Fakenews, trollen en de toekomst van de uitingsvrijheid

Wie als jurist problemen met internet moet duiden, kwam lange tijd standaard als eerste met het auteursrecht aan zetten. Of sinds 25 mei 2018 natuurlijk de AVG. Heel logisch en die wetten zijn heel belangrijk, maar binnen het internetrecht is de uitingsvrijheid minstens zo belangrijk – het is één van de vier grondrechten die centraal staan in het rechtsgebied. En daar is ook een heleboel te doen juridisch, al is het wat lastiger om daar echt de legale vinger achter te krijgen.

De uitingsvrijheid is natuurlijk ook buiten internet een van de belangrijkste grondrechten. Informatie kunnen verspreiden en ontvangen zonder overheidsbemoeienis is een fundamenteel vereiste voor een werkende democratie. Maar sinds internet zien we een enorme groei in de hoeveelheid informatie, en vooral een enorm verlies in de kwaliteit door de kwantiteit. Fakenews noemen we dat tegenwoordig.

Wat is fakenews en waarom is het niet strafbaar, ik vroeg het me al eens af. De term is ondertussen te vaag om echt een werkbaar begrip te zijn, maar het is ondertussen wel duidelijk dat het borgen van de kwaliteit van informatie een probleem is. Of het nu gaat om grappig bedoeld getrol of actieve manipulatie of gewoon onwetendheid. En daarom zie je steeds meer stemmen om het dan toch maar te verbieden – wat weer grote risico’s op zichzelf met zich meebrengt want welke legitieme uitingen verhinder je dan meteen ook?

Een tijdje terug las ik nog een stelling die me zo aansprak dat ik de bron niet meer weet. Jarenlang is geroepen, vertrouw niet lui op Wikipedia maar check je eigen bronnen. En daardoor gaat iedereen nu zelf zitten grasduinen op internet, en neemt alles voor waar aan dat met strak lettertype is gezet onder een “New Times Herald” logo. In plaats van de zorgvuldige en eindeloos geduldige factcheckers van de vrije encyclopedie te vertrouwen en van daaruit eventueel verder te werken. Achteraf gezien was het dan misschien beter geweest om juist wél op Wikipedia te vertrouwen.

Meer horen over dit onderwerp, en vooral er zelf mee aan de slag? Op ons event The Future is Legal houdt Alexander Pleijter een workshop over het herkennen van en omgaan met fake news. Schrijf je snel in want het aantal plaatsen is beperkt!

Arnoud

Het bericht Fakenews, trollen en de toekomst van de uitingsvrijheid verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Het fakenews op de pijnbank van het Nederlands strafrecht (24/04/20 08:11)
• The future is legal. Een uniek congres over internetrecht: 15 sprekers over de toekomst van het recht (19/07/19 08:18)
• Het plaatsen van een schotelantenne als grondrecht (02/01/13 08:11)
• ICT en Recht: een geschiedenis van botsingen van rechten en plichten – bestel nu! (26/04/23 08:13)
• Tiradeweek: Nee, Google moet zich gewoon ook aan onze wet houden (19/08/14 08:04)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.