Nu ga ik aan mezelf twijfelen, is de GPLv2 eigenlijk wel een contract?

Heibel in de Linuxtent, blogde ik vorige week. Ontwikkelaars aan het besturingssysteem lagen in de clinch over een Code of Conduct die ongepast gedrag vastlegt, met de nodige interpretatieproblemen tot gevolg. Dat leidde tot een oproep om je GPL-licentie in te trekken en zo je stem te laten horen. Waarop ik me afvroeg, kan dat wel, een contract opzeggen in zo’n situatie? Maar nu ga ik zelfs twijfelen of er wel een contract ís.

Dat de GPL naar Europees recht een contract is, is al een hele lange aanname. De standaardlicentie komt uit de VS, en daar is de twijfel wel iets serieuzer: voor een overeenkomst is onder de common law het specifieke concept `consideration’ nodig, oftewel een tegenprestatie. Een schenking is dus géén overeenkomst daar, maar een eenzijdige rechtshandeling. In Europa waar de civil law geldt (zeg maar heel Europa behalve Ierland, Engeland en Wales) is het goed mogelijk een overeenkomst te hebben met maar één prestatie.

De GPL kent geen tegenprestatie, en kan daarmee dus geen contract zijn onder common law principes. In Europa is dat geen beletsel, dus kun je hier prima spreken van een GPL contract. (Bijkomstig voordeel is dat het Amerikaanse juristen irriteert zonder dat ze er wat aan kunnen doen.) Voor een contract is niet meer nodig dan een aanbod (dit mag je doen, onder deze voorwaarden) dat wordt aanvaard (lijkt me leuk, ik ga typen en verspreiden).

Hoe meer ik er echter over nadenk, hoe meer ik twijfel of dit eigenlijk wel goed gaat. Want die aanvaarding past niet goed in het systeem van de wet, dat er vanuit gaat dat je akkoord zegt tegen de aanbiedende partij. Als die aanvaarding niet daadwerkelijk aankomt, dan gaat er van alles schuiven. Het belangrijkste is dat de aanbieder dan het aanbod mag intrekken, waarmee het vervalt. Oftewel, zolang niemand jou daadwerkelijk meldt “ik aanvaard de GPL op jouw software, dank je” dan kun je gewoon roepen “licentieaanbod ingetrokken, sorry” en kan niemand meer wat met je software.

De praktijk is natuurlijk dat iedereen gewoon zoekt naar de regel “GPL” in de hoofddirectory van de software en concludeert dat het wel goed zit. Maar je moet je best wel in juridische bochten wringen om dan tot een juridisch perfecte aanvaarding te komen. Een mogelijkheid is bijvoorbeeld dat je zegt, de aanvaardingshandeling (het gebruik van de software) bereikt de aanbieder niet maar dat is de aanbieder zijn eigen probleem (art. 3:37 lid 3 BW), had hij maar meer moeten opletten wie zijn software gebruikt.

Maar wat is het dan wel? De Amerikaanse constructie is een “toestemming onder voorwaarden”, analoog aan een bordje bij je erfgrens. Wie zijn landgoed openstelt met een bordje “Vrije toegang dagelijks tussen zonsopgang en zonsondergang” sluit dan geen overeenkomst, maar verleent eenzijdig toestemming onder een voorwaarde (namelijk dat het overdag is). Zolang die voorwaarde wordt gerespecteerd, mag je er zijn. Schend je de voorwaarde of vervalt deze, dan pleeg je erfvredebreuk en moet je dus wegwezen. Vertaal je dat naar softwareland, dan krijg je toestemming onder het auteursrecht om te handelen maar zodra je de voorwaarden schendt, eindigt de toestemming en heb je een probleem.

Het mooie van deze oplossing is, het maakt niet uit of je de voorwaarden aanvaardt of niet. Negeer ze en je pleegt sowieso inbreuk. Dus je hoeft helemaal niets te zeggen tegen de rechthebbende. De toestemming is ook niet zomaar intrekbaar: gezegd is gezegd, zeker gezien de constructie in de aanhef van de GPL dat het krijgen van een kopie van de software tevens toestemming inhoudt.

Het grote nadeel is natuurlijk, het is nog nooit getest bij de rechter. En ik weet ook niet op welke plek in het Burgerlijk Wetboek ik deze constructie zou moeten duiden. Maar het past beter bij mijn rechtsgevoel anno 2018.

Arnoud

Het bericht Nu ga ik aan mezelf twijfelen, is de GPLv2 eigenlijk wel een contract? verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Kunnen Linux-ontwikkelaars de GPLv2 intrekken als ze het met de Code of Conduct oneens zijn? (10/10/18 08:15)
• Best of Rant: Nee, je kunt het sociaal contract niet opzeggen (20/08/18 08:15)
• Dennis Schouten verlengt contract bij omroep PowNed (14/07/17 15:17)
• Telecomproviders mogen inflatiecorrectie toepassen van EU-Hof (07/12/15 08:15)
• Johan Derksen: `Contract bij Talpa soepeler dan bij RTL’ (02/07/19 13:00)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.