Erfenis van een lange, droge zomer

Langzaamaan nemen we afscheid van de zomer. Een lange zomer, de warmste in 3 eeuwen tijd en een droge zomer. Terwijl vakantie vierend Nederland in eigen land op de stranden doorbracht, lieten bomen hun bladeren vroegtijdig vallen en kleurde het gras bruin. Maar toen in augustus na vele weken droogte weer een paar buien vielen, kleurde het gras verbazend snel weer groen en leek de droogte voorbij. Het gras gaat dus niet dood en kan zich na een malse bui snel herstellen. Je hoeft je tuin dus ook niet volledig te sproeien in een droge zomer. Zeker in tijden van waterschaarste is het zaak om zo zuinig mogelijk te doen met ons drinkwater. Er zijn echter ook bomen en struiken die de droogte niet hebben overleefd. Ook op dit moment, het eind van groeiseizoen dat loopt van 1 april tot en met 30 september, is en blijft het droog in ons land. De natuur zal maanden nodig hebben om zich te herstellen van deze lange droge zomer.

Zomer 1976 droger dan zomer 2018

Het neerslagtekort, berekend op basis van 13 station verdeeld over Nederland, is door de regenval in de afgelopen maand september ongeveer gelijk gebleven aan de stand van eind augustus. Het groeiseizoen behoort daarmee tot de 5 % droogste jaren sinds 1906. Omdat het neerslagtekort in augustus en september niet verder op liep, blijft de zomer van 1976 de droogte zomer ooit. In 1976 verliep ook de augustusmaand superdroog. Het neerslagtekort was op het hoogste punt toen 363 mm. Daarbij zetten we de kanttekening dat de regionale verschillen deze zomer groot waren, vooral in de zuidoostelijke helft van ons land is er nog steeds een groot neerslagtekort (het verschil tussen neerslag en verdamping), op sommige plaatsen van meer dan 300 mm.

Hogedruk, warmte en zonneschijn

De droogte in het afgelopen zomerseizoen werd vooral veroorzaakt door sterke hogedrukgebieden (zogenaamde blokkades) die alle regen brengende storingen tegenhielden. In een hogedrukgebied daalt de lucht waardoor deze opwarmt en uitdroogt. Naast het gebrek aan regen en flinke opwarming speelde de zon die afgelopen zomer overuren draaide ook een rol bij de potentiele verdamping.

Klimaatverandering?

Volgens onderzoekers van het KNMI is er in de afgelopen eeuw geen toename te zien in het voorkomen van het luchtdrukpatroon met dominerende hogedrukgebieden. Sinds 1979 is er zelfs eerder een afname te zien. Ook is er over de afgelopen 112 jaar geen trend te zien in minder regen tijdens de zomerperiode. Tijdens voorgaande zomers vielen er juist vrij veel buien in de zomer en vielen zomervakanties in eigen land letterlijk en in het water. Daarom kun je niet zomaar concluderen dat de droogte in de afgelopen zomer komt door klimaatverandering. Er is overigens wel kans dat de zomers in de toekomst droger worden. In twee van de vier klimaatscenario’s van het KNMI uit 2014 komt naar voren dat Nederland droger wordt. De andere twee scenario’s geven aan dat er geen extreme droogtes voorkomen. Een recent onderzoek laat echter zien dat het waarschijnlijker is dat het droger wordt. Er moet alleen nog veel meer onderzoek worden gedaan. Wat wel zeker is, is dat het zuiden van Europa droger wordt en het noorden natter. Nederland zit daar precies tussenin…

Droogte neemt langzaam af

Inmiddels is het groeiseizoen ten einde, verkleuren de bladeren en zullen in de komende weken de bomen weer kaal worden. De potentiële verdamping wordt minder en ook de vraag naar water. Water is overigens nog steeds hard nodig. Door de afgelopen lange droge periode zijn de grondwaterstanden ook op dit moment erg laag. Op de weerkaarten deze week zien we een langzaam naar onze breedtegraad afzakkende meanderende straalstroom waardoor van tijd tot tijd een regen brengende storing ons land kan bereiken. Maar we zien net zoals in de afgelopen zomer ook nog steeds uitlopers van het Azorenhogedrukgebied richting ons land trekken die de regenstoringen vanuit het westen afzwakken. Veel neerslag zal er de komende week bij ons niet vallen.

Maatregelen blijven nog steeds nodig

Ook niet in het stroomgebied van onze grote rivieren. De afvoer blijft laag. De waterschappen en Rijkswaterstaat houden een aantal maatregelen in stand die eerder deze zomer zijn ingesteld. De omvang van de maatregelen neemt wel wekelijks af. Door de lage waterstanden van de rivieren blijven er beperkingen voor de scheepvaart. De verziltingsproblematiek in het westen van het land blijft stabiel. De beschikbare watervoorraden in het IJsselmeer worden nog steeds ingezet voor de bestrijding van de verzilting van het IJsselmeer. Er vinden nog steeds, maar wel in afnemende mate, inspecties van droogtegevoelige dijken en kades plaats.

Bronnen: MeteoGroup, KNMI, Rijkswaterstaat

Gerelateerde berichten:

• Met dank aan het Azorenhoog (30/08/18 12:23)
• Ook droogte hoort bij het nieuwe klimaat (18/07/18 15:34)
• Eens in de 30 jaar zo’n droge zomer (27/11/18 09:00)
• Hydrologische droogte zet door (30/10/18 00:00)
• Neerslag maakt nog lang geen eind aan droogte (12/06/11 05:54)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.