Tijdelijke lentevleug in vooral Oost-Nederland

In het oosten wordt het zaterdag 4 maart even lente, dankzij de combinatie van zonneschijn en zachte lucht. En dat in een ronduit wisselvallige periode. Ook geven we een korte terugblik op de bijzondere eerste dagen van maart 2005.

Het weekendweer
Na een frisse nacht, afgelopen nacht, met in een aantal regio's vorst aan de grond en ijs op auroruiten en (platte) daken, is het de komende nachten minder koud tot ronduit zacht. Zo wordt het komende nacht niet kouder dan 4 graden in het Groningen en Drenthe tot 9 graden in Zeeland. Overdag stijgt de temperatuur tot 10 graden, maar morgen, zaterdag, is het tijdelijk zachter. Waarschijnlijk wordt het in het oosten en in Limburg 15, lokaal 16 graden. Naar het westen toe is het wat minder zacht, met langs de kust een maximum van 10 of 11 graden. Het weerbeeld verschilt ook. In het westen en vooral Zeeland is de kans op bewolkt weer met regen groot, door een volgende oceaanstoring, een koufront. Maar in het oosten en noordoosten is het overdag droog en zijn er perioden met (waterige) zon.

De zachte lucht wordt aangevoerd met de matige zuidzuidoostenwind, tussen het koufront en warmtefront in, de zogeheten warme sector. Uiteindelijk trekt het koufront oostwaarts over het gehele land. Dit gebeurt in de nacht naar zondag. Achter het front zit - zoals het koufront betaamt koudere/koelere lucht. De middagtemperatuur zal op zondag nipt op 10 graden uitkomen. De wind zit in de zuidhoek en trekt iets aan, langs de kust tot 5 of 6 Beaufort. Zondagochtend lijkt droog te verlopen, in de middag arriveert het volgende oceaanfront met wolken en regen. Waarschijnlijk valt uiteindelijk zo tussen 5 en 10 millimeter regenwater.

Nieuwe week: weinig verandering en langere termijn: maartse buien?
Ook gedurende eerste dagen van nieuwe week is het onbestendig en relatief zacht voor de tijd van het jaar. We zien op de weerkaarten een doorstroomde, vrij stevige westelijke tot zuidwestelijke luchtstroming met aanvoer van oceaanfronten en dus zijn er enkele perioden met regen of enkele buien te verwachten. De meeste wind komt vooral rond het midden van de week, waarschijnlijk op woensdag en aan het einde van de week, vrijdag 10 maart en ook op en rond zaterdag 11 maart. Als we nog verder vooruit in de tijd kijken, dan lijkt de stroming te kantelen naar noordwest of noord en lijkt Noordpoollucht het land te bereiken, met daarbij maartse buien. Dit zijn buien met regen, hagel en ... sneeuw. We zien al vrij duidelijke signalen in de zogeheten sneeuwpluim. Zie bijgevoegde illustratie. Een ontwikkeling die trouwens vaker optreedt in deze tijd van het jaar. Afwachten maar/we zullen zien...

Begin maart 2005: historisch winters weer
De vrij koude nacht van afgelopen nacht valt in het niet bij begin maart 2005. Het was toen extreem winterweer in Nederland. Op (woensdag) 2 maart 2005 werd gesproken over de mooiste sneeuwsituatie in meer dan 20 jaar! Een lagedrukgebied gevuld met koude lucht afkomstig van de Noordpool was de oorzaak. Het trok noord-zuid. De meeste neerslag viel in het noorden, extreem veel sneeuw daar, uiteindelijk zelfs rond een halve meter! Historisch veel. Op 5,5 km hoogte was er duidelijk een 'tong' vrieskou zichtbaar. Zie de bijgevoegde kaart van wetterzentrale.de

Op 3 maart bleef het pak sneeuw in het noorden in tact. In het oosten van Brabant en Limburg viel toen overigens weinig of nauwelijks sneeuw. In het oosten maximaal 3 cm. Daar kwam het kwik die dag even boven nul, evenals op de westelijke Wadden. Elders werd zelfs een ijsdag genoteerd! Drenthe, Groningen en Friesland hadden een straffe noordoostenwind en dat betekende daar (hinder van) stuifsneeuw. Verder brak in het noordwesten de zon op steeds meer plaatsen door. Elders overheerste de bewolking en viel soms nog een beetje (mot)sneeuw. Er zou een historisch koude maartnacht volgen.

Recordkoude maartnacht
En dat was ook gebeurd. In de nacht naar 4 maart vroor het zeer hard. Het oude record, op naam van 7 maart 1971 in Wageningen, ging er aan. Marknesse noteerde maarliefst -20,7 graden. Waarschijnlijk werd ook op de Hoge Veluwe, tussen Schaarsbergen en Otterlo in de kom daar, -20 graden gehaald. Misschien nog wel lager. Weerman Reinout van den Born zat die waarde in zijn auto op de thermometer. Op veel plaatsen werd in ieder geval zeer strenge vorst gerapporteerd, ook her en der in het westen van het land. De minimumtemperaturen kwamen tussen -15 en -19 graden uit. In het zuiden werd het het minst extreem koud, met in Vlissingen lichte vorst. De combinatie koude bovenlucht, helder én windstil boven die pakken sneeuw was de oorzaak van de extreme maartkou.

