Rechtbank Breda veegt zaak met Sky-Ecc bewijs van tafel

Een man die werd verdacht van handel in 40 kilo MDMA, 300.000 xtc-pillen en ruim twintig kilo ketamine is door de rechtbank in Breda geheel vrijgesproken omdat de rechtbank het enkele bewijs van een reeks door de politie ontsleutelde pgp-berichten van Sky-ECC niet voldoende vindt. Dat meldde Crimesite onlangs. De uitspraak is opmerkelijk, omdat in tientallen rechtszaken zwaar is geleund op Sky-ECC berichten zonder dat rechters daar moeite mee hadden.

In 2016 wist de Nederlandse politie een gouden greep te doen in afluisterland: men kreeg de sleutels te pakken waarmee versleutelde communicatie tussen criminelen te ontcijferen was – de app Sky ECC van het bedrijf Ennetcom. Sindsdien zijn de betreffende berichten in vele zaken gebruikt, een snelle zoekopdracht geeft 84 uitspraken waarbij het mede ging om Sky ECC berichten.

In vrijwel al die zaken maakte de advocaat een punt van de toelaatbaarheid van dit bewijs. Meestal ging het dan om inzage in de hele dataset die hoorde bij het account van de verdachte, omdat je berichten in de context wil kunnen beoordelen. Dat is een principieel punt, in het kader van een eerlijk proces (artikel 6 EVRM) moet je als verdediging het gebruikte bewijs kunnen beoordelen:
De rechtbank stelt vast dat er verschillende niveaus van onderzoek aan data te onderscheiden zijn. Op het eerste niveau gaat het om het onderzoek naar de ruwe, ongefilterde data (de primaire dataset). … In de praktijk kan dit betekenen dat de verdediging zelf trefwoorden kan aandragen waarop zij de data wil laten onderzoeken. In dit stadium mag wat het EHRM betreft echter wel het nodige van de verdediging verwacht worden om te specificeren wat en te motiveren waarom daarnaar gezocht moet worden.
Een Excelsheet met de relevante conversatiedraden kun je krijgen, en voor de rest kun je spelen met het systeem van het NFI. Wie om meer vraagt (zoals alle ruwe data over de zaak, alle gesprekken waar je aan deelnam, of documentatie over hoe alles precies is verkregen) krijgt al snel het verwijt van “fishing expedition” om de oren:
Aan verzoeken die neer zouden komen op “fishing expeditions” van de zijde van de verdediging hoeft niet tegemoet te worden gekomen. Ook schrijft het EHRM niet voor dat de verdediging dit onderzoek zelf zou moeten kunnen uitvoeren. De mogelijkheid om aan te geven hoe de data onderzocht moeten worden is in deze fase voldoende.
In de zaak waar deze blog mee begon, zit de rechter er zelf ook mee dat ze niet alle berichten kan inzien:
De rechtbank stelt vast dat de verdenkingen tegen verdachte gebaseerd zijn op de in het procesdossier aanwezige Sky ECC-berichten. Deze berichten komen naar het oordeel van de rechtbank allemaal uit één bron, namelijk de gekraakte berichtendienst Sky ECC. Dat door het Openbaar Ministerie wordt verwezen naar meerdere chatsessies van het account [accountnummer] met verschillende andere gebruikers van Sky ECC maakt dit niet anders. In het procesdossier zijn geen bewijsmiddelen opgenomen die de inhoud van de berichten ondersteunen. Hierdoor is de inhoud van de berichten niet te toetsen. De rechtbank is van oordeel dat hierdoor het wettige bewijs voor de tenlastegelegde feiten ontbreekt. Zij spreekt verdachte daarom vrij van alle tenlastegelegde feiten.
Bij Crimesite lees ik dan als conclusie dat “[z]onder context van alle berichten zouden de Sky-berichten die het Openbaar Ministerie heeft aangedragen [] moeten worden uitgesloten van het bewijs.” Dat gaat me dan weer wat ver. Ik haal uit deze uitspraak dat er geen ander bewijs was tegen de verdachte, zoals bij hem gevonden drugs (deze of deze zaak). Ik zie in de tenlastelegging bijvoorbeeld dat de verdachte enorme hoeveelheden xtc en mdma zou hebben gehad en verhandeld, maar niets over een huiszoeking waar dat gevonden zou zijn of een getuige die de verkoop heeft gezien bijvoorbeeld.

Maar het punt is op zich wel heel belangrijk: hoe stel je vast dat een chatlog een betrouwbare weergave is van wat de verdachte gechat heeft? Natuurlijk zit er een hele bewijsketen aan vast om precies dit vast te stellen, bij instanties als TNO (de Hansken-tool, waarmee deze berichten worden doorzocht, komt van TNO) mag je er wel op vertrouwen dat die het goed op orde hebben. Maar als het gaat om vragen als “hebben we alle relevante berichten” of “wat is er gezegd óver de verdachte” dan ontstijg je dat niveau.

Arnoud

 

Het bericht Rechtbank Breda veegt zaak met Sky-Ecc bewijs van tafel verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Rechter staat gekraakte PGP-berichten van telefoon toe als bewijs (26/04/17 08:13)
• Rechter staat ontsleutelde berichten van pgp-smartphones toe als bewijs (26/04/18 08:15)
• Drie verdachten vrij gesproken in politie corruptie zaak (23/12/09 16:13)
• Vrijspraak van moord op Frans Loomeijer in Tilburg (14/03/11 14:12)
• 150 uur werkstraf voor Leidse schooldreiger (19/11/13 13:00)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.