En abril lluvias mil – In april duizend regens

Semana Santa
Spanje zit vol in de heilige week, de Semana Santa. Een week waar heel wat Spanjaarden maanden naar uitkijken. Het is een periode met – vooral in de zuidelijke regio’s- veel processies en allerlei andere religieuze activiteiten. Halve kerkinterieurs worden naar buiten gesleept om op de schouders van tientallen door de straten te worden gedragen. Omgeven door die typische – wat lijzige- muziek waar trommels en trompetten een grote rol in spelen, doorkruisen deze processies steden en dorpen. Al van ver hoor je de klanken door de straten schallen, waarna ze heel langzaam op je afkomen. De diverse ‘cofradías’ (broederschappen/gilden) geven vorm aan de optochten, waar jong en oud aan deelnemen. Vaak zijn ze bijzonder uitgedost, niet zelden op een manier die heel veel bekijks trekt.

In deze periode mag het dus eigenlijk niet regen. Maar dat doet het dus vaak wel. Want het is april. En in april vallen in Portugal en Spanje veel buien. Het heeft alles te maken met de nadering van de zomer en de opwarming van zowel Noord- als Zuid-Europa.

Slingerende straalstroom
Er is één grote oorzaak aan te wijzen waardoor de Spaanse uitdrukking ‘En abril, lluvias mil’ (in april duizend regens) zo vaak uitkomt. En die oorzaak ligt in het krachtiger worden van de zon. Althans, de zon zelf verandert niet, maar zij komt dichterbij en hoger boven de horizon in deze tijd van het jaar. Daardoor warmt het in de wijde omgeving van de Noordpool vrij scherp op. Ook het zuiden van Europa en het noorden van Afrika zien de temperatuur oplopen, maar de stijging in het noorden is relatief gezien sterker en daardoor nemen de temperatuurverschillen tussen pool en Noord-Afrika af. Die afname in temperatuurverschillen zie je niet alleen aan de grond terug, maar ook op 6 tot 12 kilometer hoogte. Dat is de hoogte waarop de straalstroom, de band met hoge windsnelheden, zich kan bevinden. Aangezien de straalstroom ontstaat op grensvlakken van een groot temperatuurverschil, zal de straalstroom in sterkte afnemen. Als gevolg daarvan gaat deze meer en meer golven, meanderen.

Nu is de straalstroom de laatste paar jaar sowieso al erg aan het meanderen, ook afgelopen winter zijn er maar een paar weken geweest dat wij een westcirculatie hadden. Maar nu is de meandering dus fors en dan kunnen er in de dalen van de golven gemakkelijk bellen met koude lucht meezakken. Zoals nu het geval is boven Portugal en Spanje.

Maar niet alleen in de troposferische straalstroom (daar waar het ‘weer’ zich bevindt) ook in de hoger gelegen stratosferische straalstroom zijn er effecten door de zon te merken waardoor ‘en abril, lluvias mil’ zo vaak uitkomt. Het gaat dan om de stratosferische polaire straalstroom. Dat is eenzelfde soort straalstroomzone als zojuist benoemd, maar dan op 20 tot 30 kilometer hoogte. In de winter heerst boven de Noordpool de poolnacht. Het is er 24 uur per dag donker, waardoor geen enkele straling de aardatmosfeer bereikt. Een gevolg hiervan is dat de stratosfeer boven de Noordpool enorm afkoelt, terwijl het in de gebieden er omheen een stuk warmer blijft. Op de grens van deze twee ontstaat ook in de hooggelegen stratosfeer een straalstroom, om het poolgebied heen. Deze straalstroom wordt de poolwervel genoemd, die onze eronder gelegen straalstroom mede aanwakkert.

In het voorjaar eindigt de poolnacht. De zon breekt door en de stratosfeer warmt op. De poolwervel verdwijnt dan en daarmee deze bron van energie voor onze straalstroom. Nog een reden dus waarom deze veel minder sterk wordt in het voorjaar.

Stuwmeren en Spaans weerbericht
Meestal is het dus spannend in de feestweek van de Semana Santa. Ook in de aanloop naar deze paasperiode zag je de weerberichten steeds omvangrijker uitpakken. De meteorologen zagen de bel met koude lucht al aankomen en wisten dat de weersituatie uitermate onbestendig zou gaan worden. Maar de mate onbestendigheid is met buien altijd lastig uit te vogelen. En ook nu speelt het weerbericht uiteraard een grote rol. De dagelijkse processies willen natuurlijk weten wanneer ze het beste op pad kunnen gaan en óf ze sowieso wel de optocht kunnen volbrengen. Je wilt natuurlijk niet met allerlei grote religieuze beelden door een felle onweersbui lopen.

Goed nieuws is het wel voor de stuwmeren. In het zuiden zijn er in de herfst nog diverse regenzones overgetrokken, maar het grootste deel van Spanje heeft een tamelijk droog winterhalfjaar achter de rug.

Geïnteresseerd in plaatsverwachtingen voor Spaanse steden? Klik voor Sevilla, Granada, Madrid, Barcelona, Salamanca, Bilbao, Valencia.

Bronnen: MeteoGroup, Skyline webcams, Diario Sur, Embalses.net

Gerelateerde berichten:

• Veel doden bij paasfeesten in Latijns-Amerika (04/04/10 22:04)
• Alle regen is voor Spanje en Portugal (09/04/18 17:47)
• Drie koudeputten over Spanje en Portugal (09/04/18 12:09)
• Noodweer in Zuid-Spanje (06/03/10 19:45)
• In Spanje begint de Gota Fria (09/09/19 12:23)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.