Bliksemse sneeuwbui

04/12
2016
In het algemeen kunnen we onweer een warmte verschijnsel noemen. Er is een duidelijke relatie tussen de temperatuur en het aantal onweersdagen. De gebieden op aarde waar de meeste onweersbuien voorkomen, zijn zonder uitzondering tropisch warme gebieden. Uiteraard moet er voor onweer behalve warmte wel voldoende vocht in de atmosfeer beschikbaar zijn. In woestijnen is het vaak heet zat, maar er vormt zich geen enkele wolk laat staan een onweersbui. Maar een voorwaarde is ook dat de lucht erg onstabiel is. Dat wil zeggen dat het verticale temperatuurverschil erg groot moet zijn. Een vuistregel is wel, dat het aan de grond tenminste 40 graden warmer moet zijn dan op circa 5 kilometer hoogte.

Koude bovenlucht

In de winter kan het in Nederland gebeuren dat er wat betreft onstabiliteit aan de voorwaarde voor onweer wordt voldaan. Nodig is in het algemeen een aanlandige wind vanaf het relatief warme zeewater. Samen met een goed ontwikkelde trog in de bovenlucht, gevuld met koude lucht op grote hoogte. Dan wel een afgesnoerd lagedrukgebied in de bovenlucht, een zogenaamde koudeput. In die situaties komen in Nederland op 5 kilometer wel temperaturen voor van -30 tot -35 graden. Soms zelfs nog lager. Zelfs temperaturen van -40 worden soms gehaald op 5 kilometer hoogte. Als het dan boven zee bijvoorbeeld een graad of 5 is, kunnen er felle winterse buien ontstaan. Met hagel, sneeuw en soms inderdaad ook onweer.

Spectaculair Polar Low

Een van de indrukwekkendste vormen van sneeuw met onweer die ik me zelf kan herinneren, is de situatie dat ons land bezoek kreeg van een zeldzaam actief Polar Low. Een Polar Low is een speciaal soort lagedrukgebied dat uitsluitend ontstaat in een zeer koude bovenlucht gekoppeld aan relatief hoge temperaturen in de onderste luchtlagen. Het is een systeem dat grote gelijkenis vertoont met de grote broer (of zus), de tropische wervelstorm, en z’n energie vooral ontleent aan de vorming van buienwolken. Daarbij komt veel condensatiewarmte vrij waardoor stijgende luchtbewegingen verder worden gestimuleerd.

Muur van roze buienwolken

Op 2 januari 1979 trok een actief Polar Low net ten zuiden van Haarlem het land op. Ik woonde in Santpoort en kreeg het oog van het systeem recht over. Een echt goed ontwikkeld Polar Low beschikt inderdaad over een oog waarin het rustig en opgeklaard weer is. In Santpoort veroorzaakte de kleine depressie in de ochtend een zware sneeuwjacht met een krachtige zuidenwind. Rond het middaguur klaarde het plotsklaps even op en de wind viel weg. Vanuit het westen naderde een vreemd aangelicht enigszins roze gekleurde muur van buienwolken. De zogenaamde eyewall, de rand van het oog. Ineens begon het opnieuw zwaar te sneeuwen, met tevens korrelhagel en onweer. Er stak een harde noordoostenwind op en het kwik daalde in luttele minuten van -3 naar -7 graden. Ten zuiden van Leiden had de tijdelijke westenwind het kwik even tot een paar graden boven nul doen stijgen.

Perfecte omstandigheden

Bij gebrek aan Polar Lows in eigen land gaan we even op bezoek in Rusland. Daar kreeg de omgeving van Moermansk gisteren te maken met een schoolvoorbeeld van een Polar Low. In de bovenlucht bevindt zich daar zeer koude lucht. Op 5 kilometer vroor het 43 graden. Maar net buitengaats is de zee nog open en het water opmerkelijk warm voor de tijd van het jaar met temperaturen van 6 a 7 graden. Perfecte omstandigheden voor de vorming van een Polar Low. In Moermansk viel een mooi pak sneeuw, en tijdens de sneeuw werd ook een mooie bliksem vastgelegd op de dashcam.

Oogverblindende sneeuwjacht

Aan de kust stond korte tijd een dikke windkracht 8 uit het noorden met windstoten tot 90 kilometer per uur. Tegelijkertijd sneeuwde het er stevig. Dus dat moet daar een oogverblindende sneeuwstorm hebben opgeleverd. Het is niet onredelijk om een verband te leggen met het uitzonderlijk warme weer in de afgelopen maanden rondom de Noordpool. Het water ten noorden van Rusland is veel warmer dan normaal. Als er dan zo een koude luchtbel op groter hoogte voorbij komt, zijn de rapen gaar. Er is ook beslist een verband tussen meer sneeuw op het Russische continent en het warmere zeewater in bijvoorbeeld de Barentszee en de Karazee.

Datum: zondag 4 december 2016, 12:20
Bron: Meteo Consult
Categorie: Weer en Verkeer
Tags: Haarlem, Leiden, Noord-Holland, Rusland, Zuid-Holland

Gerelateerde berichten:

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.


Website by Web Chemistry