En toen was het opeens glad!

December 2013 zal de klimaatboeken in gaan als één van de zonnigste decembermaanden sinds 1901 en tevens ook als zeer zacht. Zo zacht als in 1974 is het niet, maar de huidige kerstmaand komt wel met stip in de top tien te staan met een etmaalgemiddelde rond 6 graden. Dat is ruim 2 graden warmer dan normaal.

Ondanks het zachte weer van de afgelopen weken was het deze maandagochtend toch op sommige plaatsen glad. Diverse strooiploegen moesten tijdens de ochtendspits (nogmaals) op pad om de wegen van een laagje zout te voorzien. Helaas kwam het deze ochtend toch tot meerdere glijpartijen.

Ook tijdens een zachte fase, kan gedurende het winterseizoen zomaar gladheid optreden. De nachten in deze tijd van het jaar duren erg lang en ook al is het zacht voor de tijd van het jaar, als de wind even afneemt en het daarbij ook nog goed opklaart, kan de temperatuur gemakkelijk dalen tot rond het vriespunt. Als de wegen dan ook vochtig of zelfs ronduit nat zijn, is gladheid heel goed mogelijk.

Heldere nacht
Afgelopen nacht deed deze situatie zich ook voor. Na het wisselvallige, winderige en soms natte weer van de afgelopen dagen klaarde het fel op en zwakte de wind behoorlijk af. Na een dag met maximumtemperaturen van een graad of 7 à 8, kon het kwik in de loop van de avond redelijk snel dalen. Rond 10 uur ’s avonds was het op sommige plaatsen al een graad of twee en ondanks dat de temperatuur daarna niet echt heel veel verder daalde, koelde de wegen onder een heldere hemel nog altijd af. Toen de vochtige wegen afgekoeld waren tot iets onder nul, begon zich een dun ijslaagje te vormen en werd het glad.

Eigenlijk nergens vorst
De gladheid kwam voor velen als een verrassing. Autoruiten krabben was de afgelopen tijd niet nodig en ook vanmorgen waren de autoruiten lang niet overal bedekt met een laagje rijp. Om het verhaal nog sterker te maken, het heeft afgelopen nacht nergens op waarnemingshoogte gevroren. Met +1,0 was het Limburgse Ell de koudste plek van Nederland. Op tien centimeter boven het maaiveld kwam het lokaal nog wel tot een klein beetje vorst. Volken kon -0.1 noteren en Ell had een grasminimum van -0,4.

Wegdektemperatuur
Ondanks het feit dat er van echt serieuze kou geen sprake was, kwam het in vrijwel het hele land tot gladheid. Oorzaak is het feit dat de temperatuur van de weg heel anders is dan de luchttemperatuur of de temperatuur op tien centimeter boven het maaiveld. In de afbeelding hier links van het verhaal met het verloop van de lucht- en wegdektemperatuur is dit heel goed te zien.

Zo zien we dat het zondagmiddag op 1m50 bijna 7 graden was. Het wegdek was met 5 graden merkbaar kouder, maar wel ruim boven nul. In de avond koelde het af en rond middernacht werd op neushoogte de laagste temperatuur van 1,7 graden gemeten. Daarna trok de wind iets aan en bleef de temperatuur een tijdje rond de +2 graden schommelen. Kort na zonsopkomst liep de temperatuur op tot ruim 3 graden. Ondanks de positieve luchttemperatuur zien we de wegdektemperatuur gedurende de nacht alleen maar dalen. Kort na middernacht zakt deze onder het vriespunt en rond zonsopkomst is de wegdektemperatuur al urenlang een halve graad onder nul. Gelukkig was deze weg al rond tien uur ’s avonds voorzien van een laagje zout en daardoor niet glad.

Gladheidmeldsysteem
De gladheid was overigens zeer plaatselijk, maar daardoor juist extra verraderlijk. Op de meeste wegen was niets aan de hand, maar juist op windluwe en schaduwrijke (en daardoor nog wat koudere) plaatsen was sprake van gladheid. Ondanks dat gemeente rijk en provincie over het algemeen op de koudste plekken een gladheidmeldsysteem hebben staan (waar constant de wegdektemperatuur en de hoeveelheid zout op de weg gemeten wordt), kan gladheid ook optreden buiten de gladheidmeldsystemen om.

Komende dagen geen gladheid
Aankomende nacht volgen er opnieuw enkele opklaringen en koelt het in het binnenland af tot een graad of 3. Omdat het niet zoals afgelopen nacht volledig helder is en omdat de avond nog bewolkt en zacht verloopt, lijkt aankomende nacht geen gladheid op te treden. Ook tijdens de jaarwisseling (er lijkt dan op diverse plaatsen regen te vallen) en tijdens de eerste dagen van 2014 is het zacht waardoor er geen gladheid wordt verwacht.

Gerelateerde berichten:

• Weeronline Zeer zacht Kerstweekend (24/12/11 07:57)
• KNMI: Januari was zeer zacht [31 januari 2014] (31/01/14 09:31)
• Eerste vorst 2014 (11/01/14 12:06)
• Oktoberweer was bovengemiddeld zacht (31/10/09 08:46)
• Weer afgelopen tien dagen extreem zacht (21/11/09 19:14)

Reacties:

Er zijn nog geen reacties op dit bericht.