht? Want in het civiele recht bestaat dat dus niet, een boete die naar het slachtoffer gaat. En omdat de schade dus 50 cent is, kun je het ook niet camoufleren als een schatting van de schade.

Dat zou dus een forse wetswijziging met zich meebrengen, en dan zijn er vele andere rechtsgebieden die óók zulke boetes willen. Denk aan winkels die dieven willen afschrikken (die 181 euro is nu zogenaamd een “schatting van de schade”, maar welke winkeldief gaat daar een punt van maken) of verhuurders die misbruik van hun spullen willen tegengaan.

Tegelijk: als je dat niet doet, blijf je dus zitten met het probleem dat er geen effectieve handhaving tegen individuele inbreukmakers mogelijk is. Dan moet je dus of zeggen, we noemen dit legaal (want als je geen handhaving op iets toelaat, moet je het vrijgooien), of we nemen hardere maatregelen zoals het strafrecht en/of strikte eisen tegen andere partijen. Ik weet niet wat daar een oplossing in moet zijn.

Arnoud

Het bericht De strijd tegen illegale torrents, hoe zet je daar een boete op? verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Kun je ook per ongeluk een auteursrecht schenden? (03/08/16 08:12)
• Inbeslagname van criminele bitcoins (23/07/14 08:09)
• Het Duitse sprookje (07/07/10 15:13)
• Sylvie Meis blijft grote tv-ster in Duitsland (30/07/15 10:18)
• Nederland voegt zich bij Oostenrijk in zaak tegen de Duitse tol (13/12/17 07:15)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.