Hoe moet de universiteit Maastricht omgaan met de Clop ransomware?

De universiteit van Maastricht kampt mogelijk nog de hele kerstvakantie met hinder van een grote cyberaanval, waardoor nagenoeg alle universiteitssystemen platliggen. Dat meldde de NOS eind vorig jaar. Het gaat om ransomware, software die data versleutelt tenzij losgeld wordt betaald – in dit geval het Clop virus. Er is aangifte gedaan en volgens universiteitsblad Observant is een team van zo’n 25 IT-experts dag en nacht bezig om de aanval te ontmantelen. Ik kreeg in de kerstvakantie vele mails van met name studenten over waar ze nu staan met bijvoorbeeld hun afstuderen, maar de interessantste vraag kwam van een lezer die zich afvroeg of de verzekeraar van de universiteit gaat betalen. Dat schijnt namelijk normaal te zijn?

Net voor de kerst werd de universiteit getroffen door het Clop virus, dat zich blijkt te richten op grote instellingen en overheden. Het virus versleutelt niet alleen individuele bestanden (zoals de meeste ransomware) maar ook netwerken: alle dhcp-servers, Exchange-servers, domeincontrollers en netwerkschijven zouden versleuteld zijn. Dan heb je best wel een probleem als organisatie, zoals nu ook blijkt uit de enorme inspanning die de universiteit samen met Fox-IT levert om alles weer te herstellen.

Het plan was om begin januari weer gewoon open te gaan, zij het met natuurlijk nogal wat beperkingen qua netwerkverkeer, toegang tot studie-informatie en ga zo maar door. Er is nog niets over regelingen bekend, maar dit lijkt me zo’n evident geval van overmacht dat zaken als deadlines of inleverdata zonder problemen opgeschoven kunnen worden.

Die ene lezer had nog best een punt: het is niet ondenkbaar dat een verzekeraar het losgeld betaalt wanneer ransomware heeft toegeslagen bij een polishouder. Zakelijk is het immers puur een rekensom: wat kost het om het hele systeem terug te zetten, en hoe hoog is het losgeld? Verrassend genoeg blijken veel ransomware-verspreiders namelijk gewoon de sleutel te geven als je betaalt. Logisch vanuit hun perspectief, want dan gaan de betalende slachtoffers anderen adviseren om ook te betalen. En dit soort misdaad moet het van vele gewillige slachtoffers hebben.

Voor een individueel slachtoffer is het dus niet gek om gewoon te betalen, hoewel maatschappelijk gezien dat natuurlijk buitengewoon onwenselijk is. Voor een verzekeraar voelt het gekker: die heeft meer klanten die mogelijk slachtoffer kunnen worden, en veroorzaakt zo meer claims bij zichzelf (en concullega’s). Maar voor het individuele geval zou het ook bij de verzekeraar een prima oplossing kunnen zijn.

Ik ken geen wet die expliciet verbiedt dat een verzekeraar losgeld betaalt. Als de verzekeraar dit in de polis zet als recht, dan zou dat waarschijnlijk in strijd met de openbare orde of goede zeden zijn (art. 3:40 BW). Maar dat levert volgens mij alleen op dat de klant de verzekeraar niet kan dwingen te betalen (een dergelijke verbintenis is immers nietig) of dat de verzekeraar het geld als onverschuldigd betaald kan terugvorderen bij de ransomware-verspreider (en dat heeft geen betekenis). Ik ken geen artikel uit het wetboek van strafrecht dat je tegen zo’n betalende verzekeraar in kunt zetten. Waarschijnlijk is het nooit verboden omdat niemand er aan gedacht heeft dat dit grootschalig een ding kon worden – bij traditionele gijzelingen is de politie er meestal bij betrokken, en die kan dan bepalen wat wijsheid is.

Arnoud

Het bericht Hoe moet de universiteit Maastricht omgaan met de Clop ransomware? verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Beveilig je tegen ransomware (27/06/17 18:01)
• Servatius stopt bouw campus definitief (11/11/09 15:00)
• Nieuwe website ontsluit academische collecties van negen universiteiten (30/11/12 15:22)
• Bezetting Universiteit Utrecht ten einde (03/02/10 18:49)
• NOiV in Maastricht (24/06/10 00:36)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.