Sneeuwstorm trotseren op Brocken

12/02
2019
Nadat de winter voor het zesde jaar op rij zwaar tegenvalt voor winterliefhebbers, besloot ik om de winter maar ergens anders op te zoeken. Iets wat straks in het nieuwe klimaat steeds vaker zal ‘moeten’, om jezelf even op te laden met winterweer. De winter van 2019 wordt immers de nieuwe ‘normaal’. Omdat we Sauerland wel een keer hadden gezien, besloot ik om samen met een vriend naar de hoogste berg van Noord-Duitsland te gaan: de Brocken.

Even een paar feitjes. De Brocken is met 1141,1 meter de hoogste berg van Noord-Duitsland in de Harz. De Hochharz, waarvan de Brocken deel uitmaakt, ligt in het Nationaal Park Harz. Er heerst een extreem klimaat. Door de geïsoleerde ligging en de afwezigheid van hogere toppen in de nabijheid komen regelmatig zware stormen voor. Mede daardoor ligt de top boven de boomgrens. Er heerst een Alpen klimaat, met korte zomers en lange winters. Het klimaat op de kale top is te vergelijken met dat in de Alpen op 2200 meter hoogte, maar het waait meestal veel harder. Ondanks de wind is het gemiddeld 306 dagen per jaar mistig, de berg zit vaak met zijn hoofd in de wolken. Gemiddeld is Brocken 100 dagen per jaar met ijs bedekt en ligt er vanaf november t/m mei een sneeuwdek. Op 85 dagen komt de temperatuur niet boven het vriespunt en de gemiddelde jaartemperatuur is 2,9 graden, zo’n 7 graden kouder dan in Nederland. Bovendien valt jaarlijks circa 1422 mm neerslag tegen 847 mm gemiddeld in Nederland.

Bij storm Friederike op 18 januari 2018 stond er drie uur lang een volle windkracht 12 met windstoten tot 205 km/u. Dagelijks voeren meteorologen metingen uit op de top bij het weerstation. Tijdens de “orkaan” konden ze niet op de been blijven. De hoogste windstoot ooit gemeten viel nog wat hoger uit: 263 km/u. Toch gaan de waarnemingen altijd door, ook tijdens extreme kou. Zo kan de temperatuur tijdens koude winters dalen onder -20 graden, zoals in 2012. Op 24 maart 2013 daalde de temperatuur naar -17 graden bij een oosterstorm en zware windstoten van 112 km/u. De laagst gemeten temperatuur is -28 graden, maar de gevoelstemperatuur kan onder -50 graden uitkomen!

Op snikhete dagen in het laagland, zoals 25 juli 2018, was het op Brocken maximaal 24 graden tegen 34-36 in het dal. Op 4 juli 2015 werd het in het dal plaatselijk 39 graden. Op de top was het een aangename 28 graden, een van de hoogst gemeten temperaturen ooit op Brocken.

Meteen naar boven
Aan de voet van de Brocken ligt het prachtige dorpje Schierke, op circa 4,5 uur rijden van de Nederlandse grens. Samen met een vriend, waarmee ik in de zomer wel eens achter de onweersbuien aan jaag, zochten we nu de sneeuw op.

We rijden woensdag 6 februari rond half 10 in de ochtend uit de Achterhoek weg en komen halverwege de middag aan bij het hotel. Vanaf het dorpje kun je met de stoomlocomotief naar boven. Dit is echter behoorlijk prijzig en te voet zie je natuurlijk veel meer. Dus in plaats van de trein zijn wij gaan lopen. Het begint mooi op te klaren, dus we zijn te ongeduldig om in te checken en gaan zo snel mogelijk het bos in.

De afstand is circa 7 kilometer, waarbij we omhoog gaan van 610 meter naar 1141 meter. Het was een pittige tocht over besneeuwde en verijsde paden, waarbij we letterlijk een ander klimaat in lopen. Onderweg hebben we een weerstation bij ons, zodat we de temperatuur nauwlettend in de gaten kunnen houden. In Schierke ligt een dik pak sneeuw van 20-30 cm en het dooit zo’n 6 graden. Eenmaal in het bos lopen we over een glibberig pad, af en toe komt een smeltriviertje voorbij. Na een half uur lopen wordt het pak sneeuw snel dikker en verdwijnen de smeltriviertjes langs de paden. Je voelt de lucht kouder worden, de temperatuur zakt richting het vriespunt.

Stoomlocomotief
In de verte horen we plots het geluid van een helikopter. Maar het blijft een trein te zijn, een oude stoomlocomotief. Boven de bomen zien we dikke rookwolken verschijnen. De verstikkende rook blijft hangen en voor we het weten lopen we er midden in. Ik moet er niet aan denken dat het vroeger altijd zo ging!

Iets verderop worden de uitzichten steeds mooier en beginnen ook de bomen wit te kleuren van sneeuw en rijp. We zijn de vorstgrens dus gepasseerd. Sommige stukken bos zijn compleet platgeslagen door storm Friederike, het kan hier goed spoken! Inmiddels ligt er een halve tot een meter sneeuw, en breekt het wolkendek helemaal open. De zon verlicht de ondergesneeuwde bomen en dat geeft een schitterend beeld.