Overdag hadden we eerst zon, maar aan het begin van de dag zag het er erg mistig uit. IJmist! En dit leidde tot ongevallen op de A15 bij Andelst. Het zicht was soms minder dan 30 meter. De sneeuw verdampte tot vele ijskristalletjes die in de lucht zweefden. In de middag nam vanuit het westen de bewolking weer toe, gevolgd door sneeuwval in de kustprovincies. In het zuidoosten was er eerst nog wel ruimte voor de zon, waarbij het 0-1 graden werd. Elders bleef het echter licht vriezen. Een ijsdag dus. Voor Ans Prinsen in Meddo, Winterswijk, alweer de vierde ijsdag op rij! Sinds 1987 was dat daar niet meer gebeurd daar. Gerard Kiewiet in het Groningse Zuidhorn had een maximum van -1,4 graad en dat was daar zelfs eerste ijsdag van dat jaar! En dat in maart...Deze 4de maart was in De Bilt overigens 10 graden kouder dan de norm. Zeeland kreeg het actieve deel van de sneeuwstoring, hier sneeuwde het even goed door. Maar op zijn weg oostwaarts, leek de sneeuw te verpieteren.

Nieuwe sneeuw, en weer ijskoude nacht
Op 5 maart 2005, een zaterdag, breidde de sneeuwval zich toch nog een flink eind uit naar het oosten, zodat enkele centimeters verse sneeuw vielen, tussen 2 en 10 cm. Met de grootste pak verse sneeuw in het midden, westen en zuidwesten. In Putten zag de waarnemer het totaal naar 19 cm groeien. Overdag trok de storing al afzwakkend van noordoost naar zuidwest. Door een noordwestenwind aan de ene kant van de storing kwam er minder koude lucht de kustprovincies binnen en daar viel uiteindelijk soms wat regen. In het zuiden werd in de middag nog even lichte ijsregen gemeld, maar verder sneeuwval. Aan de andere zijde van de storing stak een matige, aan de noordkust vrij krachtige oostelijke wind op en begon koudere, drogere lucht naar ons toe te komen. Om 13 uur was het -1 à -2 graden in het noordoosten tot +4 graden in Vlissingen.

In de nacht naar 6 maart kwam het weer tot zeer strenge vorst in Marknesse. Het werd er -15,1 graden. Berkhout kwam op -14,8 graden en hier in Wageningen werd het -11,6 graden. De meeste vorst was er boven de dikke sneeuwlaag in de noordelijke helft van het land. Daar lag toen nog steeds tussen maarliefst 25 en 45 centimeter sneeuw. In de ochtend nog zon, maar in de middag ging het sneeuwen, vanuit het noorden. Dat was de voorbode van zachte lucht. Later ging het in het westen al regenen. Het werd 1 tot 3 graden, maar in het uiterste oosten kwam de temperatuur nog steeds nauwelijks boven het vriespunt uit. De wind draaide naar noordwest en trok aan. En daarmee was de operatie opruiming van de sneeuw toch wel begonnen.

Tien dagen later: even volop lenteweer
De dagen erna was het minder koud, maar echt lenteweer ontbrak eerst nog. Dat zou 15 maart 2005 veranderen. Na nog een voorlopig laatste vrij koude nacht met -1 tot +1 graad, werd het overdag met wolken en zonneschijn landinwaarts mild. Van 7 graden op de Wadden tot lokaal 14 graden in het zuiden. En op 16 maart werd in Zeeland, Brabant en Limburg de eerste 20 graden aangetekend. Het Waddengebied kwam net boven de 10 graden uit. Op de meeste plaatsen was het zonnig. Er stond een stevige zuidwestelijke wind, maar verder was het lente. Overigens was dit tijdelijk, de dag erna bijvoorbeeld was het koeler, 8 tot 10 graden in de kustprovincies en nog 16 graden lokaal in Brabant. En dit met stevige wind uit westzuidwest 5-7 Beaufort, en bovendien begon deze dag met een beetje regen in vooral het westen, midden en oosten.

Bron: MeteoGroup.

Gerelateerde berichten:

• Eerste twintiger van het seizoen, vrijdag nog warmer (28/03/17 11:46)
• IJskoud staartje winter 2017-2018 (18/02/18 12:40)
• Eerste vorst van deze herfst een feit (29/10/19 07:57)
• Zachter, maar ook wisselvalliger (27/11/18 14:14)
• KNMI: Zonrecord in zeer zachte maart [31 maart 2014] (31/03/14 08:42)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.