Bol.com trapte in phishingmail en maakte 750.000 euro over naar oplichters

Bol.com heeft 750.000 euro overgemaakt naar oplichters nadat het bedrijf in een phishingmail was getrapt, las ik bij Tweakers. De rechtbank Midden-Nederland oordeelde recent dat men argwanender had moeten zijn. Weliswaar klopte het afzendermailadres (door een computerhack) en leken ook layout en namen correct, maar het taalgebruik was van het niveau Google Translate halfbakken Engels en dat is voor twee jarenlang samenwerkende Nederlandse bedrijven bepaald gek.

Op 25 november 2019 werd een e-mail aan ‘supplierfinance@bol.com’ gestuurd met onder meer de volgende inhoud: ‘Bijgevoegd vindt u onze nieuwe betalingsroute zoals opgedragen door het management, doe het nodige voor de volgende betaling. Alvast bedankt!’. Afzender: meneer [A], wiens mailbox was gehackt “via de cloud”. Het vonnis bevat een printscreen van de gehele mail. De strekking: een verzoek om betalingen voortaan niet meer over te maken aan de bij Bol.com bekende bankrekening van Brabantia Netherlands maar aan een Spaanse bankrekening die ten name van ‘Brabantia International B.V.’ zou staan.

De oplichter bleek hardnekkig want de navolgende dagen werd een keurige reminder gestuurd (“Kunt u bevestigen dat uw crediteurenadministratie is bijgewerkt als bijgevoegd.“) Uiteindelijk werd daarop gereageerd, maar die mail bleef buiten het zicht van de gehackte Brabantia-medewerker. Daarna dacht Bol.com alles geregeld te hebben en werden de verkoopopbrengsten keurig overgemaakt naar het nieuwe nummer. Na zo’n 750.000 euro niet te hebben gekregen, trok het Brabantse bedrijf aan de bol, sorry bel, en kwam de fraude uit.

Wie draait daar voor op? Het begon dus bij een overgenomen mailbox van een medewerker van Brabantia, en ook kon men bij het briefpapier-template van Brabantia, zodat het op zich echt doen lijken van de berichten mogelijk was. De inhoud van de mails gaf echter te denken:
Om te beginnen bevat deze merkwaardige fouten als ‘Houd he [?] rekening mee’ en de frase ‘een wijziging in onze bankrekeninggegevens hebben voor incaende [?] betalingen’, waarbij ‘incaende’ meer dan een gewone typefout lijkt. Bovenal roept de frase ‘moten all incoming betalingen have been overgemaakt’ onmiddellijk grote vraagtekens op, zelfs als een zekere mate van gebrekkig taalgebruik of een overmatig gebruik van het Engels voor lief wordt genomen.
Bol.com moest begrijpen dat dergelijke frases praktisch niet van directeuren van Brabantia Netherlands afkomstig kunnen zijn of door hen kunnen zijn goedgekeurd. Dat met de daarop volgende Engelstalige passage ‘niets mis is’, zoals Bol.com benadrukt, doet hier niet aan af, nog afgezien van het feit dat het gebruik van de Engelse taal in deze context op zich zelf al tot twijfel had moeten leiden.

Vanwege al deze omstandigheden is de conclusie voor de rechter helder: Bol.com had beter op moeten letten, en zij heeft dus wanprestatie gepleegd jegens Brabantia door die 750k niet te betalen op de rekening waar die hoorde te komen.

Het enige vind ik steekhoudende tegenargument is dat Bol.com dus had gereageerd naar Brabantia (het gehackte mailadres) en dat men daar het niet opgepakt had. Dat kwam omdat de crimineel mails met als afzender Bol.com in het mapje “RSS Feeds” (zo’n standaardmap van Outlook die niemand wil) had laten komen en automatisch als gelezen gemarkeerd. Zo kon die keurig reageren maar zou de medewerker die waarschijnlijk niet zien. Je zou dan zeggen: die berichten zijn bij Brabantia aangekomen, het niet checken van dat mapje is voor rekening van dat bedrijf dus die hadden het moeten zien. Alleen:
Bij de vraag of Bol.com te goeder trouw was bij de betalingen, is bepalend of zij had moeten twijfelen (zie hiervoor in 3.11). Hiervoor heeft de rechtbank vastgesteld dat Bol.com door de brief van 25 november 2019 ernstig moest twijfelen. Die ernstige twijfel wordt naar het oordeel van de rechtbank niet weggenomen doordat Brabantia Netherlands de bevestiging van Bol.com onbeantwoord heeft gelaten.
Bol.com had al moeten twijfelen vóórdat ze een reply stuurde, laat staan voordat ze het rekeningnummer aanpaste. En dan kun je dus niet zeggen “jullie hebben nooit gereageerd op ons bericht dat we het nummer aangepast hebben”. Ook het sturen van betalingsaankondigingen hielp haar niet, als leverancier hoef je daar niet naar te kijken en al helemaal niet te denken, wat raar dat ze vier weken na de aankondiging nog niet betaald hebben.

Ook een argument van Bol.com was dat Brabantia haar mailboxen beter had moeten beveiligen, bijvoorbeeld met tweefactorauthenticatie. Dan was de inbraak waarschijnlijk niet gelukt, en had dit alles voorkomen kunnen worden. Een terechte klacht, en dit had ook zeker de doorslag gegeven als de mail perfect Nederlands was geweest en een Nederlands IBAN was gebruikt. Maar dat was dus niet zo, en precies  daarom had Bol.com argwanender moeten zijn. Als de afzender klopt maar de inhoud bizar is, dan is er iets mis. En dan ligt de bal écht bij jou als ontvanger.

Arnoud

Het bericht Bol.com trapte in phishingmail en maakte 750.000 euro over naar oplichters verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• HCC-leden doelwit phishingmail (31/08/09 00:00)
• Oplichters in het Buitenland doet het goed op SBS 6 (08/04/13 13:57)
• Werkstraf en voorwaardelijke celstraf voor valse bommelding en bedreiging school Almelo (29/04/14 00:00)
• WK 2010: Hackers misbruiken WK... 2014! (14/06/10 12:53)
• Cosmetische aanpassing van Google Translate (18/11/09 00:00)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.