Gaat het recht van panorama verdwijnen in het nieuwe Europese auteursrecht?

02/07
2015
Het recht van panorama dreigt in het gedrang te komen door Europese regelgeving, meldde onder meer de Automatiseringgids (met twee s’en en geen drie, trouwens). Op 9 juli stemt het Europese Parlement (EP) over een hervorming van de Europese auteursrechtelijke regels. In de huidige tekst is een vergaande inperking opgenomen op het recht om foto’s in de openbare ruimte te nemen: wie dat voor commercieel oogmerk doet, moet alle rechthebbenden betalen wiens werk op de foto staat. Terwijl dergelijk fotograferen nu (in Nederland) volstrekt legaal is.

Fotograferen aan de openbare weg is in principe legaal, maar zoals altijd in het recht zijn daar uitzonderingen op. Eén zo’n uitzondering heeft te maken met wat er moet gebeuren als die foto een auteursrechtelijk beschermd werk op de foto zet. En dan gaat het niet om toevallig een t-shirt met Mickey® erop, maar om bijvoorbeeld een gebouw onder architectuur of een standbeeld van een beeldhouwer die nog lang niet dood is. Zo’n foto is dan een verveelvoudiging onder het auteursrecht, dus in principe auteursrechtinbreuk. Je profiteert dan immers van andermans creatieve inspanning, en dat mag niet.

In principe, want zoals altijd in het recht zijn daar dus uitzonderingen op (jaja, uitzonderingen op de uitzonderingen). Op grond van de informatievrijheid mag je foto’s maken van alles dat je aan de openbare weg aantreft. Oké, wacht even, hier komen we zo niet uit. Er zal een knoop moeten worden doorgehakt, en dat is ook precies wat er zo’n tien jaar geleden in de Europese auteurswetgeving is gebeurd: landen mogen in hun auteurswet een uitzondering opnemen die bepaalt dat je werken die bestemd zijn voor de openbare ruimte, op de foto mag zetten zonder toestemming.

De reden dat er destijds niet gekozen is voor een “in alle landen mag dit”-oplossing, is dat men het simpelweg niet eens kon worden over of het nu moest mogen. Landen als Nederland hadden hier minder moeite mee dan bij voorbeeld België, waar het Atomium fotograferen nog steeds goed is voor een forse rekening van de SABAM. Via Medium vond ik een mooi overzicht per land.

Nu staat er een forse aanpassing van het Europese auteursrecht voor de deur, waarbij onder meer is voorgesteld die regels over panoramavrijheid eindelijk eens gelijk te trekken: in heel Europa volledige vrijheid van panorama, fotografeer maar raak. En dát was dan weer aanleiding voor fors lobbywerk vanuit het andere kamp: niks zomaar een beetje andermans werk fotograferen, betalen zul je, vuige piraat.

Het lijkt me buitengewoon sterk dat deze beperkende regel het gaat halen, maar als het wel gebeurt dan is dat een búitengewoon slecht idee. Beiden om dezelfde reden: in de meeste Europese landen is er al enige vorm van panoramavrijheid, en de afgelopen tien jaar (sinds de laatste wetswijziging dus) is het aantal mensen dat foto’s op straat maakt zo explosief gegroeid dat ieder maatschappelijk draagvlak voor “dat mag je niet fotograferen, want daar zit auteursrecht op” allang door het afvoerputje is weggegleden (een vlak dat wegglijdt, wacht wat – afijn). Dit in de wet zetten is dus een goede manier om het auteursrecht te ondermijnen. Dat kan toch ook weer niet de bedoeling zijn.

Arnoud

Kent u onze boekenserie Deskundig en praktisch juridisch advies al? Webwinkels, hosting, software, security en meer!

Datum: donderdag 2 juli 2015, 08:09
Bron: Iusmentis Blog
Categorie: Internet en ICT

Gerelateerde berichten:

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.


Website by Web Chemistry