Wat mag je nu precies met een screenshot?

Een lezer vroeg me:

Kun je nog één keer uitleggen wat de regels zijn over het maken en publiceren van screenshots? Is dat nou fair use, citaatrecht of inbreuk?

Een screenshot is juridisch gezien niets meer dan een techniek voor het maken van een reproductie van wat er op je scherm te zien is. Het doet onder de Auteurswet zelden ter zake welke techniek je gebruikt om een beschermd werk te reproduceren. Of je nu op printscreen drukt, een website opslaat als PDF of er naast gaat zitten met een doek en een aquarel schildert van je scherm, het is een reproductie.

Of die reproductie mag, hangt van het doel af. Voor je eigen gebruik (je wilt bijvoorbeeld een serienummer of bestelnummer even opslaan, of je ziet een mooi website-ontwerp dat je op je moodboard wilt plakken) is dit altijd toegestaan, mits je deze maar niet verder verspreidt. Gebruik als bewijs naar derden of bij de rechter (op 3 mei zag ik deze prijs op uw website, ik wil u daar aan houden) is ook altijd toegestaan.

Ga je publiceren, dan zijn er eigenlijk maar twee manieren om dat te rechtvaardigen. Allereerst kun je toestemming vragen van de rechthebbende. Bij bijvoorbeeld Wikipedia is dat makkelijk: al hun pagina’s mag je screenshotten of aquarellen (of gewoon copypasten) en herpubliceren mits je bron + licentie erbij zet. Bij deze blog idem dito. Toestemming vragen kan natuurlijk altijd, maar een website-eigenaar mg altijd weigeren. (Behalve de overheid; overheidswebsites mogen wettelijk altijd worden gekopieerd en gepubliceerd mits in ongewijzigde vorm.)

Zonder toestemming moet je terugvallen op het citaatrecht. Je mag een deel van een werk herpubliceren in het kader van aankondiging, bespreking et cetera daar van. Dat geldt dus ook voor een screenshot. Recenseer je een spel, dan mag er een screenshot of twee, drie bij zodat de lezer een indruk krijgt van de grafische vormgeving en hoe het spel werkt. Dat is dan deel van de bespreking. Heb je een site-overzicht, dan is een (klein) screenshot met link naar de site ook prima als aankondiging-citaat. Bij kritiek op een artikel screenshots van de relevante passage tonen en daaronder je commentaar zou ook legaal zijn. (Ook als het artikel achter een betaalmuur zit.)

Eerlijk gezegd kan ik me weinig situaties voorstellen waarin gebruik van een screenshot niét legaal is. Ja, op een t-shirt drukken en verkopen of screenshots van integrale artikelen achter een betaalmuur maken en herpubliceren, dat soort zaken. Maar waar normale mensen screenshots voor gebruiken, daar zie ik geen problemen mee.

Arnoud

Afkomstig van de blog Internetrecht door Arnoud Engelfriet. Koop mijn boek!

Gerelateerde berichten:

• Is tonen van een screenshot automatisch een citaat? (04/07/11 08:18)
• Is een screenshot een citaat onder het auteursrecht? (06/11/15 08:13)
• Mag je een versleutelde film verspreiden? (08/01/16 08:14)
• Internet Explorer 9 duikt op in Rusland (26/08/10 12:54)
• Mag je een foto van een boek of artikel Twitteren? (26/11/13 08:05)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.