Zandzakken voor de deur

08/12
2016
Wetenschappers luiden al decennia lang de alarmbel. Klimaatverandering gaat veel verder dan 1 of 2 graden erbij op de wereldthermometer. Extreme weersverschijnselen komen vaker voor, overstromingen en ernstige droogte veroorzaken steeds grotere problemen, ijskappen smelten en de zeespiegel stijgt al maar sneller. Langzaam maar zeker nemen de beleidsmakers de zorg over en komt het onderwerp duidelijker op de politieke agenda te staan. Gisteren nog kondigde minister Kamp de tamelijk ambitieuze plannen van de Nederlandse overheid aan, al gaan die klimaatwetenschappelijk niet ver genoeg. In feite is het immers als vijf over twaalf. De ultieme uitdaging is om de klok terug te draaien naar tenminste vijf voor twaalf. Zo snel mogelijk.

Woestijnen vergroenen

Over de methoden die moeten worden ingezet om klimaatverandering vanaf nu te vertragen, en liefst nog voor de tweede helft van deze eeuw ook echt tot een halt te roepen, hebben we vaker gesproken. Behalve een ware wereldwijde energierevolutie, samen met een gedragsverandering, zal er ook netto koolstof uit de atmosfeer moeten worden gehaald. Dat laatste belangrijke punt kan worden gerealiseerd met weldoordachte en mondiale herbebossingsprogramma’s. Denk ook aan vergroening van sommige woestijnen met behulp van (op zonne-energie) ontzilt zeewater.

Groene badkuip

Dat we in Nederland het tegengaan van klimaatverandering zo hoog mogelijk op de agenda moeten hebben, is niet meer dan vanzelfsprekend. Soms wordt wel eens gezegd dat we met z’n allen in een hele mooie groene badkuip wonen. Een deltagebied met zelfs een groot gebied dat onder de zeespiegel ligt. Dat hoeft geen probleem te zijn. Wereldwijd staan we bekend als de beste als het gaat om waterbeheer. Watermanagement. Maar de toekomst zal opnieuw het uiterste vergen van de knapste koppen op het gebied van watermanagement. Want het tij keert. De zeespiegel stijgt met een toenemend tempo. Daar komt nog bij dat we in de westelijke helft van Nederland ook nog eens te maken hebben met een serieuze bodemdaling.

Warm water, ijskappen en irrigatie

Zeespiegelstijging wordt voor het grootste deel veroorzaakt door opwarming van de wereld. Op dit moment wordt geschat dat circa 40% van de zeespiegelstijging wordt veroorzaakt door de opwarming van het water zelf. Warm water zet iets uit en neemt dus meer ruimte in. IJskappen en gletsjers veroorzaken ruwweg de andere helft van de zeespiegelstijging. Overigens is er nog een bron van zeespiegelstijging die meer te maken heeft met landgebruik door de mens. Door wereldwijde irrigatie wordt er uiteindelijk ook water aan zee toegevoegd. Dit deel wordt geschat op 10 procent.

Leren van het verleden

Zoals hierboven al genoemd, op zich is er niets nieuws onder de zon. In een ver verleden zijn er grotere klimaatschommelingen geweest. En heeft de zee afwisselend tot wel 100 meter lager en hoger gestaan in vergelijking met het huidige waterpeil. Die (pre)historische veranderingen worden in de eerste plaats in verband gebracht met regelmatige variaties in de aardbaan rond de zon en de gekantelde stand van de aardas ten opzichte van de zon. We kunnen uit nauwkeurig onderzoek naar klimaatschommelingen in een ver verleden veel leren. Bijvoorbeeld hoe nauw de mondiale CO2-concentratie, de wereldtemperatuur en de zeespiegel met elkaar zijn verbonden.

Miami

Temperatuurstijgingen van 1 graad gingen 125.000 jaar geleden samen met een wereldwijde zeespiegel die 6 tot 9 meter hoger stond dan nu. Langer geleden zou een wereldwijde opwarming van 1 tot 2 graden samen moeten zijn gegaan met een 6 tot 13 meter hogere zeewaterstand. In de prehistorie zijn er overigens nog tientallen meters hogere waterstanden geweest. Op dit moment is de wereld al tenminste 1 graad opgewarmd. Toch is de zeespiegel nog ‘maar’ met gemiddeld 20 centimeter gestegen in de afgelopen 100 jaar. Door ingewikkelde mechanismen (die samenhangen met ondermeer het smelten van de ijskappen van Groenland en de Zuidpool) is de zeespiegelstijging overigens niet overal op aarde even groot. Langs de oostkust van Amerika en in Florida bijvoorbeeld is de stijging duidelijk groter. Met vloed en zeker met springtij zijn er stadsdelen in Miami die al enigszins onderlopen door het stijgende zeewater.

Tippingpoints

Op dit moment stijgt de zeespiegel al met bijna 3,5 millimeter per jaar. Dat zou neerkomen op 35 centimeter in een eeuw. Maar er is duidelijk sprake van een versnelling. En dat is ook logisch. Vooral de bijdrage van de grote ijskappen op aarde zal in de toekomst een steeds grotere bijdrage leveren. Dit jaar zien we al hoe snel zowel het ijs op de Noordpool als op de Zuidpool smelt. Veel sneller dan recent gedacht. Op beide polen is momenteel record weinig zee-ijs aanwezig. Maar ook het slinken van de grote gletsjers die vanaf de ijskappen uitmonden in de omringende zeeën is zeer zorgwekkend. Het is goed mogelijk dat belangrijke tippingpoints (drempels) op beide polen reeds zijn overschreden. En dat het slinken van de mondiale ijsmassa’s alleen maar verder gaat versnellen.

Robuust en radicaal

Het is precies die onzekerheid, het gedrag van ’s werelds grote ijskappen, die de grote marge verklaart in toekomstige projecties van de zeespiegelstijging. In het meest recente IPCC rapport worden duidelijk grotere zeespiegelstijgingen verwacht dan in vorige edities. Toch blijft de zeespiegelstijging volgens dit rapport zelfs in een scenario waarbij de Parijs akkoorden wat betreft CO2-emissies niet worden gehaald, beperkt tot om en nabij de meter. Dit rapport komt tot stand met medewerking van duizenden wetenschappers. Het opmerkelijke is, dat een recente peiling onder 90 zeespiegel-experts laat zien, dat maar liefst 65% een grotere zeespiegelstijging verwacht. Bijna 15% gaat zelfs uit van 2 meter of meer in het jaar 2100. Dat lijkt weinig, maar 10 jaar geleden zaten alle wetenschappers nog onder de 2 meter. Alles bij elkaar zien we dus grote verschuivingen in het wetenschappelijke kamp. Verschuivingen die pleiten voor een robuust, geloofwaardig en radicaal klimaatbeleid. Juist ook in Nederland.

Datum: donderdag 8 december 2016, 08:11
Bron: Meteo Consult
Categorie: Weer en Verkeer
Tags: Frankrijk, Groenland, Miami, Parijs, Polen, Verenigde Staten

Gerelateerde berichten:

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.


Website by Web Chemistry