Wat is de schade aan de natuur?

Beken vallen droog, de bomen laten blad vallen en het gras is vooral in de zandgebieden aan het afsterven. Veel heideplanten komen amper in bloei vanwege de droogte, waardoor vlinders te weinig nectar vinden. Zwijnen produceren te weinig melk voor de kleintjes en bermbranden zijn aan de orde van de dag.

Op de stadsakkers in Apeldoorn wordt onder meer voedsel gekweekt voor de voedselbank. Daar zie je dat de productie heel erg laag is. Planten krijgen bloemetjes die direct verdrogen, waardoor er geen vruchten en groenten aan de planten komen. Er komen dus simpelweg geen peultjes aan de plant te hangen. Op grotere schaal heeft dat uiteraard grote invloed op de landbouw en akkerbouw. Gras wat afgelopen lente ingekuild was met het oog op komende winter, wordt nu al aangesproken voor het vee. Want buiten is simpelweg te weinig te vinden voor ze.

Je gewassen opgeven
De waterstand is zeer laag in de rivieren, maar ook de beken. Er mag op veel plaatsen geen water meer onttrokken worden aan de rivieren. Waterschappen controleren daar op. Het directe gevolg voor veel agrariërs is dat ze niet bepaalde stukken land niet meer mogen beregenen. Op sommige plaatsen is het directe gevolg dat je je oogst dus moet opgeven, want zonder water redden de planten het niet of zal de productie zeer laag uitpakken. Misschien wel zo laag, dat de kosten van het oogsten hoger uitvallen dan de inkomsten die je ervan krijgt.

Waar gaan de vissen naartoe wanneer de beek droogvalt?
De lage waterstand heeft ook andere gevolgen. Her en der vallen beken compleet droog. In beken leven vissen, padden, kikkers etc. Waar moeten die naar toe? Padden kunnen nog wel een ander onderkomen vinden, mits ze geluk hebben en niet uitdrogen onderweg. Maar vissen? In droogvallende beekjes zie je de visjes bij elkaar op een hoopje uitgedroogd, op de plek waar het water nog het langst heeft standgehouden.

Verlies van complete vispopulaties
Dat zijn niet zomaar een paar visjes die je kwijtraakt in je landschap. Volledige populaties zijn we aan het verliezen. Wanneer beken opnieuw volstromen met water komen trekvissen en de algemene soorten weer terug, aangevoerd vanuit andere rivieren en kanalen. Maar specifieke kwetsbare soorten die juist in onze Nederlandse beekjes floreren, hebben het zeer moeilijk. Zoals de beekprik en de elrits (een soort karperachtige), beide bedreigde diersoorten die op de Rode Lijst staan. Die soorten komen niet zomaar weer terug, populaties moeten zich dan opnieuw zien op te bouwen.

Veiligheid van dijken krijgt voorrang
We zien grote verschillen in Nederland. De hoger gelegen delen, zoals het oosten en zuidoosten, hebben veel meer moeite met de droogte dan het westen. In de kustprovincies is het grondwater nog niet dusdanig laag en mag er ook nog water uit de beken gehaald worden om de landbouwpercelen van water te voorzien. In grote delen van Limburg, Brabant, Gelderland, Overijssel, Drenthe en inmiddels ook Friesland mag oppervlaktewater niet meer aangesproken worden. Dat is niet alleen voor de waterstand in de beken, maar ook om de veiligheid van de dijken te waarborgen. Die veiligheid staat voorop, waardoor de dijken voorrang krijgen op landbouw en scheepvaart.

Verdamping gaat maar door
Is dit nu extreem? Jazeker. Maar het gaat wel steeds vaker gebeuren. Recent onderzoek wijst ook uit dat langdurige droogte in Nederland in de toekomst steeds vaker voor zal komen. Hoosbuien ook, maar dat levert vaak lokaal veel water op in korte tijd. Aangezien de temperaturen in rap tempo stijgen, vindt er sowieso meer verdamping plaats. Op droge, zonnige en warme dagen zoals nu, verdampt er gemakkelijk 5 millimeter water per dag.

Effect op langere termijn
Hoe de natuur hier uitkomt, is de grote vraag. De droogte is een ernstige bedreiging, vooral voor de natuur op zandgronden. Beekjes vallen droog, vogels vinden te weinig vis, de vlinders vinden te weinig nectar. Een bedreigde diersoort zoals de heidevlinder heeft het erg moeilijk. Dit vlindertje leeft op een specifieke locatie en laat dat nou een zandgrond zijn. De grondsoort die het ’t moeilijkst heeft momenteel. De heide staat ook in de overlevingsstand en produceert maar weinig bloemen. Te weinig voedsel betekent direct ook minder nageslacht voor de heidevlinder.

Toekomstplannen
De natuur in Nederland mist op veel plaatsen nog verbondenheid. Verbondenheid met andere stukken natuur. Als we daar meer op inzetten, kunnen dieren trekken en op andere plaatsen water vinden. Ook wordt er gekeken naar het beleid van de waterstand. We denken vaak na over overstromingen, maar met het oog op de toekomst zullen we wellicht wat vaker de waterstand bewust hoog moeten houden om de natuur (en landbouw) bij te kunnen staan.

Bron: Diverse natuurinstituten, KNMI en MeteoGroup

Gerelateerde berichten:

• Wat is de schade aan de natuur? (28/07/18 12:21)
• Van vlinders tot teken (12/03/14 09:07)
• Droogte noopt waterschappen tot actie (26/06/10 13:21)
• Bomen slapen in de toekomst waarschijnlijk langer uit (30/10/13 12:19)
• Zelfs bomen lijden onder elektromagnetische straling (18/11/10 12:54)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.