Het houdt maar niet op met de bizarre extremen

Het houdt maar niet op met het weerspektakel van deze dagen in Nederland. Na het nieuwe hitterecord van gisteren in Gilze-Rijen (40,7 graden) volgde een bewogen nacht, met nachtelijke hitte-uitbarstingen (heatbursts), onder andere in Westdorpe, de vroegste 30 graden ooit op Schiphol (middenin de nacht) en de landelijke start van de hittegolf (omdat het om 2 uur vannacht in De Bilt nog boven 25 graden was). Verder kwam het in het westen tot enkele onweersbuien.

We beleven een extreme periode. Woorden schieten eigenlijk tekort om het goed te beschrijven. Het begon natuurlijk gisteren met het enorm snel oplopen van de temperaturen. Het was zonnig, er stond een matige oostelijke wind en nog voor 10 uur werden de eerste dertigers al aangetekend. Om 12 uur was het al op 3 stations warmer dan 35 graden. De verwachtingen waren na het verbreken van het Nederlandse hitterecord een dag eerder natuurlijk hooggespannen.

Grote consternatie
Rond 2 uur ’s middags voor het eerst grote consternatie. Op de vliegbasis Deelen bij Arnhem steeg de temperatuur in korte tijd tot boven 40 graden. Het KNMI meldde het vrijwel meteen op zijn twitteraccount. Nieuw hitterecord in Nederland en voor het eerst boven de 40 graden. Het werd in Deelen korte tijd later zelfs 42,9 graden. Daarna zakte het kwik snel terug tot rond 37 graden. Vrijwel meteen twijfelde vrijwel iedereen aan deze plotselinge piek in de temperaturen. Ook het KNMI zelf. Korte tijd later werd de waarneming teruggetrokken. Er wordt nog onderzocht wat er precies is gebeurd. Deelen is een vliegbasis waar grote helikopters zijn gestationeerd en rondvliegen.

Gilze-Rijen
Vervolgens was het de beurt aan Gilze-Rijen. Daar steeg de temperatuur rond 3 uur ’s middags tot boven 40 graden. Een nieuwe, historische barrière was geslecht: voor het eerst in de ons bekende weergeschiedenis steeg het kwik ergens in Nederland (op een officieel waarnemingsstation) tot boven 40 graden. Uiteindelijk bleef Gilze-Rijen de nieuwe recordhouder, met een temperatuur van 40,7 graden. Meer stations zouden in de loop van de middag volgen. Westdorpe in Zeeuws-Vlaanderen haalde uiteindelijk een tweede plaats, met 40,6 graden, Eindhoven en het in de Achterhoek gelegen Hupsel schopten het tot 40,4 graden, het in Zeeland gelegen Wilhelminadorp kwam tot 40,3 graden, en Woensdrecht, Arcen en de vliegbasis Twenthe bij Enschede noteerden uiteindelijk 40,2 graden. Acht stations boven 40 graden dus, in 5 verschillende provincies.

Bijzonder plaatje
Wie aan het einde van de middag buiten kwam, zag een bijzonder beeld. Het was erg rustig op straat, maar weinig mensen kwamen in de zon. De wind voelde aan als een föhn en vooral op je ogen was de hitte intens te voelen. Omdat de luchtvochtigheid laag was (vaak rond 25 procent) viel het met het zweten wel mee. Zelfs in een auto zonder airco was het nog enigszins te doen. Toch zag en voelde je aan alles dat we met het weer in Nederland een andere fase waren ingegaan.

Afkoeling traag
Het duurde lang voordat de temperaturen weer een beetje daalden. In Gilze-Rijen was het ’s avonds om 18.40 uur nog 40 graden, om 19.50 uur in Westdorpe nog 39 graden, om 20.10 uur in Woensdrecht nog 38 graden. Intussen waren boven België een paar onweersbuien ontstaan die hier en daar ook hagel brachten. Andere buien trokken van het Kanaal in de richting van Londen. De combinatie van de hete lucht waarin ze ontstonden, de hoge wolkenbasis en het verdampen van regen (die de droge lucht waardoor de regen viel snel afkoelde), maakten dat in de omgeving van de buien fikse windstoten voorkwamen. De windstoten, horend bij de buienlijn boven de Britse eilanden, staken de Noordzee over en kwam rond 23.30 uur Zeeland binnen. Op het windstotenfront draaide wind in één klap van zuidoost naar west en trok aan tot een windkracht 6. Daarbij traden gedurende korte tijd windstoten van ongeveer 75 kilometer per uur op.

