Energieke buien

Het kon niet uitblijven na de eerste landelijke tropische dag… zomerse onweersbuien afgelopen nacht. Vandaag en morgen staan er lokaal (zeker niet overal) nog een paar van dit soort buien op het menu. Ook aan de andere kant van de Oceaan is de atmosfeer explosief. De meteorologen van MeteoGroup (Tornadojagers.nl) zijn weer thuis, maar het tornadoseizoen is nog lang niet afgelopen.

Eerste landelijke tropische dag

Gisteren werd de eerste landelijke tropische dag van 2017. Op ons hoofstation in de Bilt liep het kwik op tot boven de 30 graden. Met een maximumtemperatuur van 31.9 graden werd het zelfs de warmste 27ste mei sinds het begin van de metingen.

Grote neerslagintensiteit

Na het warme weer gisteren kon het niet uitblijven, zomers onweer. Afgelopen nacht vielen er in Brabant, Limburg, Gelderland, Utrecht Overijsel, Drenthe en Groningen flinke onweersbuien. Opvallend was dat deze buien een grote neerslagintensiteit hadden, 50 tot 100 mm per uur! Gelukkig bleven de buien niet hangen en trokken vrij snel noordoostwaarts. Toch is op sommige plaatsen meer dan 20 mm regen vallen (lekker voor de tuin).

Cape

Wie wil onderzoeken of er in een bepaalde luchtsoort al dan niet felle buien gaan ontstaan, heeft heel wat rekenparameters tot zijn of haar beschikking. In de meteorologie wordt namelijk druk gewerkt met allerlei indices die de onstabiliteit van een luchtlaag aangeven. We lichten een van die indices eruit, de Cape. De Cape (een afkorting voor Convective Available Potential Energy) geeft aan hoeveel energie die in de lucht aanwezig is, mogelijk beschikbaar komt. Bij buienvorming gaat het om de energie die een luchtdeeltje meekrijgt als die gaat stijgen. Een pakketje lucht stijgt in dat geval vanaf de grond (of iets hogerop) op en blijft tijdens die stijgingsproces warmer dan zijn omgeving. Hoe groter het verschil tussen dat luchtpakketje en de lucht waar die doorheen koerst, des te onstabieler de luchtopbouw. Hoe hoger de CAPE, hoe onstabieler de lucht en hoe groter de kans op zware buien met onweer, hagel, wind en veel regen. In Nederland spreken we over licht onstabiel weer als Cape waarden onder de 1000 Joules per kilogram blijven. De atmosfeer is onstabiel bij Capewaarden tot 2500 J/Kg. Bij Capewaarden tot 3500 J/Kg is de atmosfeer zeer onstabiel en kunnen zeer zware buien ontstaan. De hoogste gemeten Capewaarden in Nederland liggen rond de 4500 J/Kg.

Record hoge Capewaarden in de VS

In de VS kunnen Capewaarden nog hoger oplopen indien extreem warme en vochtige lucht vanuit de Golf van Mexico met zeewatertemperaturen van 26 of 27 graden met een zuidelijke stroming het continent op komt. De Tornadojagers van MeteoGroup zagen de afgelopen weken vrijwel dagelijks Capewaarden boven de 2000 J/Kg met als gevolg zware buien. In combinatie met de shear (verandering van windrichting en windsnelheid met de hoogte) kunnen buien zich organiseren tot supercells die naast veel regen, hagelstenen van meer dan 10 cm, zeer zware windstoten, onweer soms ook een tornado produceren. Met name op dinsdag 16 mei werd bij het plaatsje Mclean in Texas door de Tornadojagers een vrij grote tornado gezien. Uit dezelfde supercell kwam later de tornado bij Elk City in Oklahoma naar beneden en verwoeste 20 huizen. Helaas kwam er ook iemand om het leven. Gisteren werden Oklahoma zelfs voor Amerikaanse begrippen recordhoge Capewaarden gemeten, tot 7000 J/Kg! Als deze energie vrij komt, stijgt de lucht met een rotvaart omhoog! Dit leverde diverse supercells op die in de loop van de middag richting Missouri trokken. Bij Phillipsburg in Missouri duwde een tornado diverse vrachtwagens van de weg. Meer schade werd veroorzaakt door zeer zware windstoten en door (zeer grote) hagelstenen. Op sommige plaatsen kwamen baseball-size hagelstenen naar beneden. Overigens zijn er in Bangladesh nog veel hogere Capewaarden gemeten tot ruim 9000 J/Kg….

Terug naar Nederland

Vanmiddag ligt een koufront over het zuidoosten van ons land. Aan de zuidkant is de lucht warm en vochtig, in Limburg en in het oosten van Brabant wordt het voor de tweede dag tropisch warm (zeer waarschijnlijk komt het morgen met een derde tropische dag in Eindhoven tot een lokale hittegolf). In de warme en vochtige lucht boven Limburg met Capewaarden boven de 2500 J/Kg kan het vanmiddag lokaal weer tot een flinke bui komen, mogelijk weer met veel regen in korte tijd, hagel en windstoten). Komende nacht trekt het koufront noordwaarts en breidt de warme lucht zich weer over het land uit. Modellen berekenen vooral op zee en mogelijk ook in het westen van het land weer buienkansen. Morgen wordt het op veel plaatsen weer tropische temperaturen in het binnenland. Morgenmiddag kunnen op een thermische vore landinwaarts lokaal een flinke bui ontstaan. De passage van een koufront dat de tropische lucht definitief zal verdrijven wordt in de nacht naar dinsdag verwacht.

Gerelateerde berichten:

• Eerste regionale tropische dag van het jaar (17/05/17 12:47)
• Tropische hitte en onweersbuien (05/06/15 11:30)
• Eerste tropische dag van 2019! (02/06/19 18:34)
• KNMI: Juli was zeer warm, zonnig en droog [31 juli 2013] (31/07/13 10:02)
• Zeer lokale hittegolf... (19/07/16 18:36)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.