Waarom moeten robots rechten krijgen?

Geef robots alsjeblieft geen aparte juridische status, las ik bij NRC Handelsblad. In een open brief waarschuwen 150 prominente onderzoekers op het gebied van robots, kunstmatige intelligentie en rechtsgeleerdheid de Europese Commissie. Het argument om robots rechtspersoonlijkheid te geven hoor ik vaker de laatste tijd. Het zou aansprakelijkheidsproblemen oplossen, ethische dilemma’s kortsluiten en een belangrijke stap voorwaarts zijn in de volwassenwording van de Vierde Revolutie van onze samenleving. U hoort aan de ietwat sarcastische toon dat ik dat niet helemaal zie.

Recent nam het Europees Parlement een resolutie aan, waarin onder meer de aanbeveling stond:

Creating a specific legal status for robots in the long run, so that at least the most sophisticated autonomous robots could be established as having the status of electronic persons responsible for making good any damage they may cause, and possibly applying electronic personality to cases where robots make autonomous decisions or otherwise interact with third parties independently;

Door robots rechtspersoonlijkheid te geven (zeg maar net zoals een bv of een vereniging dat heeft) kunnen zij zelf rechtshandelingen verrichten, geld bezitten en aansprakelijkheid dragen voor schade of wanprestatie. Daarmee los je, op papier dan, een hoop problemen op. Immers als er schade is, dan heb je nu een rechtspersoon bij wie je de claim kunt neerleggen. Alle bestaande regels over aansprakelijkheid, toerekenbaarheid et cetera gelden automatisch, en we hebben 100 jaar jurisprudentie om die regels toe te passen op een rechtspersoon.

De onderzoekers dragen hier een aantal stevige bezwaren tegen aan. Allereerst vind ik een mooie dat je hiermee robots zwaar overschat. Er loopt nog lang geen Daneel Olivaw door de straten om de stoep te vegen of een medische behandeling uit te voeren. Het soort robots dat we wel hebben, is zo basaal en beperkt dat het altijd evident is welke mens of welk bedrijf erachter zit, en het ook zeer logisch is om díe dan gewoon aansprakelijk te houden.

Nog sterker vond ik het tweede argument: als je iemand een (rechts-)persoon maakt, geef je hem ook rechten, en wat betekent dát dan?

A legal status for a robot can’t derive from the Natural Person model, since the robot would then hold human rights, such as the right to dignity, the right to its integrity, the right to remuneration or the right to citizenship, thus directly confronting the Human rights. This would be in contradiction with the Charter of Fundamental Rights of the European Union and the Convention for the Protection of Human Rights and Fundamental Freedoms.

Die laatste zin lijkt te zeggen dat mensenrechten aan robots geven in strijd is met de mensenrechten voor mensen, wat ik niet helemaal volg. Maar het eerste punt zie ik wel: als je een robot rechtspersoonlijkheid geeft, mag je hem niet meer uitzetten als dat in het belang van mensen is. Dat is dan immers zeg maar moord. Ook zou je niet zomaar meer ín de robot mogen kijken zonder medische behandelovereenkomst (herstelovereenkomst?). Ja, dat krijg je er van als je 100 jaar standaardregels op een nieuwe situatie plakt.

Hoe het dan wel moet, laten de onderzoekers een beetje in het midden. Er moet goed over nagedacht worden en zonder vooringenomenheid naar een oplossing worden gestreefd. Daar kan niemand het mee oneens zijn, maar opschieten doet het natuurlijk ook weer niet. Toch maar dat aansprakelijkheidsfonds?

Arnoud

Het bericht Waarom moeten robots rechten krijgen? verscheen eerst op Ius Mentis.

Gerelateerde berichten:

• Google gaat 'eng goede' robots maken (14/12/13 10:27)
• Volvo werkt aan robots als vuilnismannen (17/09/15 08:52)
• Deze robot bakt pannenkoeken na lezen online recept (24/08/15 13:10)
• Chinese gasten bediend door robots (13/12/10 13:53)
• Verse download: Highway Encounter (09/12/09 00:00)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.