We komen uit bij een bordje: Brocken 1,2 km. We slaan linksaf en lopen het bos uit de verharde weg op. Daar ligt een laag verijsde sneeuw. Strooien heeft geen zin, omdat de temperatuur meestal onder -7 graden ligt, dus dat wordt schuiven. Vandaag is het relatief zacht en ligt de temperatuur net onder het vriespunt.

Sprookjesachtig
We komen bijna niet verder, omdat we veel foto’s maken van het adembenemende landschap. Bomen beginnen steeds zwaarder berijpt en besneeuwd te raken en buigen soms flink door. Het pak sneeuw wordt nog dikker, meer dan een meter tot soms anderhalve meter moet er wel liggen. De zon schijnt nog steeds op het witte landschap, inmiddels begint de lucht ook nog rood te kleuren door de ondergaande zon.

De top: een andere wereld
Eenmaal op de top is de temperatuur gedaald naar -1 graad en begint de wind fors toe te nemen. Het waait zelfs zo hard, dat er bijna geen boom te bekennen is! Je kijkt tegen lage bewolking aan in het laagland en ziet een groen landschap. Op de top heerst werkelijk een totaal ander klimaat. Er ligt 165 cm sneeuw en de bomen die er staan langs de rand van de top, zijn bedenkt onder een dikke laag ijs en sneeuw. De toppen hangen door tot aan de grond. Het waait stormachtig, 8 Beaufort en er komen zware windstoten van 80 km/u voor. Voor het gevoel vriest het dan ook streng.

Vanuit het westen nadert een storing, de zon zakt achter de bewolking en dat geeft een mooie rode gloed. Richting het noordwesten zien we lage bewolking in het dal hangen. De voorste begrenzing lijkt wel een Voltus (rolwolk). Als de zon verdwijnt tegen half 6, ontstaat binnen een mum van tijd lage bewolking recht voor onze neus. Je ziet letterlijk de lucht opstijgen en condenseren. In de verte zien we mooie golfbewegingen ontstaan in de lage bewolking, die over heuvels wordt gestuwd. De bewolking wordt snel dikker en binnen een mum van tijd zit het potdicht. Het zicht is enkele meters en we zien zelfs het gebouw niet meer. Onze handen en voeten sterven bijna af van de kou, en we snellen ons naar het hotel om ons op te warmen.

Omdat we toch wat impulsief naar boven zijn gevlucht, bedachten we ons pas bij het invallen van de duisternis dat we nog anderhalf uur terug moeten lopen, door het donker. Gelukkig komen we een paar vriendelijke Duitsers tegen die ons een lamp geven. We lopen de terugweg wat langer over de weg en slaan uiteindelijk af het bos in. De paden zijn glibberig en opgevroren. We ontsnappen dan ook niet aan een paar valpartijen. Maar dat hoort er ook wel een beetje bij.

Een nieuwe dag en een nieuw weerbeeld
Na een overnachting in Schierke, worden we ’s ochtends wakker in een grijze en miezerige wereld. De weersverwachting luidt: ‘Bewolking en wat lichte regen, op Brocken sneeuw en ijzel’. De temperatuur zou, bij het doorkomen van de zachte lucht, zelfs op de top moeten stijgen naar +2.

Na het ontbijt gaan we opnieuw op pad. Het is miezerig en smerig koud winterweer. De temperatuur ligt rond 3 graden en de paden zijn spekglad. Terwijl wij naar boven lopen, komen veel kinderen ons op sleetjes tegemoet.

Rond een meter of 1000 zien we plots vlokjes uit de lucht vallen. De temperatuur ligt dan nog een graad boven het vriespunt. Als we verder lopen valt weer motregen, later overgaand in ijsregen en op de top sneeuwt het flink. De temperatuur daalt in de loop van de tijd onder het vriespunt en ligt op de top rond -2. De verwachte dooi is er dus niet gekomen.

Op de top is het ronduit guur. Er staat een storm, windkracht 9 en er komen windstoten voor tot 117 km/u. Bij een temperatuur van -2 graden ligt de gevoelstemperatuur rond -14 graden. Het zicht is bijzonder slecht, enkele meters. Nadat we 10 minuten ‘genieten’ van het natuurgeweld, zijn we veranderd in een blok ijs. Mijn wimpers en wenkbrauwen zijn wit van het ijs en kleding slaat wit uit. Het weerstation wat we bij ons hebben, heeft ook een windmeter. De windsnelheid is ruim 50 km/u, een windkracht 7. Het weerstation van de Duitse weerdienst staat hoger opgesteld, op een toren, en geeft daardoor een hogere windkracht. Na een bezoekje aan het weerstation, warmen we ons in het hotel op en wandelen we terug naar Schierke. Bij de start van de wandeling is het -3,1 graden. Terug in Schierke is het kwik opgelopen naar +0,2 graden. Na een schnitzel-diner keren we voldaan terug naar Nederland.

Deze bijzondere tocht raad ik iedereen aan, omdat je kennismaakt met twee verschillende klimaten en kunt genieten van prachtige natuur. En, vergeet dan ook je slee niet.

Datum: dinsdag 12 februari 2019, 15:19
Bron: Meteo Consult
Categorie: Weer en Verkeer
Tags: Duitsland

Gerelateerde berichten:

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.


Website by Web Chemistry