Utrechtse onderzoekers leggen belangrijke schakel voor kanker bloot

De onderzoekers bestudeerden een receptor die gevoelig is voor de zogenaamde epidermal growth factor (EGF), een hormoon dat de celdeling stimuleert. Door een genetisch defect kan er een teveel aan deze receptoren in het celmembraan ontstaan. De celdeling wordt dan te sterk gestimuleerd, met kanker tot gevolg.

Gedrag in natuurlijke omgeving

Om de EGF-receptor te bestuderen, maakten de Utrechtse wetenschappers gebruik van een nieuwe aanpak op het gebied van NMR-spectroscopie. Daarmee konden ze structuurveranderingen van de receptor in zijn eigen omgeving - het celmembraan - waarnemen. “Voorheen heeft men enkel stukjes van de receptor geanalyseerd en dan ook nog eens buiten zijn natuurlijke milieu”, zegt Marc Baldus, hoogleraar NMR-spectroscopie aan de Universiteit Utrecht en een van de auteurs van de publicatie. “Nu zien we dus hoe hij zich in werkelijkheid gedraagt. Deze techniek is veelbelovend en kan ook worden gebruikt voor andere eiwitten die een rol spelen bij kanker of bij bijvoorbeeld Alzheimer of Parkinson.`

Danst in het rond

Met deze methode ontdekten de onderzoekers dat de receptor in afwezigheid van het EGF-hormoon steeds van vorm verandert. “We denken dat de receptor daarbij voortdurend overgaat van een ‘gesloten’ naar een ‘open’ stand en andersom”, vertelt Paul van Bergen en Henegouwen, celbioloog aan de Universiteit Utrecht en ook een van de auteurs van het artikel. “Hij danst in het rond en maakt daarbij voortdurend buigingen”.

Nieuwe kankermedicijnen

Van Bergen en Henegouwen ontwikkelt in zijn lab antilichaamfragmenten, zogenaamde nanobodies, die specifiek aan EGF-receptoren kunnen binden en daardoor gebruikt kunnen worden om tumorcellen te markeren. Deze markering biedt de mogelijkheid om specifiek tumorcellen te vernietigen. “Omdat we nu meer weten over de structuur en de dynamiek van de EGF-receptor, kunnen we nanobodies gaan ontwerpen die specifiek aan de open, actieve vorm van de receptor binden. Dit kan leiden tot nieuwe kankermedicijnen.”

Beeld

Weergave van het celmembraan (grijs) met links de ongebonden, dansende EGF-receptoren (paars) en rechts een star receptoren paar (groen) na binding van het EGF-hormoon (oranje). Door het hormoon verliest de receptor zijn bewegingsvrijheid en binden twee van deze EGF gebonden receptoren aan elkaar. Onderaan deze pagina is het beeld te downloaden in hoge en lage resolutie. Klik hiervoor op de afbeelding met de gewenste achtergrondkleur. 

Publicatie

'EGFR Dynamics Change during Activation in Native Membranes as Revealed by NMR'

Cell, 10 november 2016, doi.org/10.1016/j.cell.2016.10.038

Mohammed Kaplan,Siddarth Narasimhan, Cecilia de Heus, Deni Mance,Sander van Doorn, Klaartje Houben, Dusan Popov-Celeketic, Reinier Damman, Eugene A. Katrukha, Purvi Jain, Willie J.C. Geerts, Albert J.R. Heck, Gert Folkers, Lukas C. Kapitein, Simone Lemeer, Paul M.P. van Bergen en Henegouwen and Marc Baldus

Dit onderzoek maakt deel uit van de samenwerking in de Life Sciences van de Universiteit Utrecht op zowel de thema’s Science for Life als Cancer.

Het onderzoek is mede gefinancierd door NWO (VICI, NWO-GROOT en TOP-PUNT).

 

Gerelateerde berichten:

• Onderzoekers ontdekken hoe nieuw coronavirus de cel binnendringt (14/03/13 09:34)
• De vieze, bittere nasmaak van Stevia verklaard (01/06/12 12:19)
• Mechanisme ontdekt dat natuurlijke afweer van planten versterkt (29/04/14 11:58)
• Utrechtse biologen ontdekken sterke rem op celdeling (02/07/15 19:00)
• Onverwacht nieuwe ‘alarmbellen’ voor ons afweersysteem (24/10/16 10:13)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.