Over de storm van dinsdag en het springtij

In het verhaal van gisteren haalden we de mogelijk storm van aanstaande dinsdag al even aan, vandaag zoomen we wat dieper op die weersituatie in. De omstandigheden zijn namelijk bijzonder. Het is dinsdag springtij en dus hebben we een extra hoge vloed. Tegelijkertijd ligt bij de Britse eilanden een hogedrukgebied. Er is dan ook weinig voor nodig om de drukverschillen boven de Noordzee flink te laten oplopen. Daarbij komt de verwachte wind uit het noordwesten.

Noordwesterstormen komen minder vaak voor dan zuidwesterstormen, maar de uitwerking ervan op de waterstand is veel groter. Tijdens noordwesterstormen werkt het Noordzeebekken als een soort trechter. Wordt daar tijdens een storm extra water ingepompt, dan kan dat tot hoge waterstanden leiden. We hebben daarvan in de afgelopen jaren meerdere voorbeelden gezien.

Stormen uit het recente verleden
Een duidelijk voorbeeld was de storm van 8 en 9 november 2007, toen in Hoek van Holland – ook al bereikte de wind nergens aan de Nederlandse kust windkracht 8 – de hoogste waterstand sinds de storm van 1953 werd gemeten. In het noordelijke kustgebied zijn bij andere stormen waterstanden gemeten die hoger waren dan in 1953. Een goed voorbeeld van extreem hoogwater daar deed zich voor in de periode van 4 tot en met 7 december 2013. Op 6 december kwam het in Delfzijl tot een waterstand van 4 meter 82 boven NAP, een waterstand die normaalgesproken per 1000 jaar maar 15 keer voorkomt. Ook die dagen was er sprake van een wester- tot noordwesterstorm.

Meerdere factoren voor hoogwater
Bij hoogwater spelen meerdere factoren een rol. Zo kun je zeggen dat hoe groter het deel van de Noordzee is waarboven het vanuit het noordwesten stormt, des te groter is de kans op verhoogde waterstanden. Daarbij zijn de effecten het extreemst als de getijdegolf en de door een stormdepressie veroorzaakte stormvloedgolf precies met elkaar samenvallen. In 1953, tijdens de stormvloed van 31 januari op 1 februari, lag dat punt bij voorbeeld in het zuidwesten van Nederland. Is er tegelijkertijd sprake van springtij met een extra verhoogde getijdengolf, dan ligt het natuurlijk helemaal voor de hand dat je tijdens een noordwesterstorm met sterk verhoogde waterstanden te maken krijgt. Het is een situatie die ook aanstaande dinsdag kan optreden.

De boosdoener
Het lagedrukgebied dat de vele wind gaat veroorzaken trekt maandag onder IJsland langs naar het oosten, in de richting van Schotland. Daar passeert het in de avond en in de nacht naar dinsdag. De combinatie van het lagedrukgebied daar en het hogedrukgebied in de buurt van Ierland is er de oorzaak van dat in Schotse kustgebied de westelijke tot noordwestelijke wind tot een windkracht 10 of 11 kan toenemen. Zoals de berekeningen er nu uitzien, is dit het punt waar het lagedrukgebied zijn grootste activiteit bereikt. Daarna neemt de activiteit ervan geleidelijk af, maar gaat het ook op de Noordzee, als de kern van het lagedrukgebied naar Denemarken trekt, nog hard waaien.

De wind In Nederland
Bij ons wordt de hoogste windsterkte dinsdagochtend verwacht, in de eerste helft van de ochtend. Aan de kust komt dan een stormachtige noordwestenwind te staan, in het Waddengebied en op de Noordelijke Noordzee kan het enige tijd gaan stormen. Verder kunnen windstoten met snelheden tot 100 kilometer per uur voorkomen. Ter vergelijking: in 1953 bereikte de wind op grote delen van de Noordzee een windkracht 10 tot 11. De huidige berekening zit ongeveer middenin de pluim. De kans dat de wind nog wat sterker uitpakt dan nu berekend is dus ongeveer net zo groot als de kans dat het nog enigszins meevalt. Dat zullen we later pas precies weten. Maar er is een marge.

Hoge waterstanden
Behalve de windkracht, is natuurlijk ook de grootte van het gebied waarboven het hard waait interessant. Op de kaartjes boven dit verhaal is goed te zien dat het hier vooral het deel van de Noordzee direct ten noorden van Nederland betreft. Nog wat verder naar het noorden neemt de wind alweer af. In dat opzicht gaat de vergelijking met 1953 eveneens mank. Want het waaide destijds niet alleen harder, ook het gebied waarboven het stormde was toen veel groter dan het gebied dat aanstaande dinsdag wordt berekend. Desalniettemin ligt het voor de hand om te verwachten dat de combinatie van de storm en het springtij wel tot een flink verhoogde waterstand aan de Nederlandse kust zal leiden. Maar daar kunnen onze waterwerken prima mee overweg.

Na dinsdag even rustiger
Na dinsdag neemt de wind weer af. Een hogedrukgebied komt opnieuw in onze buurt en brengt enkele dagen met relatief rustig en vaak droog weer. Als het in de nachten opklaart, kan het plaatselijk tot lichte vorst komen, overdag wordt het een graad of 6. In het weekend doemen nieuwe storingen op en wordt het een stuk wisselvalliger en ook weer een tikkeltje zachter.

Bron: MeteoGroup.

Gerelateerde berichten:

• Diverse stormen op de Noordzee (04/01/19 09:55)
• Storm: Rijkswaterstaat is alert en sluit keringen (04/12/13 19:35)
• Richting de paasdagen rustiger (01/04/15 09:37)
• Na de Sinterklaasstorm winterse buien (06/12/13 11:39)
• Zuid-Spanje getroffen door wateroverlast (17/02/10 16:40)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.