Is artificial intelligence niet vooral een hype? #legaltechtuesday

Zo’n veertig procent van de bedrijven in Europa die claimt AI in te zetten, doet dat niet daadwerkelijk. Dat maak ik op uit onderzoek van de Londense investeringsmaatschappij MMC, dat 2.830 AI startups in 13 EU landen onderzocht voor die conclusie. Daar moet wel worden bijgezegd dat het label “AI firma” vaak door anderen aan een bedrijf wordt toegeschreven, maar de vraag wordt desondanks legitiem: hoe reëel is het om te zeggen dat je met AI werkt, wanneer ben je een AI bedrijf dan? Is het niet vooral een hype?

De term artificial intelligence of AI dateert uit de jaren vijftig maar heeft nooit een formele definitie gekregen. De beste vind ik zelf “dat wat de computer bijna kan”, maar bekender is de Turing Test: als je de reactie van een computer niet van die van een mens kunt onderscheiden, dan kunnen we de computer ‘intelligent’ noemen. AI’s werken daarbij wel wezenlijk anders dan mensen. In de woorden van computerwetenschapper Edsger Dijkstra: “The question of whether machines can think, is about as relevant as the question of whether submarines can swim”. De vraag is dus hoe relevant het is om een computer intelligent te noemen.

Machines kunnen teksten analyseren, data minen en correlaties aanwijzen. Die kunnen relevant zijn om beslissingen te nemen, maar het proces dat je dan volgt is onvergelijkbaar met de traditionele werkwijze. Een AI zou bijvoorbeeld bij een rechtszaak precedenten zoeken en concluderen dat in 90% van de gevallen deze zaak verloren wordt, maar drijft dan puur op statistische vergelijkbaarheid. Een mens zou andere factoren zien, zoals hoe gevoelig het onderwerp tegenwoordig ligt, de verhouding van partijen en ga zo maar door.

In de praktijk vandaag de dag is AI vooral een kwestie van machine learning. Door grote hoeveelheden data door te ploegen, leert een systeem verbanden leggen zoals welke vragen bij welke antwoorden horen, welke producten samen gaan of wanneer je een bepaalde input ‘frauduleus’ of ‘verdacht’ of ‘interessant’ noemt. Daar genereert het systeem dan formules bij, die worden losgelaten op nieuwe input om zo zonder menselijke tussenkomst nieuwe output te kunnen leveren.

Vandaag de dag ontkom je nauwelijks aan AI: bedrijven zetten chatbots in die zelfstandig gesprekken kunnen voeren, dossiers worden met AI gescand op rare issues of ongebruikelijke situaties, fraudedetectie gebeurt zelden meer handmatig en ga zo maar door. En natuurlijk staat het groots gebruik van AI net om de hoek – de computer kan al bijna zelfstandig boeken schrijven, films componeren, een dagvaarding opstellen of een patiënt onderzoeken. Dat is waarom het een hype genoemd wordt: als een nieuwe technologie al bijna alles gaat kunnen, dan is dat een teken dat kritisch kijken naar die technologie te weinig aandacht krijgt.

Het MMC onderzoek constateert terecht dat het vaak gaat om overdreven inzet van de term AI. Een chatbot die een basaal gesprek kan voeren (“Hoi, ik ben Billy van Bol.com, waarmee kan ik je helpen?”) is gebaseerd op AI technologie, net als fraudedetectie waarbij nieuwe orders worden vergeleken met heel veel eerdere. Heel erg nieuw is dat niet, zowel chatbots als fraudesignalering bestaan al behoorlijk lang. Het is natuurlijk nieuw in zoverre dat er vroeger veel meer met harde regels werd gewerkt en nu veel meer statistiekgedreven is. Kunnen werken met statistische regels op basis van grote hoeveelheden data en daar heel goed passende formules bij verzinnen is wel degelijk nieuw in technologische zin.

Ook in de juridische wereld zien we dit steeds vaker. Een systeem dat teksten kan herkennen als standaardclausules is innovatief en kan de advocaat ontlasten in een contractsreview. Een analyse van vonnissen om zo nuttige of achterhaalde argumenten te achterhalen – of de keuze voor de gunstigste rechtbank te voorspellen – kan veel toevoegen aan de kansen voor een zaak. Zo’n analyse kan heel slim overkomen en verrassend voelen voor de praktijkjurist. Maar om dan te zeggen dat zo’n systeem ‘intelligent’ is, of dat men een AI-gedreven uitspraakvoorspeller heeft, gaat natuurlijk wel ver. Dat is waar de term ‘hype’ begint.

AI is dus in zoverre géén hype dat het wel degelijk op een nieuwe manier werkt, om op basis van data regels of formules te verzinnen en die vervolgens toe te passen in de praktijk. Maar het toepassingsgebied is vaak zodanig specifiek of klein dat het nogal overdreven en dus hyperig voelt om een bedrijf AI-gedreven te noemen. Bol.com is geen door zelfdenkende robots gedreven boekwinkel, men zet een handige chatdienst in die op een slimme manier veel voorkomende vragen kan herkennen en antwoorden daarop kan geven. Dat is innovatief en handig maar heel wat anders dan wat we ons voorstellen bij AI.

Arnoud

Het bericht Is artificial intelligence niet vooral een hype? #legaltechtuesday verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Leestip: Van artificial intelligence tot zoekmachine #legaltechtuesday (14/12/21 08:22)
• Artificial intelligence is eigenlijk gewoon maar mensenwerk (16/03/18 08:19)
• Senior heeft haat-liefde verhouding met computer (24/06/10 12:53)
• VDD Invest start verkoop van Certificaten van Aandelen in Artificial Intelligence-software (17/05/19 10:15)
• Kansen van blockchaintechnologie worden nog onbenut gelaten (21/01/19 13:37)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.