Stevige buien maken eind aan warm weer

Gisteravond trokken vanuit het zuiden een aantal pittige buiencomplexen over ons land. Opvallend was de onweersactiviteit. Met name in Gelderland en in Groningen waren er soms wel 80 ontladingen per minuut, stroboscopisch onweer.

150.000 ontladingen

Tot vanochtend half 10 zijn er 100.00 ontladingen tussen wolk en grond geteld en meer dan 45.000 ontladingen tussen wolk en wolk. In totaal dus bijna 150.000 ontladingen. Naast onweer zijn er ook hagelstenen gesignaleerd in het oosten van Groningen met een paar centimeter doorsnede en zijn er windstoten gemeten van 75 km per uur. In Nieuw Beerta, in het oosten van Groningen, kwam 40 mm regen naar beneden.

CAPE

De buien gisteravond ontstonden in een zogenaamde warme sector. Tussen een warmtefront en een koufront ten westen van ons land werd warme en vochtige lucht aangevoerd. Lucht met veel "energie". Een maat voor de energie is CAPE, een afkorting van Convective Available Potential Energy. Het gaat hierbij om convectie, thermiek, het opstijgen van warme lucht. De term "potentieel beschikbare energie" geeft aan hoeveel energie (warmte) die in de lucht aanwezig is, vrij kan komen voor de vorming van een bui. Want bij buienvorming gaat het om de energie die een luchtdeeltje kan meekrijgen als die gaat stijgen. Een luchtdeeltje stijgt vanaf de grond (of iets hoger op) en blijft tijdens het stijgen warmer dan zijn omgeving. Hoe groter het verschil tussen het luchtdeeltje en de lucht daaromheen, des te onstabieler is de luchtopbouw. Hoe groter de CAPE, hoe zwaarder de buien. Gisteren liep de CAPE op tot bijna 3000 Joules per kilogram.

Koufront

Vanochtend ontstonden in het westen en later in het noordwesten en noordoosten pittige regen- en onweersbuien in de warme en vochtige lucht. Vanmiddag passeert het koufront, de grens met koelere lucht. Mogelijk ontstaat er in het noordoosten op het front nog een enkele bui, op de meeste plaatsen zal het front vrij geruisloos passeren. Na passage van het koufront draait de wind naar west, trekt aan en voert duidelijk minder warme lucht naar ons land.

Duitse buien

De buien die na het middaguur het noordoosten van ons land verlaten, trekken verder Duitsland in en zullen daar vanmiddag gaan activeren. Voor het koufront uit kan met behulp van de zon in de warme lucht het kwik in Duitsland nog oplopen naar 30 graden of zelfs meer. De warme lucht werkt als een katalysator. Ten tijde dat het koufront zich boven Duitsland begeeft, krijgt de lucht nog meer stijgkracht (CAPE waarden lopen volgens diverse weermodellen op naar 1700-2000 joules per kilogram). Vaak is er in het onderste deel van de atmosfeer een stukje stabiele lucht te zien, de CIN. De CIN houdt buienvorming tegen maar wordt wordt vanmiddag als het koufront nadert , volgens de modellen opgeruimd waardoor de potentiele energie (CAPE) in korte tijd een zware bui kan vormen.

Windschering

Als de CIN is opgeruimd en door een hoge CAPE een zware bui ontstaat, is dat een bui met veel neerslag, hagel en onweer. De buien kunnen een extra zwaar karakter krijgen als er sprake is van windschering. Het gaat dan om windrichtingsveranderingen met de hoogte en om windsnelheidsveranderingen met de hoogte. Bij een windkrimping met de hoogte, oftewel een windrichtingenpatroon dat in de verticaal tegen de wijzers van de klok in draait, zal op hoogte altijd relatief koude lucht binnenschuiven. Dat is nu juist hetgeen een ontwikkelende bui een extra impuls meegeeft. Als daarbij de wind met de hoogte ook nog eens flink in sterkte toeneemt, krijg je een soort van schoorsteeneffect. Dat is zuiging van bovenaf, waarbij de hogere delen van de bui voor de bui uit gaan lopen. Daarmee wordt het buienmechanisme extra versterkt. Immers, een bui kent zowel updrafts als downdrafts. De updrafts bestaan uit de warme stijgende vochtige lucht en de downdrafts zijn de koude ‘valwinden’ vanuit hoge delen van de wolk die in en ook langs de bui plaats vinden. Als een bui goed is ontwikkeld in de verticaal, zullen de stijg- en daalbewegingen tegen elkaar in gaan werken en zodoende binnen beperkte tijd de bui laten uitdoven. Als de updrafts en de downdrafts echter los van elkaar worden gekoppeld doordat de bui als het ware onder een vrij grote helling staat, kan de bui langer bestaan en bovendien zichzelf in stand houden.

Morgen stuk frisser, daarna comfortabele laatste week van de meteorologische zomer.

Morgen zitten we in een veel frissere luchtsoort, in het oosten scheelt dat bijna 10 graden met vandaag. Er kan nog een enkele (lichtere) bui vallen. Door de komst van een nieuwe cel van hogedruk neemt de buiigheid in de loop van de dag af. De dagen daarna verlopen droog met flink wat zon. Vanaf woensdag wordt het warmer, maar zo warm als afgelopen week wordt het niet. Met temperaturen tussen 22 en 26 graden zullen de meeste mensen heel tevreden zijn.

Bron: MeteoGroup

Gerelateerde berichten:

• Opfrisregens (25/04/19 14:33)
• Opfrisregen (25/04/19 12:12)
• Energieke buien (28/05/17 13:54)
• De buien en de wind van Bevrijdingsdag (05/05/15 07:17)
• Kustconvergentie (21/08/16 13:31)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.