Maart 2017 in top 3 warmste maartmaanden ooit

Met de warmte, zoals die voor deze week wordt verwacht, is de kans groot dat de maartmaand van dit jaar tot de top 3 van warmste maartmaanden ooit gaat doorstoten. Of de warmste maartmaand ooit uit 1991 (toen met een gemiddelde temperatuur van 8,8 graden) aan het wankelen zal worden gebracht, is nog even af te wachten, maar de nummer 2 (1990) en 3 (1957) moeten voor hun plekje vrezen.

Een beetje afhankelijk van de bron die je gebruikt, lijkt maart 2017 op een gemiddelde temperatuur van tussen 8,5 en 8,7 graden af te stevenen, in beide gevallen waarschijnlijk goed voor een tweede plaats in de lijst van warmste maartmaanden. Mocht deze verwachting ook echt zo uitkomen, dan zou maart 1991 zijn toppositie kunnen behouden. Dat zou een hele prestatie zijn, want de warmte toen zat vooral in de eerste helft van de maand. Daarna koelde het geleidelijk af.

De winter van 1990/1991
De warmste maartmaand ooit volgde op een winter die zelfs nog een koudegolf voor ons in pette had. Het is de tijd van de Golfoorlog, de ineenstorting van de Sovjet-Unie en de periode waarin Steffi Graf en Monica Seles het damestennis beheersen. De weerkundige winter van 1990/1991 had de meeste kou zo tussen eind januari en medio februari met zelfs een koudegolf van 6 tot en met 11 februari. In die vorstperiode kon worden geschaatst. Op 15 februari 1991 ging het stevig waaien en kreeg de scheepvaart last van kruiend ijs. Voor de haven van Stavoren vormde het kruiend ijs een ijsdam van ongeveer 200 meter lang, 20 meter breed en 4 meter hoog en bleef geruime tijd liggen. Pas op 5 maart was de haven daar weer goed bereikbaar voor de scheepvaart. De gemiddelde wintertemperatuur in De Bilt kwam op 2,3 graden uit. Daarmee staat de winter van 1990/1991 in de lijst van koudste winters sinds 1901 tot op de dag van vandaag op de 38ste plaats.

Tegenstellingen op 28 februari
Aan het slot van februari 1991 probeert de winter nog een poging te doen. Een front dat koude en zachte lucht van elkaar scheidt, trekt 28 februari langzaam van zuid naar noord over ons land. Aan de noordkant van het front is de wind oost en wordt nog koude lucht aangevoerd, zodat daar de neerslag in de vorm van ijzel, sneeuw en ijsregen valt. In het noorden van het land wordt het die middag wit en om 19 uur is er in Leeuwarden een halve centimeter sneeuw gevallen. Maar elders in het noorden wordt plaatselijk 2 tot 3 centimeter sneeuw genoteerd. In de tweede helft van de middag en avond trekt de neerslag naar het noorden weg, maar in Zuid-Holland valt er ook in de avond nog regen. De middagtemperaturen komen in Leeuwarden en Eelde op 2 graden uit, maar in Den Helder wordt het slechts 0,8 graden. Daarentegen wordt het in Zeeland en Zuid-Limburg een graad of 6.

Zeer dichte mist op 1 maart
Achter het neerslaggebied vormt zich in de nacht en ochtend in een groot deel van het land mist. De mist is plaatselijk zeer dicht met zichten van minder dan 50 meter. Het gevolg is dat zich in de ochtendspits talrijke kettingbotsingen voordoen. Verschillende wegen moeten de rest van de ochtend en deel van de middag worden afgesloten. Het trieste resultaat: meerdere zwaargewonden en een dode. Een slecht begin van de weerkundige lente.

Overdag lost de mist op veel plaatsen langzaam op en komt de zon er bij. In de zonnige delen wordt het 7 tot 9 graden, maar in het noorden zorgt de snel wegsmeltende sneeuw voor 4 tot 5 graden. En in Flevoland wordt het door hardnekkige mist niet warmer dan een graad of 3.

Nat en kil
Op 2 maart komt het front van 28 februari terug en wordt, gevoed door kou in de bovenlucht, bij ons actiever. Het gevolg is redelijk wat regen, op de meeste plaatsen valt tussen 5 en 10 millimeter, maar in het noorden is het iets minder nat met in de vroege ochtend bovendien tijdelijke (natte) sneeuw. In de middag klaart het nauwelijks op en ontstaat er in de Flevopolders mist. Of beter gezegd, er schuift mist vanaf het IJsselmeer binnen. Uiteindelijk wordt het maximaal 2,5 graden op Terschelling tot 8,3 graden in Beek, Zuid-Limburg.

Temperatuur stijgt snel
Vervolgens gaan de ontwikkelingen snel. Een zuidwestelijke tot zuidelijke stroming voert snel zeer zachte lucht aan en op 6 maart meet De Bilt alweer een maximumtemperatuur van 16,0 graden. Het datumrecord van 1989 met 17,8 graden blijft daarmee onaangetast. In het zuiden wordt het iets warmer met 17,7 graden in Zuid-Limburg. Een dag later wordt het vrijwel net zo warm tot nog iets warmer door de zuidelijke wind die overigens ook saharazand meeneemt; de auto's zijn dan ook met een laagje woestijnstof bedekt. Uiteindelijk volgt een zeer zachte, ja vrij warme, periode met in De Bilt bijna dagelijks middagtemperaturen tussen 15 en 18 graden.

