IJs op Groenland smelt steeds harder

Het ijs op Groenland blijkt tegenwoordig 7 keer sneller te smelten dan vroeger, zo hebben onderzoekers vastgesteld. Het was vanochtend in het nieuws te horen. Ging er in de jaren negentig jaarlijks ongeveer 33 miljard ton aan massa verloren, de laatste jaren ligt dat getal rond 254 miljard ton. Het zijn getallen waarvan je moet duizelen.

Een gevolg van de versnelde ijsafsmelt op Groenland is dat de zeespiegel langzaam sneller is gaan stijgen. Lag de gemiddelde stijging lange tijd rond 3 millimeter per jaar, inmiddels zitten we daar duidelijk boven. Op steeds meer plaatsen op aarde begint die zeespiegelstijging ook merkbaar te worden. Zoals bij voorbeeld op laag gelegen atollen (de Malediven) in de grote Oceaan, maar ook in een stad als Miami waar steeds vaker straten onder water staan, ook zonder slecht weer. In Europa is Venetië een mooi voorbeeld van een stad die het steeds lastiger krijgt.

Hittegolf van dit jaar was funest
Kijken we naar dit jaar, dan had de hittegolf in onze eigen omgeving, die tot de verbreking van ons bijna 75 jaar oude hitterecord leidde, met enige dagen uitstel ook grote gevolgen voor het Groenlandse ijs. Ongeveer 90 procent van de ijskap (die in de kerngebieden een hoogte van meer dan 3200 meter bereikt) kreeg op dat moment met dooi te maken. Zo’n 55 miljard ton aan ijs smolt, ongeveer 40 miljard ton meer dan normaal in een vergelijkbare periode.

De flitssmelt van de Groenlandse IJskap speelde zich af in de periode van 30 juli tot en met 3 augustus. De hete lucht bereikte Groenland vanuit Scandinavië, aan de noordkant van een lagedrukgebied in het zeegebied ten zuiden van IJsland, vanuit het oosten dus. Zelfs in het Summit Camp, het onderzoeksstation op de 3216 meter hoogte gelegen top van de ijskap, steeg de temperatuur op 30 en 31 juli en op 1 augustus tot aan of zelfs iets boven het vriespunt, iets wat daar feitelijk nooit gebeurt. Op dat moment werden op de ijskap vrijwel over gemiddelde temperaturen gemeten die 3 tot 9 graden en hier en daar zelfs 12 graden boven normaal lagen.

Extreme ijssmelt
Vooral waar de wind aan de westkant van de ijskap omlaag waaide (dalende lucht warmt op) kwam het tot extreme ijssmelt. Omdat de sneeuw van de afgelopen winter er tijdens een andere flitssmeltperiode al was verdwenen en veel ijs dus ‘vrij’ lag, ging het enorm hard. Massa’s smeltwater zochten zich een weg omlaag en stortten met donderend geweld via de rivieren de zee in. Op plekken waar het water niet weg kon, ontstonden grote smeltwatermeren op het ijs. Met behulp van satellieten waren die goed te zien. In totaal kreeg 90 procent van de ijskap met dooi te maken.

Ongebruikelijk
Dooi vanuit het oosten is op Groenland zeer ongebruikelijk. In het jaar met de grootste afsmelt van ijs tot nu toe, het jaar 2012, kwamen de warmtegolven steeds vanuit het zuidwesten. Tel je alle smeltdagen van dit jaar bij elkaar op, dan ligt 2019 duidelijk achter op het recordjaar 2012. Tegelijkertijd is het totale massaverlies van beide jaren dit jaar ongeveer gelijk op gegaan. Dat heeft vooral met de gering sneeuwval in de afgelopen winter te maken en met het feit dat een belangrijk deel van die sneeuw in het voorbije voorjaar al van het ijs is verdwenen. Het ijs was daardoor kwetsbaarder voor smelt toen de temperaturen zoals dit jaar een keer flink omhoog ging. In totaal bedroeg het massaverlies van het ijs dit jaar ongeveer 300 miljard ton.

Voorgaande jaren waren beter
De extreme smelt van dit jaar volgt op twee jaren waarin het er in Groenland allemaal wat positiever uitzag. Zowel vorig jaar als in het jaar ervoor leek van massaverlies van de ijskap nauwelijks sprake, vooral omdat er in het winterhalfjaar zoveel sneeuw viel en de smelt in de zomerperiode binnen de perken bleef. IJsverlies op Groenland komt overigens niet alleen voor rekening van smelt. De grote gletsjers die vanaf het continent in zee uitkomen voeren ook veel ijs af. Het tempo waarin ze dat doen lijkt de laatste tientallen jaren steeds groter te worden.

Albedo van het ijs
Verder speelt sneeuwgebrek dus een rol en is het albedo van de ijskap van belang. Dat is de mate waarin het ijs en de sneeuw het zonlicht weerkaatsen. Als het vriest en er ligt sneeuw, is Groenland veel witter dan in perioden met dooi en sneeuwgebrek. Water op het ijs heeft zelfs een enorme invloed op het albedo. Daar waar sneeuw in goede conditie ongeveer 90 procent van het zonlicht weerkaatst, is dat bij water maar circa 10 procent. Vergeleken met verse sneeuw kun je water dus bijna als zwart zien. Water neemt dan ook veel meer zonnewarmte op dan witte sneeuw. Op plekken waar water op het ijs staat, wordt de afsmelt van het ijs enorm versneld.

Bronnen: Greenland Icesheet Today, Weer.nl

Gerelateerde berichten:

• De Groenlandse ijskap smelt steeds sneller (24/12/19 00:00)
• IJskappen smelten op beide polen steeds sneller (30/11/12 11:50)
• Recordsmelt Noordpool EN Zuidpool (15/02/18 10:49)
• Zeespiegel stijgt 2,3 meter voor elk graadje dat het warmer wordt (16/07/13 10:14)
• Saharalucht van onze hittegolf teisterde Groenlandse ijskap (14/08/19 11:39)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.