Kans op tornado’s

Een actieve storing strekt zich op de eerste dag van augustus uit vanaf het noorden van Spanje tot in het oosten van Polen. Het is de begrenzing van de (soms erg) warme lucht in de zuidoostelijke helft van Europa en de ‘koelere’ lucht in onze regio en het verdere noordwesten van het continent. Er ontstaan op die scheidslijn forse regen- en onweersbuien, mogelijk van het type supercell, en met een redelijke kans op het ontstaan van tornado’s.

Als we vanuit de ruimte naar Europa kijken, vertoeven we nu al een tijdje aan de ‘verkeerde’ kant de zogeheten straalstroom voor wat betreft zomerweer. De straalstroom is een sterke, kronkelende rivier van wind op ongeveer 10 kilometer hoogte in de atmosfeer, welke als de motor van ons weer geldt. Ten noorden van die lijn bevindt zich over het algemeen de koudere lucht en ten zuiden ervan de warmere. In die meestal westelijke stroming worden lagedrukgebieden en bijbehorende fronten vanaf de Atlantische Oceaan meegevoerd en ligt de straalstroom boven onze omgeving, dan kunnen we in Nederland dus rekenen op wisselvallig weer.

Schommelen
Ligt de straalstroom, ook wel jet genaamd, ten noorden van ons land, dan vertoeven wij aan de warmere kant ervan en is de kans op zomerweer een stuk groter. En uiteraard geldt het omgekeerde voor als de jet ten zuiden van ons ligt, met in onze omgeving dan dus koelere lucht. Al enkele weken ligt hij vanuit het zuidwesten nu precies boven onze omgeving en we neigen zowel op hoogte als aan de grond af en toe zelfs naar de koudere kant, met overdag temperaturen iets onder de klimatologische norm. Een langere periode met standvastig en warm zomerweer is bij ons dan ook nog ver te zoeken.

Scheidslijn
Daarvoor hoeven we echter niet heel ver te reizen… in de landen rondom de Middellandse Zee is het namelijk al tijden tropisch warm tot zelfs heet met volop zonneschijn. De begrenzing van die warme tot hete lucht – in de Alpen stijgt het kwik vandaag regionaal tot bijna 40 graden – en de koelere lucht in onze omgeving – rond 22 graden – kenmerkt zich door een uitgestrekt, slingerend front met daarin talrijke buien. De golven in het front laten het geheel verder activeren en de buien worden nog eens extra gevoed door de erg warme lucht waarin ze vertoeven.

Extra impuls
Met het op elkaar botsen van de warme en de koelere lucht is er al sprake van snel stijgende lucht op het front, maar dit wordt nog eens versterkt doordat de eerdergenoemde straalstroom ook precies op dezelfde plek ligt. Deze zuigt de lucht als het ware nog eens extra omhoog door de hoge snelheid van de lucht op grotere hoogte in de atmosfeer. Hierdoor krijgen de buien een extra impuls, waarna er onder de juiste omstandigheden een zogeheten supercell, met of zonder tornado, kan ontstaan.

Supercell
Om het überhaupt tot een supercell te laten komen, moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan en alle benodigde elementen moeten bovendien op het juiste moment op de juiste plaats samen komen. Het meest kenmerkende is de sterke stijgstroom in de bui, die bovendien een roterend karakter moet hebben. Deze rotatie ontleent de bui aan het windprofiel in de atmosfeer. Verschillen in de windrichting en de windsnelheid met het toenemen van de hoogte in de buienwolk – windschering – zijn de basis van deze ronddraaiende beweging. Bovendien staat de stijgstroom in een supercell als het ware gekanteld naar de warme zijde van de bui. Zeer kenmerkend aan de supercell is ook de koers. De supercell valt wat betreft trekrichting uit de toon, want het gros buigt met gemiddeld 20 tot 30 graden af van de koers van gewone buien.

Windschering
Gezien er vandaag op het front ook sprake is van zowel verticale als horizontale windschering, wordt aan alle voorwaarden voldaan en is de kans op het ontstaan van supercells en eventuele tornado’s op die lijn dus redelijk groot. In bijvoorbeeld Berlijn is de wind aan de grond zuidoostelijk, maar op hoogte draait deze steeds meer naar zuidwest. Ook neemt de windsnelheid naarmate we hoger in de atmosfeer komen steeds verder toe. De elementen zijn dus allemaal aanwezig, maar nu is het nog afwachten of ze ook ergens allemaal tegelijk samen gaan komen.

Zomer van extremen in Duitsland
Het gebied om in de gaten te houden ligt ergens boven het midden, mogelijk noorden en noordoosten van Duitsland. De afgelopen weken zijn onze oosterburen al vaker door zware buien getroffen, soms met hagel en zware windstoten. Begin vorige week nog viel in de Harz in korte tijd een enorme bak regen die regionaal overstromingen teweeg bracht. Eerder al kwamen grote delen van Berlijn tijdelijk onder water te staan, toen daar een gebied met zware regenval toesloeg. De zomer van 2017 wordt in Duitsland al de zomer van extremen genoemd. Wat dat betreft, is het in onze omgeving en aan de ‘koude’ kant van de lijn toch duidelijk een stukje rustiger.

Gerelateerde berichten:

• Op de wip: nazomeren of herfstachtig (26/09/16 16:19)
• Verschil van 50 graden (07/11/19 17:28)
• Komende dagen tornado-alarm VS (08/04/15 09:56)
• Even afkoelen (08/06/18 12:23)
• Meteorologen MeteoGroup op zoek naar tornado’s in VS (07/05/17 14:28)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.