Bizarre regenhoeveelheden in Spanje

Rivieren buiten hun oevers, water in de huizen, wegen overstroomd, landbouwgrond doorweekt en zelfs dodelijke slachtoffers. Het zijn de gevolgen van de heftige Gota Fría die momenteel huishoudt boven delen van Spanje. De beelden zijn jaarlijks terugkerend maar ditmaal lijkt de hevige buiigheid wel érg lang aan te houden en érg veel regen te brengen. En voorlopig is het nog niet voorbij. We kijken naar wat deze heftige regentijd allemaal teweegbrengt en wat de verwachtingen zijn.

We schreven afgelopen maandag ook al over deze Gota Fría. Essentieel voor dit weerverschijnsel is de combinatie van een koude bovenlucht en het warme en dampende water van de Middellandse Zee. Die mix is vrijwel elk najaar explosief. In Spanje gaat er nog een andere naam rond voor dit fenomeen: La DANA, La Depresión Aislada en Niveles Altos. Oftewel: een bel met kou in de hoger luchtlagen. Deze DANA heeft gisteren op diverse plaatsen meer dan 300 mm regenwater gebracht in de wijde omgeving van Dénia en Valencia. Lokaal was het zelfs ruimschoots 400 millimeter. Dat zijn hoeveelheden die wij in ons land ook zeer moeilijk zouden kunnen verhapstukken en het zou bij ons ook zeker tot grote schade leiden.

Hieronder een filmpje met dronebeelden van de Rivier de Segura die buiten zijn oevers is getreden (bron: Lola Mata via Youtube).

Buiten hun oevers
De hoeveelheden regen en de korte tijd waarin er zulke bakken aan regen vallen, leiden al snel tot overstromingen. Rivieren die eerste nette stroompjes zijn, treden binnen een paar uur buiten hun oevers. Spanje heeft ook veel rivieren die lange tijd droog staan, soms zelfs jaren en in zeldzame gevallen meerdere decennia. Die beddingen komen bij heftige buien ineens weer in gebruik, want het water zoekt de snelste en gemakkelijkste weg om naar beneden te stromen. Dus golft er op veel plaatsen plots een heleboel water door een oude geul.

Soms kan water geen rivierbedding of lege geul vinden, of zijn oude stroomroutes volgebouwd met huizen of parkeerplaatsen. Maar het water komt toch wel. En wringt zich een bulderende weg door smalle straatjes, over grote pleinen en autowegen. Het klotst soms te plotseling over de weg en zo is er gisteren een echtpaar van 70 jaar omgekomen toen hun auto werd meegesleurd door het brullende water.

Niet alleen wegen en straten, er zijn ook stukken waar het spoor in een uitgraving ligt die inmiddels is volgelopen. En dus onbegaanbaar. Zo zijn er ook betonnen kanalen die water van nattere delen naar drogere delen voeren, die inmiddels over de rand lopen en staan te spuien. Het is gewoon heel erg veel water overal. En soms stijgt het waterpeil heel erg snel.

Vervuiling
Daar waar water met een rotgang routes neemt waar het niet verwacht wordt, gaat er heel veel spul mee. In nauwelijks gebruikte beddingen groeien vaak bomen en struiken en ligt er allemaal zooi. Dat wordt allemaal weggespoeld en meegenomen. Naar een (stuw)meer of naar de zee. Inclusief zand en grind en gruis. Ook vervuiling gaat dus mee. Riooloverstorten, kunstmest, mest. Alles wordt meegesleurd.

Voor wat betreft vervuiling is er natuurlijk vooral veel vervuiling in de huizen en gebouwen. De binnenstromende massa water en zand heeft al menig interieur vernield en dat kan dan nu worden weggegooid.

Afhankelijkheid
Net als bij de moessonregens in Azië, is ook in Spanje een aantal regio’s afhankelijk van de regen die valt tijdens de Gota Fria. Dit is met name het geval in de zuidoosthoek, rondom Murcia. Daar valt bijna nooit neerslag, het landschap oogt als een wildwestwoestijn en de landbouw irrigeert met behulp van stuwmeren. Die opvangbekkens staan niet overal en vandaar dat je nu op internet ook filmpjes kunt vinden van mensen die enigszins bozig zijn dat het nu gevallen water niet wordt opgevangen voor droge tijden, maar ‘zinloos’ naar de zee stroomt.

Maar als het water wél opgevangen wordt, kan het ook problemen veroorzaken. Het hydrografisch verbond in de omgeving van Beniarrés (niet ver van Dénia) is in spoedoverleg. De vraag is: zullen zij het stuwmeer laten leeglopen? Er is nu zoveel wateraanvoer en het hele zaakje dreigt ongecontroleerd te overstromen. Mocht de regen niet snel ophouden, dan zal men besluiten de sluizen van het stuwneer open te zetten. Maar ook dat heeft uiteraard gevolgen voor de omgeving.

Verwachting:
Gisteren trok het systeem met buien van de wijde regio van Valencia naar de regio Murcia en vandaag is het omgekeerd; de buien gaan weer noordwaarts. In Almeria was vanochtend om 9 uur al bijna 100 millimeter gevallen. In de regio’s rondom Murcia alweer lokaal meer dan 200 millimeter. Bizar veel.

Een aanzienlijk deel van de oostkust heeft vandaag weer code rood. Met als risico dat er zo’n 100 millimeter per uur kan vallen en over een periode van 12 uur veel meer dan dat. Morgen verplaatsen de buien zich meer landinwaarts. Vooral het westen van Andalusië en een grote regio rondom Madrid krijgen dan met felle buien te maken. Al lijkt die buiigheid minder heftig uit te pakken dan de afgelopen dagen.

Het is niet zo dat de dagen erna de bel met koude lucht helemaal verdwijnt. Sterker nog, hij blijft min of meer rondom Spanje rondtollen. De kracht neemt wel wat af en aangezien de bel niet boven de Middellandse Zee ligt zal het aantal buien dat opgewekt wordt ook minder pittig zijn. Echter, de bel weet ook in de loop van volgende week niet van wijken. Het tekent een onstabiele buiige episode voor Spanje. Vooralsnog lijkt het tegen het einde van de week zo te zijn dat de koude bel tegen de zuidwestpunt van Zuid-Portal komt te liggen. Daarmee wordt aan de oostzijde van die bel wel weer een zuidoostelijke wind opgewekt en gaat de Middellandse Zee weer een rol spelen. Het zou best kunnen dat in die periode de buiigheid in de zuidelijke en oostelijke helft van Spanje weer opleeft.

Het strand van Orihuela, waar een enorme bak aan water naartoe stroomt. Filmpje van Spotter Alicante.

Bronnen: MeteoGroup, Saforguia, TVE, La Opinion de Murcia, Lola Mata en Spotter Alicante op Youtube.

Gerelateerde berichten:

• Noodweer in Zuid-Spanje (06/03/10 19:45)
• In Spanje begint de Gota Fria (09/09/19 12:23)
• Koudeput oorzaak overstromingen (19/11/13 14:08)
• Neerslag plaagt Spanje (31/12/09 22:15)
• Blik op noodweer Zuid-Europa (12/07/19 11:49)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.