Heatburst
Vlak voordat dit gebeurde, maakte Westdorpe in Zeeuws-Vlaanderen een voor Nederlandse begrippen unieke gebeurtenis mee. Tussen 22.50 uur en 23.20 uur steeg de temperatuur er in korte tijd van 32,7 naar 36,2 graden. Mogelijk is het er in de tussentijd zelfs nog wat warmer geweest. Daarna daalde het kwik geleidelijk weer terug. Zo’n plotselinge stijging van de temperatuur wordt een hitte-uitbarsting (heatburst) genoemd. Onlangs was op deze site een verhaal van een heatburst in de Spaanse stad Almeria te lezen. Daar leverde die angstige momenten op.

Vroegste dertiger ooit
De zone met windstoten breidde zich vanuit het zuiden over de gehele westelijke helft van het land uit. Overal waar de wind draaide, ging de temperatuur korte tijd omhoog, vaak tot boven 30 graden. Het leverde op Schiphol om 02.10 uur ’s nachts de vroegste 30 graden ooit in Nederland op. Het kwik steeg er korte tijd tot ongeveer 31 graden. Op de kop van het windstotenfront ontstonden enkele onweersbuien, die over de westelijke provincies naar het noorden trokken. Voor veel mensen kwamen die buien met hevige klappen, veel bliksems en wind als een grote verrassing.

Hitte-uitbarsting in Lelystad
De windstoten kwamen om 03.30 uur in Lelystad aan. Daar steeg de temperatuur in korte tijd van 25 tot 31 graden, een hitte-uitbarsting misschien nog wel groter dan in Westdorpe. Ook hier gebeurde het op het moment dat de wind van oost naar west draaide en tijdelijk toenam.

Extreem warme nacht Deelen
Deelen bleef over als warmste plek in Nederland. Dit weerstation ligt hoger, op ongeveer 70 meter. Omdat op enige hoogte de temperatuur de hele nacht boven 30 graden bleef, was ieder zuchtje wind hier voldoende om het kwik weer omhoog te drijven. Uiteindelijk kwam de minimumtemperatuur er niet lager dan 25,6 graden, een ongekende waarde voor Nederland.

Uiteindelijk was er van de officiële meetstations in Nederland maar één die een minimumtemperatuur beneden 20 graden had: Heino in Overijssel met 19,8 graden. Verder bleven alle station boven 20 graden, ook op de Noordzee. Ook dat is een ongeëvenaard plaatje. Het station Eindhoven kwam uiteindelijk op een gemiddelde temperatur van 31,3 graden uit, een ander record.

Hoe nu verder?
En hoe gaat het nu dan verder? Ook vandaag bevinden we ons nog in de hete lucht. Minder hete lucht komt vanuit het zuidwesten wel dichterbij, maar bereikt ons pas in de avond. Het betekent dat we een derde, ongelooflijk warme dag krijgen, met opnieuw ook recordkansen. Wederom dan grens van 40 graden worden gehaald en overschreden. We denken hierbij vooral aan het oosten en zuidoosten van het land. Zeeland en Zuid-Holland lijken later op de dag al een westenwind te krijgen. Daar wordt het om doe reden waarschijnlijk niet zo warm als gisteren.

Buien komen opzetten
In eerste instantie is er daarbij veel zon, later op de dag komt er in het zuiden meer bewolking opzetten en kunnen daar de eerste onweersbuien vallen. In het weekend dringen die nog wat verder noordwaarts op, al lijkt het noorden er voorlopig nog niet mee te maken te krijgen. Het betekent dat we zaterdag en zondag waarschijnlijk een tweedeling in het Nederlandse weer zullen zien, met in het midden en zuiden meer bewolking, een paar regen- en onweersbuien en een flinke daling van de temperatuur en in het noorden nog droog weer, vrij veel zon en hoge temperaturen. Begin volgende week moet het dan overal met de hitte gedaan zijn en dan zit een gedenkwaardige periode erop.

Bron: MeteoGroup.

Gerelateerde berichten:

• Op twee na warmste zomer sinds 1901 (28/08/19 16:34)
• Warmste 16 februari ooit gemeten in De Bilt (16/02/19 15:27)
• Toch nog een regionale hittegolf dit jaar (27/08/16 11:00)
• Weersverwachting: opnieuw geleidelijk warmer en eind van de week lokaal tropisch. (06/07/10 07:03)
• Zeer lokale hittegolf... (19/07/16 18:36)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.