De winter en het koude voorjaar van 2013

Voor wie niet beter weet, leek het gisteren – zondag – meer lente dan winter. De zon scheen volop en de temperatuur steeg op grote schaal tot rond 7 graden, met ook nog eens weinig wind. Alleen in het noorden was het iets frisser met daar ook wat meer wind. Lentekriebels alom, maar wie de huidige weerkaarten heeft gezien, weet dat Koning Winter zijn gezicht later deze maand nog even laat zien. Na de neerslag van vandaag – maandag –, is het de rest van deze week en ook volgende week meest droog met flink wat zonneschijn, maar de temperaturen gaan steeds verder omlaag. Ook in 2013 was het laat in de winter nog erg koud. De maand februari verliep met gemiddeld 1,7 graden tegenover 3,3 graden normaal al erg koud en ook de maartmaand was er eentje die we niet snel zullen vergeten. De maandgemiddelde temperatuur lag toen 3,7 graden lager dan normaal.

Over de winter van 2012-2013 wordt door winterliefhebbers over het algemeen met lof gesproken, want er was die winter sprake van maar liefst 4 serieuze winterse perioden. De eerste begon in de Sinterklaas periode, met toen een ‘polar low’ dat op veel plaatsen in een sneeuwdekje van 2 tot 7 centimeter resulteerde. Kort daarna trok een volgend sneeuwfront over het land en dat resulteerde in delen van Flevoland, Gelderland en Oost-Brabant in een sneeuwdek van ongeveer 15 centimeter.

Een tweede én derde winterse periode
De tweede winterse periode viel in de tweede decade van januari. Na passage van een sneeuwfront kwam het toen in vooral het westen van het land tot een sneeuwdek van regionaal 20 centimeter. De koudste nacht van deze winter volgde, met in de nacht van 15 op 16 januari -18 graden in Herwijnen en het kwam in De Bilt uiteindelijk tot 12 ijsdagen op rij! Het was helaas net geen officiële koudegolf, want hoort het volgens de definitie tenminste 3 nachten streng te vriezen en dat deed het ditmaal slechts in 2 nachten. Aan de overige voorwaarden werd wel voldaan.

Natuurijs
Er lag inmiddels zoveel natuurijs, dat op 25 januari op het Veluwemeer een NK marathon geschaatst kon worden. Daarna zette de dooi in en enkele dagen later kwamen talrijke foto’s binnen van kruiend ijs aan de randen van de grote meren, waaronder het Veluwemeer en het IJsselmeer. Kort daarna volgde er toch nog een derde winterse periode, met wederom een fraai sneeuwdek van zo’n 5 tot 8 centimeter, en in de omgeving van Utrecht en Amsterdam lokaal zelfs 10 tot 18 centimeter.

Omslag
De maartmaand begon vervolgens erg zacht, met op de 5e en de 6e middagtemperaturen tussen 15 en 18 raden. Eindhoven haalde op 6 maart zelfs 18,8 graden! De krokussen stonden er prachtig bij en de terrasjes zaten vol. Ook toen dus… volop lentekriebels, maar we kwamen bedrogen uit. De wind draaide en vanaf 9 maart zette de vierde winterse periode in. En wat voor één! Uiteindelijk kwam deze maartmaand zelfs in de top 10 van koudste maartmaanden sinds 1901!

IJssculpturen
Er ontwikkelde een standvastig hogedrukgebied ten noordwesten van ons, waardoor de atmosfeer in onze omgeving blokkeerde en een snijdend koude noordelijke wind opstak. De randen van de Eems in Groningen bevroren en werden bedekt door een laag sneeuw. Iets wat we in deze tijd van het jaar de laatste decennia niet vaak meer hebben gezien. In de derde decade van die maartmaand trok het hogedrukgebied oostwaarts, naar Scandinavië, waarna de wind bij ons naar het oosten draaide. Met een gemiddelde temperatuur van 0,3 graden was dat de koudste laatste maartdecade sinds 1901. Er viel opnieuw geregeld sneeuw, waarbij het zelfs tot in de kustregio’s wit werd. Mooier nog, waren de ijssculpturen die op grote schaal langs de open wateren te zien waren, soms zelfs tot bijna 2 meter hoog! En dat bij maximumtemperaturen ruimschoots boven nul. De combinatie van een zeer koude wind en hele lage dauwpunten maakte dat opspattende druppels ondanks de hoge temperaturen toch wisten te koelen tot onder nul en dus bevroren. Het was een zeer bijzonder schouwspel.

Kou hield nog lang aan
De kou hield vervolgens nog behoorlijk lang aan. De aprilmaand werd de koudste in 16 jaar en ook mei verliep in zijn geheel koel. Vanaf 11 mei was het 2 weken ruimschoots te koud voor de tijd van het jaar, met in de derde decade van mei zelfs nog tijdens enkele nachten vorst aan de grond en rond 23 mei werd hier en daar zelfs nog wat natte sneeuw waargenomen. Een winter én voorjaar dus, om als winterliefhebber nooit meer te vergeten.

Huidige situatie
Hoewel de synoptische situatie nu afwijkt van toen, lijkt het ook nu vrij laat in de winter weer flink koud te worden. Rondom een hogedrukgebied boven Scandinavië steekt vanaf dinsdag een wind vanuit het koude noordoosten op, waarna de temperatuur overdag uitkomt rond een graad of 5 en het in de nachten licht tot matig gaat vriezen. En zoals de weerkaarten er nu uitzien, zou het na het komende weekend wel eens tot enkele ijsdagen kunnen komen. De temperatuur blijft op zo’n dag het gehele etmaal onder het vriespunt. Daarbij blijft er de gehele tijd flink wat ruimte voor de zon.

Op de schaats?
Of we kunnen schaatsen is echter nog de vraag. Nadeel is de kracht van de zon die in deze tijd van het jaar al behoorlijk sterk wordt en de maximumtemperaturen die eerst nog lange tijd ruimschoots boven nul blijven uitkomen. Wat we alleen maar kunnen doen, is afwachten. En hopen.

Gerelateerde berichten:

• KNMI: Winter maakte weinig indruk [27 februari 2015] (27/02/15 10:11)
• KNMI: Winter koudste in veertien jaar [26 februari 2010] (26/02/10 10:41)
• KNMI: Maart was vrij zacht, vrij droog en zonnig [31 maart 2010] (31/03/10 12:13)
• KNMI: Winter was vrij koud met vaak sneeuw [28 februari 2013] (28/02/13 09:28)
• De winter die toch begon (28/02/18 00:00)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.