Wanneer zijn toestemmingsvinkjes nou verplicht?

Een lezer vroeg me:

Hoe zit het nu precies met die vinkjes die je overal moet zetten om toestemming te geven voor van alles en nog wat? Sommige sites doen dat niet (met algemene voorwaarden), anderen zelfs niet met nieuwsbrieven. Wat zegt de GDPR hierover?

Het is een misverstand dat je alleen akkoord kunt gaan met algemene voorwaarden door een vinkje of iets dergelijks. De wet eist niet meer dan dat je gewezen bent op de voorwaarden en dat je mocht begrijpen dat ze van toepassing zouden zijn. Dat kan prima door enkel de tekst “Door op ‘Bestellen’ te klikken, gaat u tevens akkoord met de verkoopvoorwaarden.” op te nemen net boven de bestelknop. (Wel even linken naar een downloadbare versie van die voorwaarden.)

Meer algemeen zegt de wet eigenlijk nergens dat een aparte handeling nodig is om instemming met wat dan ook te verkrijgen. Rechtshandelingen zijn vormvrij, zoals dat heet. Het mag op iedere manier, zolang maar duidelijk is dát die handeling opgevat gaat worden als instemming. Dat vinkje is dus eigenlijk sowieso nergens voor nodig en volgens mij vooral gemakzucht om het zo op te nemen.

Of nou ja, één wet wel, namelijk de privacyverordening oftewel AVG/GDPR. Wanneer daaronder toestemming vereist is, dan moet die “door middel van een verklaring of een ondubbelzinnige actieve handeling” worden verkregen. Dit houdt in dat de handeling waarmee toestemming wordt gegeven, niet voor meerdere interpretaties vatbaar mag zijn. Een bestelknop in een webwinkel kan dus niet tevens worden gebruikt om toestemming mee te vragen, zoals met een tekst “Door uw bestelling te plaatsen, gaat u tevens akkoord met ontvangst van onze nieuwsbrief” onder die knop. Het is immers niet ondenkbaar dat mensen wel de prominent vormgegeven knop zien maar niet de tekst daaronder.

Specifiek wordt daarbij verder nog bepaald:

Indien de betrokkene toestemming geeft in het kader van een schriftelijke verklaring die ook op andere aangelegenheden betrekking heeft, wordt het verzoek om toestemming in een begrijpelijke en gemakkelijk toegankelijke vorm en in duidelijke en eenvoudige taal zodanig gepresenteerd dat een duidelijk onderscheid kan worden gemaakt met de andere aangelegenheden.

De toestemmingsvraag moet dus echt apart komen te staan. En ik denk dat het in de praktijk dan vrijwel onvermijdelijk is dat er een vinkje bij komt te staan, al is het maar om vast te stellen dat de persoon echt bedoeld had die toestemming te geven. Een apart vormgegeven paragraaf over privacytoestemming voldoet wel aan het `zodanige presentatie’ vereiste, maar ik aarzel of je dat ondubbelzinnig genoeg kunt vinden.

Arnoud

Afkomstig van de blog Internetrecht door Arnoud Engelfriet. Koop mijn boek!

Gerelateerde berichten:

• Hoe je 8% meer omzet haalt dankzij één juridisch foefje (05/07/18 08:16)
• Mag je wel twee sets algemene voorwaarden hebben? (24/06/15 08:19)
• Is een aanvinkvakje voor algemene voorwaarden verplicht? (12/09/13 08:11)
• Houd eens op met akkoord vragen op privacyverklaringen (26/06/12 08:09)
• Zeven misverstanden over algemene voorwaarden (12/01/17 08:11)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.