Luchtmachtgeneraal Luyt: 4 mei mooi moment stil te staan bij hoe goed we het hier hebben

“Wat zou je zelf doen als je je in een oorlogssituatie bevindt?” Commandant Luchtstrijdkrachten luitenant-generaal Dennis Luyt vroeg het zich vanmorgen hardop af. Dat deed hij bij het monument der gevallenen op de voormalige Vliegbasis Soesterberg. Daar werden alle Nederlandse burgers en militairen van de militaire luchtvaart herdacht, die sinds de Tweede Wereldoorlog zijn gevallen bij oorlogshandelingen.

Volgens Luyt hoefde de 26-jarige Harry Guyt bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog niet lang na te denken over wat hij zou doen. “Toen de Duitse Luftwaffe op de vroege ochtend van 10 mei 1940 onverwachts ons land binnenviel, steeg de reserve-vlieger vanaf Ypenburg samen met zijn waarnemer op in een Douglas gevechtsvliegtuig. Nog geen 1,5 uur later al, dolven zij het onderspit in een gevecht met 5 Messerschmitt Bf 110’s. Guyt wist het vliegtuig per parachute te verlaten en kon veilig landen. Zijn waarnemer, eerste luitenant Vonk, kwam bij de crash echter om het leven.”

Verzetswerk

Volgens Luyt dacht Guyt daarna via een tussenpersoon in contact te zijn gekomen met de Britse geheime dienst. Die zou hem oppikken met een Brits watervliegtuig, maar voor dat verscheen liep Guyt in de armen van de Sicherheitspolizei. In plaats van in een squadron in Engeland, bracht de Hagenaar ruim 2 jaar door in het tuchthuis Lüttringhausen, waar hij ook nog eens een deel van zijn linkervoet kwijtraakte nadat daar een zware ijzeren deur op kwam. “Dat hield hem niet tegen”, weet Luyt. “Met een kleine houten prothese in zijn schoen, keerde Guyt na zijn vrijlating in oktober 1942 terug naar Den Haag. Hier raakte hij betrokken bij verzetswerk, waaronder de distributie van de ondergrondse krant ‘Het Parool’. Guyt was echter vastberaden om vanuit Engeland in actie te komen. In januari 1944 verliet hij daarom alsnog Nederland.” 2 maanden later bereikte hij Engeland en trad toe tot het Nederlandse onderdeel van de Royal Air Force. Tussen nazomer 1944 tot het voorjaar van 1945 vloog hij 46 oorlogsmissies.

In Duitse handen

Luyt: “15x bombardeerden hij en zijn navigator sergeant Erben daarbij Berlijn. 2x bereikten zij ternauwernood Engeland. Totdat hun Mosquito in de nacht van 28 februari 1945 werd neergeschoten. Hij en Erben moesten het vliegtuig opnieuw met de parachute verlaten. Erben werd direct gevangen genomen. Guyt wist in eerste instantie te ontkomen, maar viel niet veel later alsnog in Duitse handen. In het ondervragingskamp Dulag Luft bij Wetzlar maakte hij enkele weken later de bevrijding door Amerikaanse troepen mee.” Harry Guyt werd voor zijn daden onderscheiden met het Britse Distinguished Flying Cross, het Nederlandse Vliegerkruis, het Bronzen Kruis en het Kruis van Verdienste. Hij overleed op 69-jarige leeftijd na een ziekbed.

Missing man-formatie boven het monument der gevallenen.

“Guyt was een verzetsheld”, vervolgt Luyt. “Een van de vele mensen die heeft gestreden voor onze vrijheid.” De luchtmachtcommandant noemde 4 mei dan ook een mooi moment om stil te staan bij hoe goed we het hier eigenlijk hebben. “En welke offers daarvoor zijn en worden gebracht. Want hoe gemakkelijk is het om te vergeten? En voor lief te nemen, wat we hebben.

Geef de vrijheid door, met alles wat je doet en laat. En door vandaag met respect te denken aan diegenen die onze vrijheid met hun leven moesten betalen. En aan hen die ver weg van hier op missie zijn. Zij verdienen ons respect, elke dag weer.”

Herdenkingen elders

Niet alleen op Soesterberg waren militairen betrokken bij herdenkingen. Dat was op heel veel plaatsen het geval. Bijvoorbeeld in Rotterdam bij het mariniersmonument, waar mariniers worden bedankt en herdacht omdat zij in de meidagen van 1940 voor de stad hebben gestreden. En neem het Nationaal Ereveld Loenen waar bijna 4.000 oorlogsslachtoffers liggen. Sinds de jaren ’80 gaat het niet meer alleen om slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog. Ook militairen en burgers die omkwamen tijdens humanitaire of vredesmissies vinden er hun laatste rustplaats

Ook vanavond zijn er nog veel herdenkingen. Denk aan die op de Waalsdorpervlakte of op het Militair Ereveld Grebbeberg in Rhenen. Daar worden alle beroeps- en dienstplichtige militairen herdacht, die sinds 10 mei 1940 waar ook ter wereld voor het Koninkrijk zijn gevallen, of omgekomen bij de uitoefening van de dienst. En uiteraard leggen vanavond de Commandant der Strijdkrachten en zijn de 4 operationele commandanten van marine, landmacht, luchtmacht en marechaussee een krans op de Dam.

Gerelateerde berichten:

• Krijgsmacht herdenkt gevallenen (04/05/12 21:30)
• Onthulling gedenkteken gesneuvelden meidagen 1940 (08/10/09 16:50)
• Defensie herdenkt gevallenen (04/05/11 20:30)
• Theater in het Militaire Luchtvaart Museum (16/02/11 15:00)
• Krijgsmacht herdenkt gevallenen (04/05/13 21:50)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.