Winterweer nog steeds mogelijk

Na de warmste 24ste januari sinds het begin van de metingen volgt morgen, 28 januari een tweede warmtegolf, resulterend in opnieuw weer extreem hoge temperaturen voor deze tijd van het jaar. Of dat weer een dagrecord gaan worden, is niet zeker. Het dagrecord op 28 januari staat scherp. Op 28 januari 2002 werd het in de Bilt 13.0 graden. Winterliefhebbers hebben bijna de hoop opgegeven dat het nog echt winters gaat worden, schaatsbanen hebben het moeilijk… Ook in de weerkamer, waar veel meteorologen winterliefhebber zijn, kijken we in de verte of er aanwijzingen zijn in de laatste wintermaand februari die duiden op kouder weer. De afgelopen dagen en ook vandaag zien we heel in de verte (in de periode van 4 tot 10 februari) mogelijkheden tot winterweer. Of het uiteindelijk echt zal leiden tot een koude periode met sneeuw en ijs is nu nog niet te zeggen. De kou is nu nog slechts virtueel….

Februari 2012

Meteorologisch gezien is de tweede week van februari de koudste week van het jaar. Wie herinnert zich niet de eerste 10 dagen in 2012. Na een extreem zachte december en januari bracht een Russisch hogedrukgebied vrieskoude lucht helemaal vanuit Siberië. De eerste decade van februari (dag 1 tot en met dag 10) behoort met -6.9 graden tot de tien koudste ooit! Op 4 februari daalde de temperatuur boven een dik pak sneeuw in Lelystad in de Noordoostpolder naar -22.9 graden. Met een gure oostenwind kwam de gevoelstemperatuur beneden de -25 graden.

NAO en AO index

Als kou op korte termijn er niet in zit, zoeken we aanwijzingen of de drukverdeling op het noordelijk halfrond later in de periode wel begint te veranderen. We kijken bijvoorbeeld naar de NAO index, de Noord-Atlantische oscillatie index. Een maat voor het luchtdrukverschil tussen het zeegebied in de buurt van IJsland en dat rond de Azoren. Die is de komende week nog positief. Slechts 1 lijntje in de verwachting neigt naar negatief. Is de index positief, dan is de luchtdruk laag bij IJsland en die bij de Azoren hoog en is de kans op een westcirculatie met zacht weer groot. Kijken we naar de AO-index, een maat voor de kracht van de poolwervel in de hoge luchtlagen rondom de Noordpool, zien we wel een tendens dat deze negatief wordt op 1 februari en ook daarna… . Bij een negatieve waarde is de kracht van de poolwervel (Polar Vortex) laag en is de kans op een geblokkeerd stromingspatroon met hogedrukgebieden boven Scandinavië en de noordelijke Noordzee groot met een grotere kans op winterweer in onze omgeving. Een negatieve AO index kan een aanwijzing zijn voor een afsplitsing van de poolwervel. Daar is op dit moment nog geen sprake van. Echter, er zijn modellen die berekeningen van de stratosfeer maken die rond 7 februari aanwijzingen geven dat die afsplitsing er komt. Indien dat gebeurt, kan zo’n ontwikkeling in de hogere luchtlagen van de atmosfeer de drukpatronen op grondniveau zodanig beïnvloeden, met hogedruk boven Scandinavië, dat er daadwerkelijk mogelijkheden komen voor een oostelijke stroming en aanvoer van vrieskou naar ons land.

Januari 2018

Terug naar de actualiteit. Een warmtegolf zorgt morgen voor extreem hoge temperaturen, in Brabant kan het 13, en misschien wel weer 14 graden worden. Januari 2018 komt als gehele maand terecht in het rijtje warmste januarimaanden ooit. Tot en met gisteren staat deze maand met een gemiddelde temperatuur van 5.3 graden op een 10de plaats. De laatste dagen van deze wintermaand blijft het zacht, maandag wordt het 11 of 12 graden. Dinsdag en woensdag word het 8 graden. Januari 2007 staat nog steeds met stip de eerste plaats met een gemiddelde temperatuur van 7.1 graden.

Koude controle run van het ECMWF

Al een paar dagenlang zien we in de pluimgrafieken dat de controlerun van het ECWMF en het NCEP model pogingen doen een portie winterse kou te berekenen. De controlerun van het ECMWF, de oranje lijn in de grafiek van de temperatuur in de Bilt duikt vanaf volgende week 4 februari flink naar beneden met een viertal koude dagen en nachten waarbij het ’s nachts een graad of 7 vriest en de temperatuur overdag niet boven het vriespunt komt. De controlerun is wel een koude uitbijter, maar als je naar de ensembles kijkt, zijn er meerdere berekeningen die een periode met winterkou laten zien, 35 %. Dat betekent dat 65% van de berekeningen een zachtere oplossingen berekenen. Het operationele model van het ECMWF, de rode lijn is vandaag weer een van de zachte oplossingen. Interessant is te kijken naar de weerkaarten die bij zo’n controlerun horen. In de periode van 4 tot en met 8 februari berekent de controle run van het ECMWF 00 uur run lagedrukgebiedjes die ten zuiden van Nederland langs trekken. Aan de noordflank van deze depressies komt de wind in ons land dan uit een oostelijke richting komen en wordt koude lucht uit Duitsland aangevoerd. Voorwaarde voor vriestemperaturen in ons land is dan wel of er ten oosten van ons land kou voorradig is. Volgens berekeningen van het ECMWF zit die kou op dit moment nog ver weg, maar komt tegen die tijd vanuit Rusland via Polen en Duitsland richting ons land. De virtuele kou in het ECMWF model is van tijdelijke aard. De controlerun komt vanaf 9 februari weer boven nul.

Virtuele kou NCEP later

Het Amerikaanse model blijft in de periode van 4 tot en met 8 februari zacht (de blauwe lijn in de pluim grafiek). Lagedrukgebieden trekken niet ten zuiden langs maar trekken vanaf de Noordzee over of via Duitsland naar het zuidoosten. Een uitloper van het Azoren hoog boven de Oceaan veroorzaakt eerst een paar dagen een noordwestelijke stroming met een aantal (winterse) buien vanaf de Noordzee. Op 6 februari nestelt het hogedrukgebied zich boven de Britse eilanden en op 8 februari zien we een uitbouw van het hogedrukgebied helemaal naar IJsland en Groenland bij ons resulterend in een noordelijk stroming en aanvoer van vrieskou vanuit de Poolstreek. De boven Scandinavië gelegen lagedrukgebieden trekken na 8 februari weg en maken plaats voor een enorm hogedrukgebied (een versmelting van het Azoren hoog en een Noordpool hoog tussen Scandinavië en Groenland) Een winterse weerkaart waar winterliefhebbers van dromen. Ten zuiden van het hogedrukgebied boven Scandinavië kan vanaf 9 februari koude lucht uit Rusland via Polen en Duitsland naar ons toe komen. Indien de aanvoer van deze vrieskou maar lang genoeg is, kan er een ijsvloertje in ons land ontstaan. Maar…… het is allemaal wel heeeel ver weg. De kou is op dit moment slechts virtueel. De pogingen van beide modellen zijn natuurlijk wel interessant om de komende dagen te blijven volgen.

Bronnen: MeteoGroup

Gerelateerde berichten:

• Een dik pak sneeuw! (12/02/17 12:00)
• De onverwachte koudegolf van 2012 (04/02/19 13:32)
• Warmste 25 februari ooit gemeten (25/02/19 13:35)
• Meer sneeuw dan normaal in Alpen (05/04/18 14:39)
• Een jaar terug…de winterclimax (14/01/14 12:37)

Reacties: