Streng dieet wapent tegen ‘verouderingsziektes’

Snel verouderen

De onderzoekers hebben het DNA van muizen zo veranderd dat ze dezelfde verouderingsziekten krijgen als bij mensen voorkomen. De ziektes ontstaan door een gebrek in het DNA-reparatiesysteem. Bij mensen veroorzaakt dit defect aandoeningen als progeria, Cockayne syndroom en trichothiodystrofie, waarbij patiënten, vooral kinderen, zeer snel verouderen en overlijden als ze gemiddeld 12 jaar zijn. Ook groeien deze kinderen nauwelijks waardoor ouders de neiging hebben om ze juist extra eten te geven.

Minder eten

Bij de muizen met deze aandoening is nu gebleken dat juist mìnder eten heel belangrijk is. `Muizen die 30 procent minder te eten kregen, werden ouder dan een jaar, terwijl ze slechts 4 tot 6 maanden oud werden als ze geen dieet volgden. Ook waren ze veel vitaler en gezonder. De snelle achteruitgang van het zenuwstelsel, motoriek en netvlies waren vrijwel gestopt. En lever, nieren, botten, immuunsysteem en bloedvatenstelsel bleven veel langer in goede conditie`, zegt onderzoeker Martijn Dollé van het RIVM. `Hiermee is het diermodel geschikt om andere interventies die nadelige effecten van veroudering tegengaan te onderzoeken.`

Schade herstellen

Onderzoeker Wilbert Vermeij van het Erasmus MC verklaart de spectaculaire werking van een simpel dieet als volgt: `Het DNA wordt continu beschadigd. Maar een speciaal DNA-reparatiesysteem herstelt de schade steeds weer. Bij deze kinderen en muizen werkt het DNA-herstelsysteem echter niet, waardoor de schade zich ophoopt in de cellen en het hele organisme sneller veroudert. Echter, door een streng dieet gaat het lichaam in de verdediging en steekt zijn energie vooral in onderhoud en afweer in plaats van groei. Bovendien vonden we dat dieetrestrictie voor minder beschadigingen in het DNA zorgt, wat verklaart waarom veroudering wordt vertraagd.`

Essentieel voor voortbestaan

Het dieet werkt volgens hoogleraar Hoeijmakers (Erasmus MC) vrijwel zeker ook bij kinderen met die verouderingsziekten. `Tot nu toe hebben we steeds gezien dat het reparatiesysteem bij muizen op dezelfde manier werkt als bij mensen. Tussen de DNA-reparatiegenen van muis en mens zit nog geen 5% verschil en ze lijken zelfs nog op reparatiegenen van bakkersgist. Als genen in een miljard jaar nauwelijks veranderen en heel precies worden doorgegeven zijn ze zeer essentieel voor het voortbestaan. Daarnaast vertraagt dieetrestrictie ook de veroudering in vele andere organismen, zelfs bij bakkersgist. Dus je kunt er vergif op innemen, dat wat we bij de muis vinden ook bij de mens zal werken.`

Vervolgonderzoek

Op langere termijn is het onderzoek ook belangrijk voor Alzheimer en Parkinson. Hoeijmakers: `We hebben een muis ontwikkeld die laat zien dat bij deze veelvoorkomende ziektes ook veroudering de hoofdoorzaak is en dat het DNA-reparatiesysteem daar ook heel belangrijk voor is. Alle reden voor vervolgonderzoek.`

Flinke impact

“Dit onderzoek laat zien dat minder eten de levensduur drastisch kan verlengen, zo'n twee tot drie keer`, zegt Alain de Bruin, hoogleraar Pathobiologie bij de faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht en mede-auteur van het artikel in Nature. De Utrechtse pathologen van het Dutch Molecular Pathology Center (DMPC) onderzochten de muizen en ontdekten dat de veroudering van de verschillende organen, zoals lever, nieren en zenuwstelsel, grotendeels herstelde als de muizen 30% minder te eten kregen.

Streng dieet

`Deze resultaten zullen een flinke impact hebben op de behandeling van menselijke en dierlijke patiënten met verouderingsziekten, zoals het Cockayne syndroom of Xeroderma pigmentosa`, verwacht De Bruin. `Een streng dieet kan hun gezondheid verbeteren en levensduur verlengen door vermindering van DNA-schade en vertraging van veroudering.`

Life Sciences

Dit onderzoek sluit nauw aan bij het strategische onderzoeksthema Life Sciences van de Universiteit Utrecht, onder het subthema Public Health.

Gerelateerde berichten:

• Stofje van Paaseiland verbetert geheugen van jonge en oude muizen (02/07/12 15:46)
• Dik zijn verandert ‘vol gevoel’ (19/09/13 05:07)
• Stofje in schil van appel laat muis meer calorieën verbranden (21/06/12 20:00)
• Bierdieet tegen overgewicht (13/06/12 13:57)
• Hoe het vaderschap ook muizen radicaal verandert (20/03/13 15:24)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.