Recordsmelt Noordpool EN Zuidpool

Het ijs op de winterspelen in Pyeongchang is goed voor goud! Schaatsen in eigen land bleef de deze winter beperkt tot een enkel rondje op een ondergelopen weiland. Het ijs op de Noordpool is zorgwekkend. Net zoals in de winter van 2016-2017 groeide het ijs in de Poolnacht niet genoeg aan en bereikte in januari 2018 een laagterecord. Ook op de Zuidpool is het ijs zorgwekkend. Daar is het volop zomer. Op dit moment heeft ook het ijs op de Zuidpool een laagterecord ijs behaald. Code rood voor de Noordpool EN de Zuidpool.

Noordpool

Vorig jaar zagen we ook al dat het ijs op de Noordpool tijdens de poolnacht niet voldoende herstelde en er bij de start van het smeltseizoen (in april) record relatief weinig ijs lag. Deze slechte uitgangspositie leidde echter niet tot een nieuw smeltrecord in de zomer dan 2017. Tijdens de zomer bleef de smelt relatief beperkt. Het was niet opmerkelijk warm, maar wel bewolkt. Door de isolerende werking van de wolken smolt er relatief minder ijs. De ijsbedekking in september 2017 kwam op een zesde plaats wat betreft laagste ijsbedekking sinds 1979. Tijdens de afgelopen wintermaanden zagen we net zoals in de winter van 2016-2017 dat de groei van het ijs weer achterbleef ten opzichte van het gemiddelde. Koude lucht was wel aanwezig, eerst vooral boven Siberië en later met name boven Canada, maar door het drukpatroon boven de Poolzee werd de kou daar steeds weggeblazen. Het bleef er voortdurend zachter dan normaal met af en toe grote temperatuurafwijkingen. Al vroeg in het winterseizoen werd een nieuw laagterecord gehaald. Ook in november en december bleef de ijsgroei achter. Sterker nog, door het zachte weer smolt het ijs soms. In januari was de omvang het zee-ijs lager dan in 2017, 13,06 miljoen vierkante kilometer, 110.000 vierkante kilometer onder het vorige laagterecord in 2017. Net zoals vorig jaar is de uitgangspositie van het Noordpoolijs voor het begin van het smeltseizoen zeer zorgwekkend en is het de vraag of het ijs komende zomer onder het all-time laagterecord zal komen.

Minder ijs, meer open water

Dat het ijs in de winter niet voldoende herstelt, zien we al jaren doordat de temperaturen in het winterseizoen veel te hoog zijn. Het vriest wel, maar niet genoeg. Dat heeft niet alleen met een andere luchtdrukverdeling te maken en vaker winden uit zachte zuidelijke richtingen. Het heeft ook te maken met het feit dat er in de winter minder zee-ijs is en dus meer open water rondom de Noordpool aanwezig is en er netto meer warmtetransport vanaf het zeewater naar de lucht erboven wordt verplaatst. Daardoor wordt de vorst getemperd en groeit het ijs minder hard. Dit is een zichzelf versterkend effect. De komende jaren zullen we steeds meer open water zien en steeds minder zee-ijs waardoor het steeds minder koud zal worden tijdens de Noordpoolwinters en het herstel van het Noordpoolijs in de winters steeds moeizamer gaat. Meer open water betekent ook dat wind minder hinder ondervindt van de oppervlakte van het ijs en minder wordt afgeremd. De wind kan boven open water hogere golven veroorzaken. Door de bewegingen in het water kan minder koud water uit de diepte naar het oppervlakte komen. Sowieso kunnen hogere golven het steeds dunnere zee-ijs gemakkelijk stuk slaan. Brokken zee-ijs smelten sneller dan een grote ijsplaat.

Zuidpool

Op de Zuidpool is het op dit moment zomer en zien we het ijs zoals gebruikelijk smelten. Vorig jaar in 2017 was er al sprake van een laagterecord. Tot nu toe bleef de smelt het zee-ijs net boven het record van 2017, maar deze maand, in februari duikt de ijsbedekking op de Zuidpool zelfs onder het record van 2017. Oorzaak van de forse smelt is nog niet duidelijker. Afgelopen maand was het boven een groot deel van de Zuidelijke Oceaan niet warmer dan normaal. Sterker nog, de temperaturen boven de Weddell en de Amudsen zeeën lagen zelfs 1 tot 2 graden onder normaal.

Landijs op de Zuidpool en Groenland veroorzaken versnelling zeespiegelstijging

De smelt van de Noordpool draagt niet bij aan de zeespiegelstijging. Immers, zee-ijs neemt hetzelfde volume is als water. Het smeltende landijs op de Zuidpool en op Groenland dragen wel bij aan de zeespiegelstijging. Het stijgen van de zeespiegel gaat steeds sneller, ook sneller dan verwacht. Volgens onderzoekers van de NASA die het zee-ijs en de zeespiegel met behulp van satellieten monitoren komt dit vooral door de smelt van het ijs op de Zuidpool en Groenland. De afgelopen 25 jaar is de zeespiegel mondiaal 7 centimeter gestegen. Dat komt vooral doordat het opgewarmde zeewater uitzet en meer volume inneemt. Uit onderzoek is gebleken dat de versnelling van de zeespiegelstijging, in de jaren negentig nog 2,5 mm per jaar en nu al 3,4 mm per jaar, vooral te wijten is aan de smelt van het landijs op de Zuidpool en Groenland. Als de versnelling van de zeespiegelstijging doorzet, staat de zeespiegel in 2100 65 centimeter hoger dan nu. Dat betekent dat veel laag gelegen deltagebieden op de wereld in de problemen zullen komen.

Bronnen: MeteoGroup, NSIDC.org, ZAchary Labe (@ZLabe), NASA

Gerelateerde berichten:

• Wetenschap kan flink verlies aan ozon boven Noordpool nu verklaren (12/03/13 21:10)
• Zuidpoolijs groeit (16/11/12 10:29)
• Zee-ijs op Noordpool stevent af op minimum, maar lijkt geen record te gaan breken (26/08/13 13:15)
• IJsvrije Noordpool in zicht (15/03/17 11:20)
• Lagedrukgebieden behoedden Noordpool voor recordsmelt (26/09/17 12:08)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.