Straalstroom
Het weerdagboek van toen nog Meteo Consult, dat op de dag van vandaag dagelijks wordt bijgehouden, meldt op 12 maart 1991: ‘De straalstroom buigt op de oceaan sterk zuidwaarts en loopt vanmiddag over Portugal terug naar Groot-Brittannië en dan verder over Centraal-Noorwegen naar de Oeral. Het actieve weer moeten we dus op het Iberisch schiereiland zoeken. Een regengebied, dat over de Golf van Biscaje is verbonden met het Ierse front, is in Zuid-Spanje gemeen bezig. Op het vliegveld van Cordoba valt in 24 uur tijd 29 millimeter regen. Men zal er niet rouwig om de regen zijn. De bloedhete zomer zal er (snel) beginnen! Voor het front staat een zuidelijke stroming en dat geeft in het uiterste noorden en natuurlijk het zuidwesten van Frankrijk föhnwind. Biarritz haalt 22,6 graden en Pau, aan de voet van de Pyreneeën, 22,0 graden.’

Maar dezelfde straalstroom wijzigt echter zo'n beetje vanaf het midden van de maand van koers. In de regio Azoren-Iberisch schiereiland ligt tegen die tijd een krachtig hogedrukgebied en ten noorden ervan komt vanaf de oceaan een westzuidwestelijke stroming op gang, waardoor oceaanstoringen ons land bereiken. De eerste regen komt op 19 maart omlaag. Zo noteert De Bilt een etmaalsom van 5 millimeter. De (licht) wisselvallige periode duurt niet lang, tot en met 22 maart.

Frissere tweede helft
En precies in de tweede helft van de maand komt de temperatuur lager uit. De wind komt dan vaak uit het noordwesten tot noordoosten. Zo zijn waarden rond of boven 15 graden zijn dan vrijwel niet meer aan de orde. En in de nacht naar 23 maart vriest het op de normale waarnemingshoogte. Herwijnen komt tot minimaal -3,5 graden en De Bilt noteert -1,9 graden. Overdag blijft het kil met maxima tussen 6 en 10 graden. De nacht daarop wordt het in het noorden en westen weer onder nul. Eelde komt tot minimaal -2,4 graden, Leeuwarden -2,3 graden en Nieuw-Beerta -2,1 graden.

Koude noordoostenwind
Op 25 maart waait er een stevige noordoostenwind tussen een hogedrukgebied dat reikt van de Azoren tot over de Noordzee en een lagedrukgebied met kern boven de Spaanse Costa's. En een paar dagen later zou het hoog zich nog iets naar Scandinavië uitbreiden… Het wordt op 25 maart maar 8 tot 11,5 graden. Met gedurende de dag steeds meer bewolking en in Limburg valt in de avond wat regen. Op 26 maart voelt het in de ochtend erg koud aan. Om 10 uur bijvoorbeeld is het nog maar 4 tot 6 graden met een stevige noordoostenwind, boven open terrein krachtig, 6 Bft. De gevoelstemperatuur zit daarmee op -7 tot -12 graden. Geleidelijk aan krijgt de zon (flink de) ruimte, maar in het zuiden gebeurt dat pas in de avond. Het wordt 's middags 9 tot 10 graden in Brabant en Limburg tot 12,7 graden in Eelde en 13,1 graden in Nieuw Beerta. De nacht naar 27 maart verloopt in de oostelijke landsdelen en Zuid-Limburg weer met wat vorst. Nieuw Beerta noteert een minimum van 1,2 graden onder nul, Beek -0,8 graden en Eelde -0,2 graden. Overdag is het veelal zonnig met echter alweer een redelijk stevige noordoostelijke wind, 4 à 5 Bft, die het gevoelsmatig kouder doet aanvoelen dan de thermometers aanwijzen: het wordt maximaal 11 tot 14 graden.

Hogedrukweer met koude nachten
De laatste dagen van de maand trekt het uitgestrekt hogedrukgebied over ons land, zodat de wind uiteindelijk gaat liggen, maar de nachten blijven koud. In de nacht naar 29 maart wordt het in Hupsel in de Achterhoek minimaal -3,1 graden en Eindhoven minimaal -2,4 graden. Overdag is de lucht blauw en wordt het een graad of 11. Dan is er nog wel redelijk wat wind, maar in de nacht naar 30 maart is het windstil en staat in het weerdagboek te lezen: ‘In de heldere, windstille nacht duikelt het kwik verder dan eerder deze maand is gebeurd. In het midden en oosten wordt het plaatselijk iets onder -4 graden met als laagste waarde -5,1 graden te Hupsel en -4,3 in zowel Volkel als Deelen. Deze laatste plaats op de Veluwe meldt het laagste grasminimum: -8,2 graden. Tot aan de kust komt het tot vorst trouwens.’ Overdag wordt het ondanks de vele zonneschijn ook niet warm, met maximaal 9 tot 10 graden vlak aan zee tot 12 graden landinwaarts. Op de laatste dag van de maand trekt een zwak front over het land, met als gevolg wolkenvelden, maar geen regen. Het wordt 8 tot 12 graden.

Bron: MeteoGroup.

Gerelateerde berichten:

• 2018 het op één na warmste jaar in ruim 300 jaar (21/12/18 18:55)
• KNMI: Op twee na warmste maart [30 maart 2012] (30/03/12 09:42)
• KNMI: Zonrecord in zeer zachte maart [31 maart 2014] (31/03/14 08:42)
• Paaseieren eten op het ijs in 1845 (25/03/19 14:05)
• Gevoelskwestie (30/04/17 14:52)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.