Lage wolken en opbollende stapelwolken

Met behulp van satellietbeelden kunnen meteorologen in één oogopslag fronten, buienclusters en mistgebieden ontdekken. Als we de beelden achter elkaar afspelen is het vervolgens mogelijk om de verplaatsing van wolken, maar ook het ontstaan of oplossen ervan terug zien. Ook gisteren, maandag was er op de satellietbeelden weer veel moois te zien. We bekijken in dit verhaal de satellietbeelden van 11 uur ’s morgens, 1 uur ’s middags en ook het beeld van 4 uur in de (na)middag.

Twee type wolken
Wolken komen in allerlei soorten en maten voor. In de meteorologie wordt over het algemeen een onderscheid gemaakt tussen gestapelde (cumuliforme) en gelaagde (stratiforme) bewolking. Gestapelde bewolking ontstaat bij luchtbellen die gedwongen worden om op te stijgen. Je krijgt dan de typerende stapelwolken of zoals ze in de meteorologie genoemd worden; de cumuluswolk. Gelaagde bewolking vormt zich als luchtmassa’s over elkaar schuiven. Er vormt zich een egale en soms ook volledig gesloten wolkenlaag. Beide wolkentype waren gisteren zichtbaar, zowel vanaf de grond als vanuit de ruimte.

De maandag begon in een groot deel van het land met laaghangende bewolking, nevel en plaatselijk ook mist. Deze was in de nacht van zondag op maandag vanaf zee het land op geschoven. Deze vorm van gelaagde bewolking ontstond doordat vochtige en relatief zachte lucht over het nog koude water van de Noordzee streek. De lucht werd gedwongen af te koelen en begon daarbij te condenseren in een uitgestrekt gebied met laaghangende bewolking. De zwakke noordwestelijke wind zorgde er vervolgens voor dat de bewolking ons land kon binnentrekken. Op het satellietbeeld van 11 uur is te zien dat een groot deel van het land nog onder een hardnekkige plak bewolking ligt. Ondanks de steeds sterker wordende lentezon, duurde het overdag op sommige plaatsen tot een uur of twee ’s middags voordat de zon deze hardnekkige gelaagde bewolking wist weg te branden, maar daarna kon de zon uitbundig schijnen.

Thermiekbellen
In de loop van de middag warmde het voldoende op om zogenaamde thermiekbellen te laten ontstaan. Thermiekbellen zijn pakketjes met relatief warme lucht. Omdat warme lucht lichter is dan kouder lucht, zullen ze gaan stijgen. Tijdens de reis omhoog koelt de lucht in de thermiekbel langzaam af. Bij voldoende afkoeling en een relatief hoge luchtvochtigheid, zal de luchtmassa gaan condenseren en dat is dan zichtbaar doordat er zich een wolk vormt. In dit geval geen gelaagde wolk, maar een opbollende stapel- of cumuluswolk als gevolg van de verticale luchtbeweging, veroorzaakt door de thermiekbel. Aan zee waren deze stapelwolken overigens niet zichtbaar. Door de nabijheid van het relatief koude zeewater wordt het in het voorjaar in de kustprovincies meestal niet zo warm. Thermiekbellen komen in het voorjaar voornamelijk goed van de grond in het wat warmere binnenland en vooral boven de wat warmere zandgronden. Op het satellietbeeld van 17 uur is dit heel mooi te zien.

Buien
De verticale ontwikkeling van de stapelwolken boven ons land viel erg mee. De toppen van de stapelwolken kwamen niet veel hoger dan een kilometer of twee. Omdat de wolkentoppen niet heel hoog kwamen, kwam het niet tot buien. Daarvoor moet een wolk veel hoger groeien waardoor een deel van de wolk temperaturen bereikt ruim onder nul. In dat geval bestaat de wolk uit zowel vloeibare als vaste deeltjes. In een wolk, bestaande uit vaste en vloeibare deeltjes zullen op den duur de vaste deeltjes gaan groeien ten kosten van de vloeibare deeltjes. De neerslagdeeltjes die dan ontstaan worden zwaarder en zwaarder en op een gegeven moment zijn ze zwaar genoeg om te vallen. Deze sneeuwvlokken smelten vaak op hun weg naar het aardoppervlak en zo is een regenbui geboren. In Nederland lukte dit gisteren niet, in het zuiden van Duitsland was dat wel het geval. Tegen de toppen van de Alpen werd de lucht nog extra gedwongen om te stijgen (lucht kan immers niet door een bergtop, maar moet er overheen) en daardoor vormde zich enkele fikse buien. Lokaal viel er tot 50 mm regenwater, een hoeveelheid die in Nederland normaal gesproken over de gehele aprilmaand hoort te vallen.

Vandaag is er van gelaagde bewolking nauwelijks sprake, alleen in Zeeland en plaatselijk langs de Zuid-Hollandse kust was deze wolkenvorm weer aanwezig. In het binnenland begint de dag zonnig, maar met het oplopen van de temperatuur vormen zich hier vanmiddag weer stapelwolken.

Bron: MeteoGroup, wetter4

Gerelateerde berichten:

• Wie naar boven kijkt, ziet soms de fraaiste wolken (17/05/19 11:32)
• Noordzeewolken zitten zon in de weg (05/06/18 12:23)
• Europa vanuit de ruimte (19/07/13 12:37)
• Wolkenatlas voor het digitale tijdperk (22/03/17 00:00)
• Hier aan de kust.... (07/04/18 13:46)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.