We willen IJS

Inderdaad zullen de overheerlijke ijsjes vandaag niet zijn aan te slepen. IJsverkopers hebben ongetwijfeld een topdag, wellicht de beste dag van dit jaar tot dusver. Gisteren schreven we over de kansen op een regionale hittegolf. Het oosten van Brabant maakt nog een kansje als het bijvoorbeeld in Eindhoven morgen toch 30 graden wordt. Dat zal kantje boord zijn. Maandag wordt het sowieso tropisch heet. Lukt het in Brabant morgen niet, dan gaat Noord Limburg dinsdag in de herkansing. Daar is de kans op een tropische dag morgen net iets groter, maar daar loopt men nog een zomerse dag achter. En dus moet het daar dinsdag nog zomers worden. Dat zou in Noord Limburg nog steeds kunnen. Dus zowel Brabant als Limburg liggen nog in de race.

IJs aan de wandel

Maar wat ijs betreft. De groei van het ijs in het Noordpoolgebied is het afgelopen recordwarme winterhalfjaar enorm achter gebleven. Daar staat gelukkig tegenover dat het er in de afgelopen maand zowaar beduidend kouder was dan normaal. Dus het begin van het smeltseizoen verloopt niet eens dramatisch voor het nog aanwezige ijs. Al ligt er qua volume wel minder ijs in de Arctische wateren dan ooit gemeten. De oppervlakte is niet record laag, het volume wel. Anders gezegd, het ijs is veel dunner dan gebruikelijk. En dus fragieler zodat het in de komende maanden eerder zal opbreken in stukken. Als het ijs is gebroken, gaat het aan de wandel om in veel gevallen definitief het poolgebied te verlaten. Veel zee-ijs stroomt in het zomerhalfjaar via de Farm Strait en de Nares Strait zuidwaarts naar de Atlantische Oceaan. Waar het uiteraard volledig smelt.

Afvoerkanaal

Langs de noordzijde van Groenland ligt het dikste ijs van het hele Noordpoolgebied. Zodra de genoemde afvoerkanalen hun vaste winterijs hebben verloren, begint de aanval op het oudere ijs verder noordwaarts. Inmiddels is de noordzijde van Nares Strait open gebroken. Twee maanden eerder dan gebruikelijk. En dus is het transport van ijs op gang gekomen. Dit is slecht nieuws omdat het meest robuuste deel van de resterende ijskap nu minstens twee maanden langer in contact staat met het afvoerkanaal. Overigens is de jaarlijkse hoeveelheid ijs op transport via de Farm Strait veel groter. Maar het dikste ijs ligt dus aan de noord- en noordwestzijde van Groenland.

2000 vrachtwagens

Er kwam nog meer opmerkelijk ijs-nieuws deze week. Het tot dusver meest dramatische smeltjaar voor de Groenlandse ijskap was het jaar 2012. Toen is er naar schatting meer dan 500 gigaton aan landijs gesmolten en dus in de omliggende zeeën gestroomd. Voor de beeldvorming: als je die hoeveelheid ijs met grote vrachtwagens wil vervoeren, heb je 2000 grote trucks nodig… per minuut, het hele jaar! Het interessante is nu, dat er aan het eind van de zomer van 2012 een enorme golf aan smeltwater via de Rink Gletsjer (West-Groenland) naar de oceaan stroomde. De hoeveelheid water (of smeltend ijs) zou bijna 7 gigaton groot moeten zijn geweest. Een hoeveelheid die overeenkomt met bijvoorbeeld 18.000 Empire State buildings.

Matras indrukken

Maar wat bleek: De golf smeltwater of ijsbrokken, die er 4 maanden over deed om bijna 25 km westwaarts onder de gletsjer door naar de zee te stromen, drukte zo hard op de onderliggende vaste grond van Groenland, dat de grond tijdens het passeren van de golf naar beneden werd gedrukt. Op basis van de GPS gegevens van meetstations aan de flank van de Rink gletsjer kon men zien dat het land in z’n geheel reageerde op het transport van de gigagrote watermassa. Meetstations verplaatsten tijdelijk over een afstand tot anderhalve centimeter. Dat lijkt weinig maar is volgens de wetenschappers van dit onderzoek wel degelijk een zeer indrukwekkend resultaat. Het effect is te vergelijken met een simpel proefje dat we zelf kunnen doen. Als je op een vlak matras drukt, zie je dat het matras neerwaarts doorbuigt, en dat punten aan weerskanten van de plek waar je drukt, eigenlijk in horizontale wat dichter bij je vuist komen.

Heerlijk experiment

Tenslotte terug naar het eten van die heerlijke ijsjes. We kunnen vandaag nog een simpel proefje doen. Koop twee literbakken ijs met jouw favoriete smaak. Zet ze beiden buiten in de schaduw. Deel de ene bak in 8 porties en serveer op schoteltjes. Laat de andere geopende bak onaangeroerd staan. Wacht tien minuten en kijk naar het niet heel erg verrassende resultaat. En geniet dan zo snel mogelijk van het smeltende ijs, met de mensen die je hebt uitgenodigd voor dit simpele experiment. Wat hier de les van is? IJs dat uiteen valt in kleinere stukken kan veel sneller smelten dan een groot massief blok. Ons simpele experiment gebeurt op dit moment in de grote werkelijkheid van het Noordpoolgebied. En is mooi te zien op de 3 afbeeldingen van een enorm blok ijs dat in de Nares Strait zuidwaarts beweegt en uiteenvalt in stukken en vervolgens binnen no time is verdwenen.

Gerelateerde berichten:

• Toch nog een regionale hittegolf dit jaar (27/08/16 11:00)
• Rijkswaterstaat adviseert vrachtverkeer in Limburg en Noord-Brabant vooralsnog niet de weg op te gaan als dat niet nodig is (24/12/10 11:54)
• Rijkswaterstaat adviseert vrachtverkeer in Limburg en Noord-Brabant vooralsnog niet de weg op te gaan als dat niet nodig is (26/12/10 05:54)
• Rijkswaterstaat adviseert vrachtverkeer in Limburg en Noord-Brabant vooralsnog niet de weg op te gaan als dat niet nodig is (28/12/10 05:54)
• Regionale hittegolf mogelijk (26/05/17 12:17)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.